Ngày 22.4, tại Hà Nội, Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA) phối hợp với Bộ Nội vụ và T.Ư Đoàn công bố báo cáo Tình trạng dân số thế giới 2021, với chủ đề “Cơ thể tôi là của tôi: Mưu cầu quyền tự chủ và tự quyết”.
Buổi công bố có sự tham dự của anh Nguyễn Tường Lâm, Bí thư T.Ư Đoàn, Phó chủ tịch thường trực T.Ư Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.
20 quốc gia và vùng lãnh thổ có luật “Cưới kẻ cưỡng hiếp”
Ban tổ chức cho biết, đây là lần đầu tiên báo cáo của Liên Hiệp Quốc tập trung vào chủ đề tự chủ thân thể: quyền đưa ra quyết định về thân thể của chính mình mà không phải lo sợ bị bạo lực hay phải để người khác quyết định thay cho mình.
Thông qua quá trình thực hiện báo cáo đột phá này, UNFPA đo lường khả năng của phụ nữ trong việc đưa ra quyết định về thân thể của bản thân, cũng như phạm vi hỗ trợ hoặc can thiệp của hệ thống luật pháp quốc gia tới quyền đưa ra các quyết định đối với phụ nữ. Số liệu cho thấy có một mối liên hệ chặt chẽ giữa khả năng đưa ra quyết định và trình độ học vấn.
Ban tổ chức giao lưu và giải đáp các băn khăn của người trẻ tại buổi công bố báo cáo Ảnh Đăng Hải |
Năm nay, báo cáo Tình trạng dân số thế giới với chủ đề “Cơ thể tôi là của tôi: Mưu cầu quyền tự chủ và tự quyết” chỉ ra gần một nửa phụ nữ tại 57 quốc gia đang phát triển không được quyền tự chủ thân thể của chính mình.
Tại các quốc gia có số liệu đầy đủ, báo cáo cho thấy chỉ 55% phụ nữ hoàn toàn có quyền lựa chọn về dịch vụ y tế, sử dụng biện pháp tránh thai và quan hệ tình dục; chỉ 71% quốc gia đảm bảo người dân được tiếp cận gói dịch vụ chăm sóc thai sản tổng thể; 75% quốc gia đảm bảo người dân được tiếp cận các biện pháp tránh thai một cách hợp pháp, đầy đủ và bình đẳng; 80% quốc gia có luật hỗ trợ sức khỏe tình dục và hạnh phúc cho người dân; và chỉ 56% quốc gia có các văn bản pháp luật và chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho chương trình giáo dục giới tính toàn diện.
Báo cáo cũng nêu những cách thức khác nhau liên quan tới quyền tự chủ thân thể của phụ nữ, nam giới, trẻ em gái và trẻ em trai, cụ thể là: 20 quốc gia và vùng lãnh thổ có luật “cưới kẻ cưỡng hiếp”, trong đó nam giới phạm tội cưỡng hiếp có thể không bị truy tố hình sự nếu kết hôn với phụ nữ và trẻ em gái bị anh ta cưỡng hiếp.
43 quốc gia không có quy định pháp luật giải quyết vấn nạn hiếp dâm trong hôn nhân (bị vợ hoặc chồng cưỡng hiếp); hơn 30 quốc gia hạn chế quyền đi lại của phụ nữ bên ngoài nhà ở của họ. Trẻ em trai và trẻ em gái khuyết tật có khả năng bị bạo lực tình dục cao gần gấp 3 lần, trong đó trẻ em gái dễ gặp nguy cơ hơn.
Bà Naomi Kitahara trao tặng báo cáo cho anh Nguyễn Tường Lâm Ảnh Đăng Hải |
Quyền từ chối quan hệ tình dục
Báo cáo đưa ra các cách thức để giải quyết hành vi xâm hại có thể dẫn tới các hành vi vi phạm khác về quyền tự chủ thân thể. Ví dụ, để khởi tố một vụ hiếp dâm, hệ thống tư pháp hình sự của một số quốc gia yêu cầu nạn nhân phải trải qua một cuộc kiểm tra trinh tiết.
Căn cứ theo phát hiện của báo cáo, giải pháp thực sự phải cân nhắc đến nhu cầu và những gì nạn nhân đã trải qua. Ví dụ, ở Mông Cổ, người khuyết tật được đóng góp ý kiến trực tiếp cho chính phủ về nhu cầu sức khỏe tình dục và sinh sản của họ. Tại Angola, thanh thiếu niên được giáo dục về cơ thể, sức khỏe và quyền của mình, nên họ có thể tìm kiếm các dịch vụ y tế, áp dụng kế hoạch hóa gia đình, từ chối quan hệ tình dục và gửi đơn kiến nghị cho hệ thống tư pháp khi bị bạo lực tình dục.
Tại buổi lễ, bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, phát biểu: “Sự phủ nhận quyền tự chủ thân thể là hành vi vi phạm quyền cơ bản của phụ nữ và trẻ em gái, làm gia tăng bất bình đẳng và tiếp tay cho tình trạng bạo lực do phân biệt giới tính. Việc này không khác gì sự hủy diệt con người về mặt tinh thần, và phải được ngăn chặn”.
Bà Kitahara cũng chia sẻ thêm: “Ngược lại, khi được kiểm soát thân thể của chính mình, người phụ nữ có thể làm chủ các khía cạnh khác trong cuộc sống. Phụ nữ không chỉ có thêm quyền tự chủ, mà còn được tiếp cận những tiến bộ trong y tế và giáo dục, gia tăng thu nhập và đảm bảo an toàn. Phụ nữ sẽ có cơ hội để phát triển, gia đình, cộng đồng và quốc gia cũng được hưởng lợi từ sự phát triển này”.
Anh Nguyễn Tường Lâm phát biểu tại buổi công bố báo cáo Ảnh Đăng Hải |
Phát biểu tại buổi lễ, anh Nguyễn Tường Lâm cũng cho biết: “Chủ đề của báo cáo tình trạng dân số thế giới năm nay được Liên Hiệp Quốc đưa ra là "Cơ thể tôi là của tôi" với mong muốn công tác giáo dục giới tính toàn diện với trọng tâm là bình đẳng giới sẽ giúp nam, nữ thanh niên có được các kỹ năng giao tiếp tốt hơn và có sự tôn trọng đối với nhau, sẽ giúp các em tạo lập được sự tự trọng cần thiết đồng thời giúp các em hiểu vấn đề cần tôn trọng sự khác biệt. Vì vậy, chúng ta cần quan tâm để đảm bảo thanh thanh thiếu niên được phát triển toàn diện và có kiến thức kỹ năng để tự chăm sóc, bảo vệ bản thân”
Bình luận (0)