Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Việt Nam với Luxembourg, Hà Lan và Bỉ ngày càng phát triển; trước thềm kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao vào năm 2023. Trong khi đó, Hội nghị cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN-EU có ý nghĩa đặc biệt.
Luxembourg, Hà Lan và Bỉ đều là đối tác hàng đầu của Việt Nam tại châu Âu về thương mại, đầu tư; có nhiều thế mạnh phù hợp mục tiêu an ninh, phát triển của Việt Nam về ứng phó với biến đổi khí hậu, năng lượng tái tạo, công nghệ cao… Các nước coi trọng vị thế, vai trò của Việt Nam ở khu vực, đã có các khuôn khổ Đối tác toàn diện, Đối tác chiến lược về biến đổi khí hậu và nông nghiệp bền vững với Việt Nam, quyết tâm cùng Việt Nam đẩy mạnh toàn diện quan hệ hợp tác nhân dịp chuyến thăm của Thủ tướng. Ba nước tổ chức đón tiếp Thủ tướng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam với nghi lễ trang trọng. Thủ tướng đã gặp gỡ, trao đổi với hầu hết lãnh đạo cấp cao của Chính phủ, Quốc hội và Hoàng gia, cho thấy 3 nước đánh giá cao chuyến thăm và coi trọng quan hệ với Việt Nam.
Trong các cuộc hội đàm và hội kiến, lãnh đạo các nước đều bày tỏ ấn tượng về thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, đánh giá cao vị thế quốc tế ngày càng cao của Việt Nam, khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Các nước khẳng định mong muốn cùng Việt Nam đưa quan hệ hợp tác ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, phát triển kinh tế bền vững sau đại dịch, xử lý hiệu quả các vấn đề quốc tế và cùng ứng phó với các thách thức toàn cầu. Các nước đánh giá Việt Nam là một trong những nền kinh tế phát triển năng động nhất, nhiều tiềm năng nhất trong bối cảnh thế giới có nhiều khó khăn trong lĩnh vực kinh tế.
Việt Nam đã tranh thủ thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực ba nước có thế mạnh nhằm phục vụ các mục tiêu an ninh – phát triển. Với Luxembourg, đó là việc kết nối tiếp cận với nguồn vốn đầu tư và tài chính với điều kiện ưu đãi, nhất là tài chính xanh, thông qua việc sớm thiết lập Đối tác chiến lược về tài chính xanh. Với Hà Lan và Bỉ là đẩy mạnh hợp tác về chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, thành lập các trung tâm công nghệ cao theo mô hình ba bên (Chính phủ, Viện nghiên cứu, doanh nghiệp).
Việt Nam và các nước nhất trí phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn, tổ chức quốc tế như khuôn khổ hợp tác ASEAN – EU, ASEM, LHQ. Về Biển Đông, lãnh đạo các nước khẳng định ủng hộ việc đảm bảo an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không trong khu vực; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982; ủng hộ tiến trình đàm phán COC công bằng, thực chất, hiệu quả giữa ASEAN và Trung Quốc. Các nước cam kết ủng hộ Việt Nam về tài chính, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và hoàn thiện thể chế để cắt giảm khí thải, chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững.
Trong chuyến công tác, Thủ tướng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thăm và gặp gỡ nhiều đối tác lớn, đặc biệt những trung tâm có ý nghĩa biểu tượng cho sự phát triển của các nước châu Âu này. Tại những điểm dừng chân này, Thủ tướng và Đoàn Việt Nam đã nêu rõ những mục tiêu quan trọng.
Đến Luxembourg, Thủ tướng nêu mục tiêu và đề nghị Luxembourg hỗ trợ Việt Nam xây dựng trung tâm tài chính quốc tế ở TP.HCM. Khi tới Sở giao dịch chứng khoán Luxembourg, Thủ tướng cho biết Việt Nam đang là thị trường cận biên, phấn đấu lên thị trường chứng khoán mới nổi, nên đề nghị cùng hợp tác hỗ trợ để hoàn thiện thể chế, công nghệ chuyển đổi số, quản lý thị trường phát triển công khai, minh bạch, an toàn, lành mạnh, bền vững, phát triển nguồn nhân lực. Sở giao dịch chứng khoán Luxembourg là sở giao dịch chứng khoán đầu tiên trên thế giới có sàn giao dịch dành riêng cho chứng khoán xanh và hiện nay đang niêm yết một nửa trái phiếu xanh trên thế giới. Để được niêm yết tại đây, các trái phiếu này phải đạt các tiêu chuẩn xanh, bền vững của các tổ chức quốc tế, có các báo cáo định kỳ về các dự án sử dụng nguồn vốn từ trái phiếu…
Chia sẻ với Thanh Niên, đại diện Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam cho biết thông qua biên bản ghi nhớ hợp tác được ký kết tại Luxembourg có sự chứng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Sở Giao dịch Chứng khoán Luxembourg và Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam cam kết hợp tác song phương nhằm nâng cao nhận thức của các thành viên thị trường, cũng như thúc đẩy và phát triển các sáng kiến tài chính bền vững; với một tầm nhìn chung là góp phần nâng cao tính bền vững và minh bạch của thị trường chứng khoán.
