Underground/Indie bùng nổ: Khi âm nhạc thuần 'chất' lên ngôi

Thị trường âm nhạc Việt ngày càng phát triển mạnh mẽ với nhiều sắc màu, thể loại khác nhau. Tuy nhiên khán giả không thể phủ nhận sự lên ngôi của dòng nhạc Underground, đặc biệt những năm gần đây là khoảng thời gian trỗi dậy mạnh mẽ nhất.

Underground là khái niệm để chỉ những người hoạt động "ngầm", không chính thống, tách biệt so với những thể loại âm nhạc đại chúng khác. Tức là những nghệ sĩ hoạt động trong giới không ra MV, không chăm chút về mặt hình ảnh, không chạy viral quảng cáo, không tổ chức liveshow, họp báo, PR, mà chỉ tập trung chơi nhạc đúng như tên gọi “ngầm” của nó.

Nhưng nếu Underground không kinh doanh âm nhạc và không kiếm tiền từ âm nhạc, thì Indie (xuất phát từ Independent - độc lập) lại là một ngã rẽ khác. Họ cũng trên nền tảng không phụ thuộc vào công ty quản lý, không có các chiến lược truyền thông, từ đó thoải mái thể hiện chất riêng của mình, tự sáng tác, phối khí và thu âm ca khúc. Có khi họ sẽ tung ca khúc đó lên mạng để mọi người cùng thưởng thức. Cũng có một số trường hợp, người nghệ sĩ muốn bán đĩa của mình thay vì tung ra miễn phí, khi đó, họ sẽ phải tự tìm nhà in, xưởng đĩa, đơn vị phát hành… Nói cách khác, các nghệ sĩ Indie kiếm tiền từ âm nhạc, sống bằng âm nhạc nhưng không màng danh tiếng từ nó như các ca sĩ đại chúng, các idol xuất hiện rầm rộ trên mặt báo, đo nhau bằng mật độ từ khóa trên báo chí mỗi ngày.

Xuất hiện tại Việt Nam từ 10 năm trước, bắt đầu từ trào lưu hiphop của Mỹ. Thu cuối là hit của cặp đôi Yanbi và Hằng BingBoong cùng rapper Mr.T mở đầu cho cuộc "tấn công" của dòng nhạc Underground vào thị trường nhạc Việt. Cho đến thời điểm hiện tại, Underground “bước ra ánh sáng”, được giới chuyên môn đánh giá cao và được đông đảo công chúng đón nhận. Điển hình cho việc top những ca khúc ăn khách có Người lạ ơi, Buồn của anh, Túy âm.... phản ánh sự bứt phá đáng kinh ngạc của âm nhạc Underground.

Phạm vi trình diễn của các nhóm nhạc Underground dần được mở rộng hơn ở những sân khấu lớn trước hàng nghìn khán giả Ảnh: Fanpage Da LAB

Từ thời điểm cuối năm 2012, đầu năm 2013, Underground bắt đầu chiếm lĩnh thị trường âm nhạc với hàng loạt ca khúc như Thu cuối (Yanbi, Mr. T, Hằng Bingboong), Tình yêu màu nắng (Big Daddy, Đoàn Thúy Trang), Nóng (Big Daddy, Hạnh Sino), Một nhà (Da LAB)... Gần đây nhất, những ca khúc như Buồn của anh (K- ICM, Đạt G, Masew), Mặt trời của em (Phương Ly, Justa Tee), Cùng anh (Ngọc Dolil)... cũng áp đảo các bảng xếp hạng âm nhạc trên toàn quốc. Giải thưởng Zing Music Awards 2017 quyết định bổ sung hạng mục Nghệ sĩ Indie/Undergound được yêu thích nhằm phản ánh chính xác nhất những cá nhân, sản phẩm nổi bật của thị trường âm nhạc, ghi nhận sự đóng góp và bứt phá của các nghệ sĩ.

Song song đó, nhiều gương mặt trẻ bắt đầu tỏa sáng và trở thành những nghệ sĩ tên tuổi trong làng giải trí. Ngoài Hoàng Tourliver, Justa Tee, đáng nói nhất chính là sự “vụt sáng thành sao lớn” của Sơn Tùng M-TP, Sobin Hoàng Sơn. Đây chính là những cái tên trưởng thành từ giới Underground và có hoạt động nghệ thuật nổi bật trong suốt nhiều năm qua. Nếu như Sơn Tùng ghi dấu với những bản hit triệu view thì giọng ca Phía sau một cô gái lại gây chú ý khi đảm nhận nhiều vai trò khác nhau tại các chương trình đình đám hiện nay. Dù đã có cho mình ê-kíp chuyên nghiệp, trở thành idol của khán giả trẻ cả nước, nhưng Sơn Tùng M-TP, Sobin Hoàng Sơn vẫn là những cái tên mà cộng đồng Underground tự hào đã góp phần giúp "thế giới ngầm" được biết đến nhiều hơn, nơi ươm mầm cho những tài năng tỏa sáng.

