Mỹ sắp là nền kinh tế lớn có mức thuế thấp nhất thế giới?

Theo CNN, kế hoạch thuế của Tổng thống Trump vẫn chưa được công bố chi tiết và có thể chẳng bao giờ thành hiện thực song chắc chắn, nó rất gây chú ý. Nếu áp dụng mức thuế doanh nghiệp 15%, Mỹ sẽ là nước lớn có thuế suất thấp nhất thế giới.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), thuế suất doanh nghiệp 35% hiện thời ở Mỹ là cao nhất trong tổng số 35 quốc gia là thành viên OECD. Mức thuế doanh nghiệp tăng lên 39% nếu tính cả thuế cấp tiểu bang. Trong số những nước thuộc nhóm các thị trường phát triển và đang phát triển lớn nhất thế giới G20, Mỹ cũng là nơi mà doanh nghiệp phải đối mặt với mức thuế cao nhất.

Trong báo cáo được công bố hồi tháng 3, Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ trích dẫn số liệu từ năm 2012 cho thấy thuế suất ở ngưỡng cao nhất tại Mexico và Canada lần lượt là 30% và 26%. Dù vậy, đa số công ty Mỹ không phải trả bất kỳ khoản thuế nào nhờ hai lý do chính: họ có thể tận dụng một loạt khoản giảm thuế, hoặc giữ lợi nhuận ở nước ngoài vì khoản tiền này không bị đánh thuế cho đến khi được mang về Mỹ.

Thực tế, thuế suất doanh nghiệp Mỹ chỉ dưới 19%, tương ứng với mức thuế ở Anh và cao hơn một chút so với mức thuế ở Nhật Bản, Argentina. Con số này vẫn cao hơn hầu hết các nước thuộc nhóm G20, trong đó có nhiều đối tác thương mại lớn của Mỹ như Trung Quốc, nước đánh thuế doanh nghiệp 10%.

Tổng thống Mỹ kỳ vọng rằng đợt hạ thuế cực lớn sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giúp giới doanh nghiệp Mỹ cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế. Ông cũng muốn áp thuế thấp và một lần đối với 2.600 tỉ USD lợi nhuận mà các công ty chẳng bao giờ đem về Mỹ. Điều này sẽ khuyến khích nhiều doanh nghiệp đa quốc gia Mỹ đưa một phần tiền mặt về quê hương.

Rất ít thành viên OECD có mức thuế doanh nghiệp chung là 15% hoặc ít hơn. Nếu có, đây cũng là những nước nhỏ hơn, chẳng hạn như Latvia, Ireland và Hungary. Ireland đặt mức thuế 12,5% để thu hút doanh nghiệp ngoại và chiến lược này đem lại kết quả tốt trong nhiều năm qua. Các hãng Apple, Google, Facebook, eBay, Twitter đều đặt văn phòng châu Âu ở Ireland.

Dù vậy gần đây, quốc gia châu Âu bị Liên minh châu Âu (EU) chú ý vì thỏa thuận cho phép Apple trốn thuế gần 14 tỉ USD. Nước này cũng bị Oxfam xếp hạng 6 trong danh sách các thiên đường thuế hàng đầu hành tinh. Hồi tháng 12.2016, Oxfam từng cảnh báo về việc chính phủ các nước trên thế giới đang “chạy đua về điểm đáy” khi nhắc đến thuế doanh nghiệp. Điều này khiến “các nước mất hàng tỉ USD cần thiết để giải quyết tình trạng nghèo đói, bất bình đẳng”. Theo Oxfam, dân thường là người phải chịu gánh nặng của việc giảm thuế doanh nghiệp vì thuế cá nhân có thể bị kéo cao còn nhiều dịch vụ như y tế, giáo dục thì giảm đi.