3 nội dung cần cân nhắc kỹ khi sửa đổi luật BHXH

Chiều 12.6, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp thẩm định dự án luật BHXH (sửa đổi), dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh.

ANH THƯ

Rút BHXH một lần 50% hay 100%?

Đại diện Bộ LĐ-TB-XH cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện luật BHXH năm 2014 (đang có hiệu lực) bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Điển hình như: diện bao phủ đối tượng tham gia và thụ hưởng BHXH còn thấp so với tiềm năng; vẫn còn tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH; chính sách BHXH tự nguyện chưa thật sự hấp dẫn người dân tham gia; một số quy định không còn phù hợp...

Xuất phát từ thực tiễn trên, trong dự thảo luật sửa đổi, Bộ LĐ-TB-XH đề xuất nhiều quy định mới liên quan đến BHXH. Một trong số này là về hưởng BHXH một lần.

Cơ quan soạn thảo đưa ra 2 phương án để lấy ý kiến. Thứ nhất là giữ nguyên như hiện hành, người lao động được rút 100% BHXH một lần nếu sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm. Thứ hai là người lao động được rút tối đa 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, thời gian còn lại được bảo lưu để tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.

Tham gia ý kiến tại phiên họp, đại diện BHXH Việt Nam cho hay, quy định hiện hành về hưởng BHXH một lần dẫn tới phát sinh một số hệ lụy, ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an sinh bền vững cho người dân.

Do vậy, cơ quan này nhất trí với việc sửa đổi theo phương án 2, đồng thời đề xuất điều chỉnh theo hướng người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 15 năm mà có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (bỏ quy định chờ sau 12 tháng, giảm thời gian đóng BHXH từ 20 năm xuống 15 năm).

Trước đó, nhiều bộ, ngành cũng gửi góp ý đối với dự thảo luật BHXH sửa đổi do Bộ LĐ-TB-XH soạn thảo. Một số bộ đồng tình với phương án 2, một số lại đề nghị giữ nguyên phương án 1, có cơ quan thì cho rằng nên quy định linh hoạt theo hướng người lao động được lựa chọn một trong 2 phương án.

PHÚC BÌNH

Nhiều nội dung cần cân nhắc, đánh giá kỹ

Kết luận phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đánh giá nội dung dự thảo luật BHXH sửa đổi cơ bản phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước; đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp; phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, để hoàn thiện, thứ trưởng đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, điều chỉnh một số nội dung.

Thứ nhất là với quy định các mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng (500.000 đồng/người/tháng) và mức trợ cấp mai táng (10 triệu đồng) tại dự thảo luật. Bộ LĐ-TB-XH cần giải trình căn cứ, cơ sở quy định mức trợ cấp trên; đồng thời đề xuất giao giao Chính phủ quy định mức trợ cấp này để đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp với thực tế.

Thứ hai là với quy định về hội đồng quản lý BHXH và nhiệm vụ, quyền hạn của hội đồng quản lý BHXH. So với luật hiện hành, dự thảo luật sửa đổi bỏ quy định trách nhiệm chỉ đạo, giám sát và tư vấn chính sách BHYT, bảo hiểm thất nghiệp của hội đồng; bỏ đại diện của cơ quan quản lý nhà nước về BHYT ra khỏi hội đồng; quy định chủ tịch hội đồng là phó thủ tướng Chính phủ.

Quy định như đề xuất trên có thể dẫn đến yêu cầu phải thành lập các hội đồng quản lý về bảo hiểm thất nghiệp, hội đồng quản lý về BHYT để thực hiện các nhiệm vụ đã nêu. Cơ quan soạn thảo cần cân nhắc điều chỉnh quy định này.

Thứ ba là về hưởng BHXH một lần. Thứ trưởng nhấn mạnh đây là chính sách lớn, là vấn đề phức tạp; việc thực hiện giải pháp như đề xuất có thể dẫn đến mức hưởng BHXH một lần thấp hơn so với mức hưởng hiện nay.

Do đó, cơ quan chủ trì soạn thảo phải nghiên cứu, phân tích, đánh giá kỹ tác động của mỗi phương án, quan điểm lựa chọn của mình và rà soát, bổ sung quy định cụ thể, chi tiết hơn đồng thời tăng cường công tác truyền thông chính sách BHXH một lần.

Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Tư pháp còn đề nghị ban soạn thảo cân nhắc, điều chỉnh một số nội dung khác như: lược bỏ các quy định thuộc pháp luật chuyên ngành liên quan đến thanh tra, xử lý vi phạm hành chính, khiếu nại tố cáo; rà soát, điều chỉnh các quy định giao cho Chính phủ hướng dẫn; quy định trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực BHXH; bổ sung các quy định đặc thù dành cho lực lượng vũ trang...