‘Vườn tâm tưởng’ của Trần Văn Binh, lộ diện họa sĩ chẳng giống ai ở Quảng Nam

Lê Công Sơn
Lê Công Sơn
09/07/2022 14:12 GMT+7

Chiều 8.7 tại Huyen Art House (TP.HCM), họa sĩ Trần Văn Binh đã khai mạc phòng tranh ‘Vườn tâm tưởng’, trình làng 26 tác phẩm ấn tượng mà nói như nhà phê bình mỹ thuật Ngô Kim Khôi “dẫn dắt người xem qua những vùng miền nguyên khai”.

Từ năm 1997 đến 2021, họa sĩ Trần Văn Binh tham gia nhiều triển lãm khu vực V tại Nam miền Trung và Tây Nguyên. Năm 2008, ông tham gia triển lãm tranh Sơn dầu toàn quốc tại Hà Nội, còn các năm 2005 và 2010 thì tham gia các triển lãm Mỹ thuật toàn quốc tại Hà Nội.

Tác phẩm Tâm thức sen của họa sĩ Trần Văn Binh

Phản chiếu

Tác phẩm Nơi chốn yên bình

Trương Bách Thảo

Sau hai triển lãm cá nhân năm 1993 tại TP.Đà Nẵng và 1996 tại Hội An (Quảng Nam), Trần Văn Binh lui về chiêm nghiệm và vẽ. Nay, sau 26 năm, Trần Văn Binh mới chọn ra 26 tranh tiêu biểu để trình làng lần này tại 8A Đặng Tất, Q.1, TP.HCM

Một trong những họa sĩ Quảng Nam chẳng giống ai

Về mặt ý niệm, tranh của Trần Văn Binh có hai thực tại, chúng hòa quyện và khuất lấp vào nhau. Đó là cái miền quê mà anh gắn bó máu thịt, suốt bao nhiêu đời, chẳng thể rời xa.

Không biết đi xe máy, mới biết dùng Facebook và E-mail..., Trần Văn Binh từ sớm đã chọn tư thế ẩn dật giữa công việc thường nhật. Và vẽ. Tranh của ông không những tiền phong về quan niệm so với bối cảnh sáng tạo nơi ông đang sống, mà trong vài văn cảnh khác của mỹ thuật Việt Nam đương thời, nó cũng mang tố chất tiền phong. Vì vậy mà, đã ẩn dật, lại càng thêm riêng tư, thậm chí hơi đơn độc.

Nói về thế giới tranh của Trần Văn Binh, nhà thơ - nhà nghiên cứu Phùng Tấn Đông nhận định: “Trần Văn Binh, theo tôi - là một trong những họa sĩ Quảng Nam đã lựa chọn một lối vẽ riêng, chẳng giống ai, từ mấy chục năm nay. Cũng như nhiều người trẻ khác - đã khởi đi từ lối vẽ “hiện thực” theo kiểu “trường quy”, “bài bản” rồi những tác phẩm sau đó dần thiên về “biểu hiện”, “biểu hiện-trừu tượng”, rốt lại thì Trần Văn Binh định hình hẳn ở trừu tượng”.

Còn về mặt sáng tạo, giới phê bình cho rằng Trần Văn Binh có một kỹ thuật tuyệt vời và một cảm xúc dạt dào, được hun đúc dài lâu. Dường như ông tạo dựng lên một thực tại hiện thực trước, sau đó tìm cách tẩy xóa nó bằng những đường chéo đan xen, dàn trải khắp mặt tranh. Chúng tạo ra không gian đa chiều, tiếp nối, dịch chuyển, như từ miền hiện thực tìm về miền tâm tưởng, và từ miền tâm tưởng vọng về miền hiện thực. Chính điều này đã làm cho bút pháp biểu hiện - trừu tượng (abstract-expressionism) chỉ còn là cái cớ, là phương tiện của người sáng tạo.

Cá tính Trần Văn Binh cũng là một sự pha trộn. Giữa trường quy, bài bản và phá cách, buông thả. Giữa nhẹ nhàng, ẩn dật và phiêu lưu, ngao du ngầm. Nói cách khác, ông là kiểu thích ngồi một chỗ mà “ngao du ngày tháng”. Có lẽ nhờ vậy mà dù đơn độc, ít được chia sẻ về chuyên môn và thị trường, vẽ chẳng biết để làm gì, ông vẫn cứ nhẩn nha vẽ năm này qua năm khác. Tranh khô cuốn lại mang cất đi.

