Bỏ kiểm tra 1 tiết, trường đánh giá học sinh ra sao?

Ông Sái Công Hồng, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), cho biết: Điểm mới đáng chú ý đầu tiên của Thông tư 26 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh (HS) THCS, THPT là tất cả các môn học đều có đánh giá bằng nhận xét, thay vì chỉ ở một số môn như trước đây. Việc đánh giá bằng nhận xét nhằm hiện thực mục tiêu theo định hướng đánh giá phẩm chất, năng lực người học; nói cách khác là đánh giá vì sự tiến bộ của HS.

Bà Nguyễn Thị Anh Lương, giáo viên (GV) Trường THPT chuyên Lý Tự Trọng (TP.Cần Thơ), cho rằng thay đổi hình thức đánh giá là cần thiết. Khi đánh giá bằng nhận xét, GV sẽ tăng việc, nhưng HS sẽ tiếp nhận được thông tin GV là cần điều chỉnh cái gì. Theo bà Lương, để việc này có hiệu quả, thứ nhất phải triển khai quán triệt tới các cơ quan chủ quản để coi trọng đánh giá quá trình và đa dạng hình thức đánh giá. Bà Lương cũng nêu kinh nghiệm sẽ có GV vụng về trong việc truyền đạt thông tin, chẳng hạn thô cứng quá thì dễ làm HS ức chế, phụ huynh phản ứng; nhưng nếu được tập huấn, chịu khó học hỏi thì GV sẽ dần làm tốt.

Ông Nguyễn Anh Minh, GV Trường THPT Trường Chinh, TP.HCM, chia sẻ: “Tôi dạy 6 lớp, có khoảng 240 HS, vậy đánh giá bằng nhận xét như thế nào? HS đông thế thì làm sao xuể? Thực ra không phải GV nhận xét tất cả HS mà chỉ lựa hoạt động nào cần đánh giá năng lực của HS, thấy các em ở mảng này mạnh thì đánh giá để em phát triển thế mạnh đó, còn HS yếu, lười học, lười làm thì chú ý tìm hiểu kỹ hơn từ nhiều kênh để nhận xét đánh giá HS. Giảm điểm số giúp HS thoải mái, GV cũng đỡ áp lực. Nhiều khi cho điểm nhiều, GV rất chán”.

Thạc sĩ Nguyễn Viết Đăng Du, Tổ trưởng Tổ lịch sử Trường THPT Lê Quý Đôn (Q.3, TP.HCM), nhận định: “Nếu như trước đây có nhiều bài kiểm tra thì nếu sai 1 bài, HS còn bài kiểm tra khác để sửa sai, kéo điểm lại; giờ đây khi còn bài duy nhất, nếu sơ sẩy, khả năng cải thiện sẽ không có. Nhưng bù lại nếu thực hiện đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá bằng các yêu cầu thực hiện dự án, các công cụ thể hiện, tư duy kiến thức… thì GV có thể đánh giá HS thông qua quá trình thực hiện, học tập”.

Là một trong những GV có nhiều đổi mới, đa dạng hình thức kiểm tra, đánh giá HS trong nhiều năm qua, thạc sĩ Đăng Du cũng nói việc đa dạng hóa hình thức kiểm tra là chủ trương thể hiện xu hướng khách quan và tất yếu. Để làm tốt điều này, GV không còn cách nào khác là phải chủ động, đánh giá HS bằng năng lực chứ không còn là kiến thức máy móc.

Chẳng hạn với môn lịch sử, những HS không có khả năng ghi nhớ máy móc sự kiện thì kiểm tra các em qua việc thực hiện sơ đồ tư duy. Với HS có khả năng sử dụng công nghệ thông tin, kỹ năng phân tích… thì yêu cầu thể hiện năng lực kiến thức bằng nhiều hình thức khác nhau phù hợp với sở trường của HS.

Theo ông Nguyễn Xuân Đắc, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Gia Thiều (Q.Tân Bình, TP.HCM), khi thực hiện đa dạng hình thức kiểm tra, nhà trường và GV sẽ mạnh dạn đưa công nghệ thông tin vào kiểm tra, đánh giá theo năng lực HS. Có thể thực hiện bài kiểm tra trên máy tính, trên điện thoại thông minh, các bài trắc nghiệm mà câu hỏi được xáo trộn, hạn chế được tiêu cực… Tùy từng lớp, GV chủ động xây dựng, thiết kế bài giảng, đề xuất hình thức kiểm tra đánh giá sao cho phù hợp.

Ông Đặng Đình Quý, Hiệu phó Trường THPT Nguyễn Thái Bình (Q.Tân Bình, TP.HCM), nhận định quy định mới sẽ là cơ sở pháp lý để nhà trường mạnh dạn hơn trong đổi mới. Nếu như trước đây thầy cô, nhà trường có thể còn e dè thì với thông tư này, việc đổi mới đánh giá, kiểm tra là bắt buộc. Như vậy, GV với nhà trường cũng sẽ buộc phải chuyển mình. Nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch giảng dạy một cách đa dạng hơn để phù hợp với yêu cầu của kiểm tra, đánh giá mới.

Theo ông Quý, để thông tư thực sự có hiệu quả khi đi vào trong từng trường học thì mỗi nhà trường phải xây dựng được quy chế trong khen thưởng một cách chặt chẽ hơn. Trong đó, phải chỉ rõ bao nhiêu loại kiểm tra, những tiêu chí kiểm tra, đánh giá như thế nào để tạo tính công bằng, không quá dễ dãi, tùy tiện, cũng không khắt khe, đánh đố hay gây khó.

Môn nhiều nhất chỉ có 6 đầu điểm/học kỳ Ông Sái Công Hồng cho biết theo Thông tư 26, tổng số đầu điểm đã giảm so với quy định hiện hành; môn nhiều nhất cũng chỉ có 6 đầu điểm. Môn học có từ 35 tiết trở xuống/năm học: quy định 2 đầu điểm kiểm tra đánh giá thường xuyên. Môn học có từ trên 35 tiết đến 70 tiết: quy định 3 đầu điểm kiểm tra đánh giá thường xuyên. Môn học có từ trên 70 tiết: quy định 4 đầu điểm kiểm tra đánh giá thường xuyên. Trong mỗi học kỳ, một môn học có 1 điểm kiểm tra đánh giá giữa kỳ và 1 điểm kiểm tra đánh giá cuối kỳ; không còn điểm 1 tiết. Điểm trung bình môn học kỳ là trung bình cộng của điểm kiểm tra, đánh giá thường xuyên, điểm kiểm tra, đánh giá giữa kỳ và điểm kiểm tra, đánh giá cuối kỳ với các hệ số quy định. Điểm kiểm tra, đánh giá thường xuyên được tính hệ số 1; điểm kiểm tra, đánh giá giữa kỳ tính hệ số 2 và điểm kiểm tra, đánh giá cuối kỳ tính hệ số 3.  Tuệ Nguyễn - Q.Trang