Vì một thế giới không ung thư

Ung thư là một trong những "sát thủ" đáng sợ nhất đối với con người. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính có đến 84 triệu người sẽ mất mạng vì ung thư nếu không có sự can thiệp của y tế. Cũng theo số liệu của WHO, 7,9 triệu người đã chết vì ung thư vào năm 2007, chiếm 13% nguyên nhân tử vong trên toàn cầu. Ung thư phổi, bao tử, gan, ruột kết và ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong cao nhất. Thuốc lá được xác định là nhân tố đơn lẻ nhưng quan trọng nhất dẫn đến ung thư. WHO cũng ước tính số ca tử vong do ung thư trên toàn cầu sẽ tiếp tục tăng, với khoảng 12 triệu người chết vào năm 2030. Đối với trường hợp Việt Nam, số liệu của Bộ Y tế vào năm 2006 cho thấy tổng cộng Việt Nam có 77.282 ca ung thư mới (chỉ tính riêng ung thư ác tính). Trong đó, đứng đầu là ung thư vú với 8.394 ca, kế đến là ung thư cổ tử cung (6.765), ruột kết và trực tràng (6.285), bao tử (5.860), khí quản, phế quản và phổi (5.802). Việt Nam cũng là quốc gia có tỷ lệ người mắc bệnh ung thư gan đứng hàng thứ 3 thế giới.

Ung thư đáng sợ là vậy, nhưng không phải ai cũng biết rằng hơn 30% số ca ung thư có thể được ngăn chặn bằng những thay đổi đơn giản và can thiệp y học đúng lúc. “Ung thư cũng có thể được ngăn ngừa”, đó chính là chủ đề của chiến dịch do Hiệp hội phòng chống ung thư thế giới (UICC) phát động nhân ngày ung thư thế giới vào 4.2 năm nay. Cuộc vận động này dựa trên báo cáo khoa học mới, tập trung vào 9 loại lây nhiễm có thể dẫn đến ung thư. UICC đưa ra dữ liệu thống kê cho thấy có khoảng 12 triệu người bị phát hiện mắc bệnh ung thư vào năm 2008. Trong số đó, có đến 20% trường hợp do vi-rút hoặc vi khuẩn gây ra. Tiếc thay, những ca bệnh như thế này đều có thể ngăn chặn được bằng cách tiêm vắc-xin và thay đổi lối sống. Những tiến bộ trong y học gần đây đã cho ra đời loại vắc-xin ngừa ung thư cổ tử cung, nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng hàng thứ 3 ở phụ nữ; vắc-xin phòng chống vi-rút gây bệnh viêm gan siêu vi B có thể dẫn đến ung thư gan, nguyên nhân gây tử vong do ung thư đứng hàng thứ 3 ở nam giới. Do đó, chiến dịch trên nhằm nâng cao nhận thức của mọi người vì các dữ liệu cho thấy nguy cơ phát bệnh ung thư có thể được giảm đến 40% thông qua các biện pháp ngăn ngừa như tiêm vắc-xin, hoạt động thể chất thường xuyên, chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế bia rượu, không hút thuốc lá, giảm sự tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng…

• Theo UICC, mỗi năm có hơn 11 triệu ca ung thư mới được chẩn đoán và hơn 7 triệu người chết vì ung thư trên toàn cầu, trong số đó có hơn 70% bệnh nhân thuộc các nước thu nhập thấp hoặc trung bình. • Trước sự nguy hiểm của ung thư, Hiến chương Paris đã lập ra ngày ung thư thế giới vào 4.2 mỗi năm, với sự tham gia vận động của UICC cùng các đối tác như WHO, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế... Ngày ung thư thế giới đã được tổ chức đầu tiên vào năm 2006. • Có những biểu tượng riêng biệt được sử dụng để phát động cuộc chiến chống nhiều loại ung thư, ví dụ như dải băng hồng là biểu tượng toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức về ung thư vú, trong khi dải băng cam là cho ung thư trẻ em. Một ví dụ khác là hoa thủy tiên, được Hội Ung thư Mỹ sử dụng làm biểu tượng của hy vọng về một tương lai mà ung thư không còn là căn bệnh chết người.

Thụy Miên