Hỏi nhanh về Covid-19: Có nên mua máy tạo ô xy, máy thở để dành?

- Thạc sĩ - Bác sĩ Phan Vũ Anh Minh (Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM) trả lời câu hỏi trên như sau:

Các đối tượng F1 không có tiền căn bệnh lý cần thở ô xy hay thở máy tại nhà thì không cần sử dụng máy tạo ô xy hay máy thở tại nhà. Các đối tượng F1 vốn dĩ chưa được xác định mắc bệnh, nên không có tổn thương phổi do bệnh Covid-19 và không có tình trạng giảm ô xy máu. Nếu các đối tượng F1 này tự ý sử dụng ô xy sẽ có thể gây nguy hiểm vì nồng độ ô xy trong máu quá cao có thể gây ra các biến chứng như xẹp phổi, giảm thông khí, ngộ độc ô xy, bệnh lý võng mạc ở trẻ sinh non,...

Đối với các đối tượng F0, 80% người bệnh chỉ có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng, không cần thở ô xy hay thở máy. Những người bệnh F0 nếu có giảm ô xy máu và có chỉ định điều trị ô xy liệu pháp, cần được đưa người bệnh đến bệnh viện để theo dõi và điều trị. Không được tự ý thở ô xy hay thở máy tại nhà vì:

Bệnh nhân Covid-19 điều trị tại nhà không nên tự ý sử dụng máy tạo ô xy, máy thở Ảnh minh họa: Shutterstock

- Những người bệnh F0 khi diễn tiến nặng với suy hô hấp và giảm ô xy máu, thường diễn tiến rất nhanh, không đáp ứng với thở ô xy đơn thuần và cần các biện pháp điều trị tích cực hơn như đặt nội khí quản thở máy, thông khí nằm sấp, trao đổi ô xy qua màng ngoài cơ thể (ECMO),... Nếu người bệnh không được theo dõi sát tại các cơ sở y tế, tình trạng người bệnh chuyển biến xấu nhanh khiến không kịp đưa người bệnh đến cơ sở y tế, dẫn đến tử vong tại nhà hoặc trên đường vận chuyển đến cở sở y tế.

- Việc sử dụng máy tạo ô xy, máy thở cần có trình độ chuyên môn nhất định và đúng tình trạng bệnh lý. Việc chỉ định sử dụng máy tạo ô xy hay máy thở tại nhà cho một số trường hợp đặc biệt cần có hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ hoặc nhân viên y tế đủ trình độ chuyên môn. Nếu các đối tượng đặc biệt này bị Covid-19, cần nhanh chóng cho nhập viện để theo dõi và điều trị, không được tiếp tục thở ô xy hay thở máy tại nhà như trước.

- Việc tự ý thở ô xy tại nhà có thể dẫn đến nồng độ ô xy trong máu quá cao, có thể gây ra các biến chứng như xẹp phổi, giảm thông khí, ngộ độc ô xy,..., làm nặng thêm tình trạng bệnh lý hô hấp của người bệnh.

- Việc người dân tự mua máy tạo ô xy hay máy thở để dành ở nhà là lãng phí vì không thể tự vận hành các máy móc này một cách chính xác và phù hợp với người bệnh, đồng thời dẫn đến tình trạng khan hiếm những loại máy này trên thị trường, những người bệnh nặng thật sự cần các loại máy này thì lại không có để sử dụng. Ngoài ra, việc trữ các bình khí ô xy tại nhà còn dẫn tới nguy cơ cháy nổ rất lớn.

Theo Công văn số 5599/BYT-MT ngày 14.7.2021 của Bộ Y tế về vấn đề cách ly F1 tại nhà và quản lý điều trị bệnh nhân Covid-19:

Không có khuyến cáo nào về việc đối tượng F1 khi cách ly tại nhà phải theo dõi nồng độ ô xy trong máu. Nếu có triệu chứng nghi ngờ nhiễm Covid-19 như ho, sốt, đau rát họng, khó thở thì phải báo ngay cho cán bộ y tế.

Với các bệnh nhân Covid-19 không có triệu chứng đang được chăm sóc, điều trị tại các cơ sở y tế: có thể cho xuất viện vào ngày thứ 10 khi đảm bảo 2 mẫu bệnh phẩm liên tiếp (cách nhau tối thiểu 24 giờ) có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 hoặc tải lượng vi rút thấp (giá trị CT ≥ 30) và tiếp tục theo dõi, giám sát y tế tại nhà, nơi lưu trú trong 14 ngày. Như vậy các đối tượng F0 được tự theo dõi tại nhà là những người bệnh đã ổn định, không bị suy hô hấp nên không cần thở ô xy hay thở máy tại nhà.

Đối với người bệnh đã đủ tiêu chuẩn xuất viện theo quy định của Bộ Y tế và trong thời gian tự theo dõi tại nhà, nơi lưu trú 14 ngày, nếu có tái dương tính thì không cần cách ly điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và không cần thực hiện các biện pháp cách ly, xử lý ổ dịch. Các trường hợp này cần tiếp tục được theo dõi y tế, nếu xuất hiện triệu chứng thì liên hệ ngay với cơ sở y tế để được chăm sóc, theo dõi. Các đối tượng này có thể sử dụng máy đo nồng độ ô xy trong máu để tự theo dõi, nhất là khi họ cảm thấy mệt, khó thở nhiều hơn, nhưng không bắt buộc cũng như không có khuyến cáo phải sử dụng máy này tại nhà.

Chuyên mục HỎI NHANH VỀ COVID-19 ra mắt nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của bạn đọc liên quan đến tình hình dịch bệnh Covid-19. Bạn đọc có thể đặt câu hỏi cho chuyên mục này bằng hình thức bình luận bên dưới bài hoặc gửi qua email: suckhoethanhnien247@gmail.com Câu hỏi sẽ được chuyển đến các bác sĩ, chuyên gia... để trả lời cho bạn đọc.