Không phát triển thành dòng ca sĩ chính thống (mainstream), nhiều nghệ sĩ Underground bắt đầu kết hợp thành các nhóm nhạc Indie và trình diễn trên các sân khấu lớn. Ban nhạc Ngọt gần đây đã tạo nên sức hút khi chơi nhạc trên sâu khấu trước hàng ngàn khán giả. Trước đó, nhóm đã thực hiện liveshow 3.000 người xem tại Hà Nội. Hay nhóm nhạc Da LAB từng trình diễn hơn 50 ca khúc trước 5.000 khán giả tại Cung thể thao Quần Ngựa cũng thu hút sự quan tâm của đông đảo người hâm mộ.

tin liên quan

Lộn Xộn Band đăng quang 'Sing my song 2018'

Đó là chưa kể đến sự xuất hiện của các gương mặt Underground/Indie tại Ban nhạc Việt, Sing my song... đã mang đến làn gió mới cho khán giả. Những màu sắc mới mẻ đến từ FB Boiz, Lộn Xộn Band... nhận được sự quan tâm của đông đảo người hâm mộ.

Thực tế cho thấy ở thời điểm hiện tại, Underground/Indie đã có những bước tiến mạnh mẽ và tạo nên một màu sắc đặc biệt trong thị trường nhạc Việt. Sở dĩ, trào lưu âm nhạc không chính thống thịnh hành tại thị trường là do thay vì đầu tư quá nhiều vào việc làm hình ảnh, các nghệ sĩ quan tâm đến "chất", cập nhật nhanh xu thế âm nhạc thế giới, mà vẫn gần gũi với khán giả hơn.

“Yếu tố quan trọng nhất khiến âm nhạc Underground phát triển mạnh trong 3 năm trở lại đây là do sự cập nhật những xu thế âm nhạc chung của thế giới kết hợp với bản sắc riêng của nghệ sĩ. Khi mà xu thế âm nhạc thế giới đến gần với khán giả Việt thì đó cũng là cơ hội để xu hướng Underground trở nên phổ biến và được đón nhận hơn”, Hoàng Touliver chia sẻ cùng Thanh Niên.

Slim V và Hoàng Touliver, producer nổi tiếng trong làng Underground hiện nay

Khi mà thị trường nhạc Việt đang dần bị bão hòa về màu sắc, số lượng idol, MV thương mại nhan nhãn thì Underground/Indie, với bản chất sáng tạo, tự do đã mang đến một làn gió mới lạ cho người nghe. Chính sự mới lạ đã giúp khán giả dần yêu thích đã đón nhận thể loại âm nhạc này, song song với nhóm nghệ sĩ mainstream giúp cho âm nhạc Việt Nam đầy màu sắc và thú vị.

“Underground vẫn luôn là thế giới của lối sống ngầm. Những nghệ sĩ hoạt động trong giới không mất quá nhiều thời gian để chăm chút hình ảnh mà chỉ tập trung phát triển tư duy âm nhạc. Underground mang màu sắc lạ, điều đó đáp ứng nhu cầu của khán giả Việt trong việc tìm đến những ca khúc mới mẻ hơn”, JustaTee cho biết. JustaTee là một chàng trai đa tài gắn liền với hai tên tuổi hàng đầu trong làng Underground là LadyKillah và SpaceSpeakers. Trong 9 năm đi hát, cho đến nay, JustaTee đã khẳng định được bản lĩnh và tên tuổi riêng trong làng giải trí.

Nhưng cũng như các xu hướng mới, bên cạnh cơ hội phát triển, âm nhạc "thế giới ngầm" cũng gặp không ít thách thức lớn. Trước lượng người hâm mộ tăng cao, họ chuyển sang trình diễn ở những sân khấu lớn, nếu như không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các nghệ sĩ sẽ đối mặt với nhiều phản hồi trái chiều từ người hâm mộ. “Bản chất Underground tập trung vào âm nhạc là chính, chứ không chú trọng vào hình ảnh nên tân binh thường mất nhiều thời gian và phải có sức bền với nghề mới tồn tại được”, JustaTee bày tỏ.

Không cần chiến dịch truyền thông, nhiều nghệ sĩ Indie như Lê Cát Trọng Lý vẫn nổi lên bằng "chất" trong âm nhạc

Đồng thời, khi mà người nghệ sĩ dần được công chúng biết đến thì một số cá nhân cũng dần tập trung xây dựng hình ảnh. Điều đó đặt ra bài toán đối với họ bởi nếu không tập trung vào âm nhạc thì sẽ đi ngược lại với tư tưởng chú trọng về nhạc mà giới Underground đang hướng đến. Đó cũng là lý do có sự giao thoa giữa Underground/Indie với dòng Mainstream hoặc chuyển hẳn sang nghệ sĩ chính thống.

Chẳng hạn như Lê Cát Trọng Lý, nữ nghệ sĩ tiêu biểu cho nhóm Indie được nhiều người yêu mến ở Việt Nam, đến nỗi người ta còn tưởng Lý đã trở thành một hiện tượng đại chúng. Điều này chỉ đúng khi Lý đồng ý sáng tác và hát những ca khúc quảng cáo (Là con gái thật tuyệt), ngoài ra tất cả những album hay buổi biểu diễn của Lê Cát Trọng Lý đều rất kín tiếng và luôn mang màu sắc của riêng cô.

Khuynh hướng nghe nhạc của giới trẻ cũng ngày càng đa dạng. Lễ hội âm nhạc Moonsoon chẳng hạn, có thể không có những cái tên idol triệu fan, nhưng hàng chục ngàn người vẫn hòa mình vào, bởi không ít khán giả mong muốn được chiêu đãi bữa tiệc âm nhạc thuần túy và chất lượng được thể hiện bởi những nghệ sĩ thực thụ.