Xe đạp tre

Những người rành về lịch sử xe đạp chắc hẳn biết được rằng vật liệu dùng để sản xuất những chiếc xe đua cực xịn thay đổi qua từng thời kỳ, từ thép và nhôm đến hợp kim và sợi carbon. Tuy nhiên, sợi carbon và nhôm đã là chuyện của năm 2009. Sau khi bỏ nhiều thời gian cố công tìm kiếm vật liệu chế tạo xe đạp thích hợp nhất, một số chuyên gia vô cùng ngạc nhiên khi thấy mọi nghiên cứu đều cho kết quả "quay về với tự nhiên", đó là tre. Nghe có vẻ bất hợp lý, nhưng sự thật là vậy. Tre, loại cây có mặt tại mọi châu lục trên thế giới, rất chắc chắn mà lại nhẹ. Một chiếc xe có khung bằng tre nặng vào khoảng 1,8 kg. Toàn những đặc tính cần thiết cho một chiếc xe đua hoàn hảo. Khung tre cũng hấp thụ sự rung chuyển tốt hơn sợi carbon, làm giảm nhẹ sự va chạm và ít bị gẫy hơn, sau khi được thử nghiệm tại phòng thí nghiệm xe đạp của hãng EFBe ở Đức. Bên cạnh các đặc tính như nhẹ hơn, chắc chắn hơn, di chuyển thoải mái hơn, kiểu mẫu xe đạp của năm nay cũng ít tạo ra dấu vết carbon hơn bất cứ loại xe nào khác.

Từ xe đạp thành thị (ảnh trên) đến xe đạp nơi thôn quê (ảnh dưới) đều bằng tre - Ảnh: Craig Calfee

Cũng giống như những thứ vừa tốt lại vừa bền, những khung xe đạp xịn làm bằng tre không hề rẻ chút nào. Một số có giá cao hơn 2.700 USD, do tre phải trải qua quá trình xử lý đặc biệt trong 4 tháng trước khi được sử dụng. Tuy nhiên, tin mừng là không phải chiếc xe đạp tre nào cũng đắt đỏ như xe được dùng để thi đấu tại giải Tour de France. Kỹ sư người Mỹ Craig Calfee đã đưa ra ý tưởng về loại xe đạp tre có thể được lắp ráp tại nhà bằng những dụng cụ thông thường. Phát minh này dành cho những người dân ở các nước châu Phi và những nơi đang phát triển khác hoặc bất cứ nơi nào có nhiều tre, như Việt Nam, có cơ hội sở hữu phương tiện di chuyển rẻ tiền và bền. Sau khi ông Calfee hướng dẫn 3 nhóm tại Ghana những phương pháp cơ bản để làm ra xe đạp tre, một số dự án kế tiếp đã được lên kế hoạch ở nhiều nơi, từ Uganda và Liberia đến Philippines và New Zealand.

Trước tiềm năng to lớn từ việc sản xuất xe đạp tre, một số doanh nhân Mỹ đã tham gia giành giật thị trường được coi là vô cùng béo bở này, có thể kể đến các công ty như Sol Cycles, Boo Bicyles, Daedalus. Những quốc gia khác cũng bắt đầu để ý đến loại xe đạp thân thiện với môi trường này, như Đan Mạch và Đức chẳng hạn. Chắc hẳn đây là ý tưởng kinh doanh tuyệt vời cho những doanh nghiệp Việt Nam, nơi mà cây tre là biểu tượng của nông thôn Việt Nam.

Xe đạp lại lên ngôi Không phải cho đến bây giờ, khi môi trường trở thành vấn đề nhức nhối, người ta mới nghĩ đến chuyện hạn chế sử dụng xe hơi mà chuyện này đã có từ nửa thế kỷ trước. Năm 1956, Bỉ và Hà Lan đã có những ngày “không xe hơi” được tổ chức vào Chủ nhật từ 25.11.1956 đến 20.1.1957. Thời điểm đó, tại châu u có khủng hoảng năng lượng do diễn biến phức tạp tại kênh đào Suez. Tất nhiên trong những ngày đó, phương tiện chính của người dân hai quốc gia Bỉ và Hà Lan là xe đạp. Đến ngày 22.9.1998, Bộ môi trường Pháp cùng với 34 thành phố của Pháp đã tổ chức ngày không xe hơi và từ đó đến nay, 22.9 được coi là ngày không xe hơi trên phạm vi toàn thế giới với sự hưởng ứng của nhiều người. Chỉ một ngày trong 365 ngày không xe hơi cũng chưa đủ để làm trong sạch môi trường. Nhiều thành phố trên nhiều quốc gia, từ u sang Á đã phát động thành phố không xe hơi. Tại các thành phố đó, việc sử dụng xe hơi hạn chế theo thời gian và không gian. Phương tiện di chuyển đi lại chủ yếu là xe đạp và đi bộ. Điều này giúp cho đường phố trong sạch, yên tĩnh và an toàn hơn. Trẻ em có thể chơi dưới lòng đường thoải mái và rộng rãi. Danh sách những thành phố tham gia phong trào này rất lớn chứ không phải chỉ riêng ở các quốc gia phát triển ở Bắc u. Với những thành phố lớn như Lyon hay Munich, người ta cũng lập ra những khu vực riêng không sử dụng xe hơi. Hòn đảo Hydra với 3.000 dân của Hy Lạp thì chỉ dùng xe đạp là phương tiện di chuyển. Ngay cả ở Lamu, Kenya ở châu Phi cũng là khu vực không ô tô, chỉ xe đạp. Nhật Minh

Thụy Miên