Họa sĩ Trần Văn Binh

Nhà sưu tập Lý Đợi (trái) và họa sĩ Trần Văn Binh tại phòng tranh chiều 8.7

Nhà phê bình mỹ thuật Ngô Kim Khôi (trái) bên tác phẩm của họa sĩ Trần Văn Binh

FBNV

Họa sĩ Trần Văn Binh (giữa) cùng các khách mời triển lãm

FBNV

Nhờ nhẩn nha vẽ, trầm tư sâu lắng và thủ đắc một kỹ thuật vững vàng, tranh của ông luôn ở độ chín, đạt đến sự hấp dẫn về thị giác. Nói chung hoạ giới của ông đủ “ngon lành cành đào” cho triển lãm cá nhân lần này. Và sau đó là những triển lãm khác, với ngôn ngữ khác và chất liệu khác.

Tranh của Binh - ông hay ký thân mật là Văn Bi - cũng là cách “giản lược” bớt việc biểu hình, giản lược bớt đường nét “vẽ vời” để chỉ còn những “tiếng nói vụn” - những “ký tự tối giản” như những miếng vá, miếng thổ cẩm trôi nổi trong bầu trời màu sắc xô giạt không yên tĩnh. Thường là các màu vàng chanh, nâu trầm, xanh đen, ghi sáng...

“Xem những tác phẩm trừu tượng họa sĩ Trần Văn Binh vẽ, dễ nhận ra tâm thức “duy cảm xúc” của kẻ tạo tác những cảnh giới của cái đẹp ngầm ẩn đâu đó, khó nắm bắt trong đời sống, nhưng có thực, thường hằng và người vẽ đã vén mở cho chúng ta nhận diện", nhà phê bình Lý Đợi khẳng định.

Nhờ nhẩn nha vẽ, trầm tư sâu lắng và thủ đắc một kỹ thuật vững vàng, tranh của ông luôn ở độ chín, đạt đến sự hấp dẫn về thị giác

Tranh của Binh - ông hay ký thân mật là Văn Bi - cũng là cách “giản lược” bớt việc biểu hình

Tác phẩm Hội ngộ của gió

Những tác phẩm trừu tượng họa sĩ Trần Văn Binh vẽ, dễ nhận ra tâm thức “duy cảm xúc” của kẻ tạo tác những cảnh giới của cái đẹp ngầm

Tác phẩm Đầu ghềnh cuối bãi tại triển lãm

Trương Bách Thảo

Cũng chuyên gia mỹ thuật Lý Đợi: "Tranh trừu tượng của họa sĩ Trần Văn Binh Binh thường chất vấn chúng ta về nỗi ám ảnh của ký ức, về những dự cảm mai kia hơn là trình diễn cái đẹp, cái thu hút bởi sự lộng lẫy của sắc của màu. Kiên trì, nhọc sức, dám chọn lựa một cách thế bày tỏ như ông quả là việc đáng quý và nể phục”.

Họa sĩ Trần Văn Binh sinh năm: 1964

Quê quán: Điện Bàn, Quảng Nam

Tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Huế, 1985

Hội viên Hội VHNT tỉnh Quảng Nam

Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam

* Hoạt động Mỹ thuật:

- 1993: Triển lãm cá nhân tại TP Đà Nẵng

- 1996: Triển lãm cá nhân tại Hội An

- 1997-2021: Triển lãm khu vực V (Nam miền Trung - Tây Nguyên)

- 2005 và 2010: Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc tại Hà Nội

- 2008: Triển lãm tranh sơn dầu toàn quốc tại Hà Nội

* Giải thưởng:

Tặng thưởng Triển lãm khu vực V - Hội Mỹ thuật Việt Nam (2009 -2011); Giải Khuyến khích Triển lãm khu vực V - Hội Mỹ thuật Việt Nam (2015); Giải B Triển lãm Mỹ thuật Quảng Nam (lần 1 -2012); Giải C Triển lãm Mỹ thuật Quảng Nam (lần 2 -2015); Giải C tặng thưởng VHNT Đất Quảng (2009); Giải A tặng thưởng VHNT Đất Quảng (2010); Giải C tặng thưởng VHNT Đất Quảng (2011); Giải B tặng thưởng VHNT Đất Quảng (2009 -2013); Giải C tặng thưởng VHNT Đất Quảng (2015)

Họa sĩ Trần Văn Binh có tranh trong bộ sưu tập của Hội Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.