Tại Amsterdam, Thủ tướng cho biết với bờ biển dài 3.260 km, Việt Nam mong muốn hợp tác với Hà Lan trong xây dựng các cảng biển, góp phần thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam thành trung tâm logistics, trung chuyển hàng hóa quốc tế. Khi đến khu công nghệ cao Brainport, Thủ tướng đề nghị Hà Lan hỗ trợ xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, cụ thể là Brainport Hà Nội như mô hình Brainport Industries Campus ở thành phố Eindhoven của Hà Lan. Đây vốn được xem là thành phố thông minh và trung tâm công nghệ lớn của châu Âu, trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm kinh tế, nghiên cứu và giáo dục đại học lớn nhất của Hà Lan, cái nôi của nhiều tập đoàn lớn trên thế giới như Philips, Daf Trucks, Brabantia, SendCloud…
Ngoài ra, khi đến thăm Trung tâm nhà vườn thế giới (World Horti Center), nơi được xem là trung tâm kiến thức và đổi mới về làm vườn nhà kính quốc tế, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho hay Việt Nam đang nỗ lực trở thành một trong những trung tâm đổi mới sáng tạo về hệ thống lương thực thế giới, đề nghị Hà Lan đồng hành, hỗ trợ trong quá trình đó.
Trong khi đó, đến với Bỉ, Thủ tướng thăm và làm việc với Trung tâm IMEC tại TP. Leuven, Vùng Flanders, một trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ cao hàng đầu của Bỉ, cũng như của EU. Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng hạ tầng, con người và kết nối là những yếu tố làm nên thành công của IMEC. Thủ tướng đề nghị IMEC tăng cường hợp tác, kết nối với Việt Nam với vai trò là một thị trường, nơi nghiên cứu và nền văn hóa có thể bổ sung cho thành công của IMEC, đồng thời giúp Việt Nam có thể có bước tiến nhanh chóng với tinh thần cùng thắng, “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.
Ba diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Luxembourg, Việt Nam – Hà Lan, Việt Nam – Bỉ cho thấy cộng đồng doanh nghiệp của cả 3 nước rất quan tâm đến thị trường Việt Nam. Không những thế, mỗi điểm dừng chân của Thủ tướng và gặp gỡ các doanh nghiệp hàng đầu của mỗi nước đều là những cánh cửa mở ra cơ hội hợp tác. Những doanh nghiệp đang đầu tư ở Việt Nam tiếp tục đánh giá cao môi trường kinh doanh, đồng thời cũng đưa ra những đề xuất cụ thể để gỡ bỏ những vướng mắc. Những doanh nghiệp chưa hợp tác với phía Việt Nam thì bày tỏ sự quan tâm và mong muốn tìm kiếm cơ hội. Có thể kể đến tập đoàn chuyên về sản xuất chất bán dẫn Besi hay Tập đoàn VDL, Tập đoàn AAE , Heineken… ở Hà Lan, hay Blonde, AAVO Architects… ở Bỉ.
Tổng Giám đốc điều hành Brussels Airport, ông Piet Demunter thông báo về dự kiến mở đường bay thẳng Bỉ - Việt Nam. Phó chủ tịch Ngân hàng đầu tư châu Âu (EIB) Kris Peeters cam kết nỗ lực hết sức để thúc đẩy quan hệ với Việt Nam và làm việc để đẩy nhanh các dự án hợp tác. Chủ tịch Phòng Thương mại Luxembourg Carlo Thelen đánh giá Việt Nam đang là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ASEAN, có tiềm năng phát triển trung tâm sản xuất và chế tạo. Các doanh nghiệp của Luxembourg có mặt ở Việt Nam và có niềm tin mạnh mẽ về quan hệ hai bên. Bộ trưởng Các doanh nghiệp vừa và nhỏ, du lịch Luxembourg Lex Delles đánh giá cao sự phát triển của kinh tế Việt Nam, mong muốn hai nước có thể mở rộng hợp tác song phương trong lĩnh vực du lịch.
Ông Damien Van Oost, CEO của AAVO Architects (trụ sở ở Bỉ), chia sẻ với Thanh Niên rất ấn tượng với đất nước và con người Việt Nam. “Chúng tôi đang tính mở lại văn phòng ở Đông Nam Á do văn phòng tại Singapore đóng cửa vì dịch Covid-19 và đang cân nhắc một số phương án, bên cạnh đó cũng tìm kiếm những cơ hội hợp tác mới. Vì thế tôi đến diễn đàn này”, ông nói.
Ông Stefan Blonde, Giám đốc công ty Blonde (trụ sở ở Bỉ), bày tỏ với Thanh Niên rằng rất ấn tượng với Thủ tướng Phạm Minh Chính khi tham gia Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Bỉ.
Trả lời Thanh Niên tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Luxembourg, ông Tom Kunsch, Tổng giám đốc ExecuJet châu Á kiêm Giám đốc điều hành chi nhánh châu Á của Tập đoàn Luxaviation - một trong những doanh nghiệp vận hành trực thăng và máy bay thương mại lớn nhất thế giới, đánh giá Việt Nam là một thị trường năng động và đáng chờ đợi.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, tại mỗi nước, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì diễn đàn doanh nghiệp, gặp và làm việc với Lãnh đạo các vùng cùng hàng chục tập đoàn, doanh nghiệp lớn; đã có 30 thỏa thuận hợp tác giữa các bộ ngành, địa phương, viện nghiên cứu và giữa các doanh nghiệp đã được ký kết.
Cũng trong chuyến công tác, đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đã tham gia chủ động, tích cực, đóng góp quan trọng và có trách nhiệm cho thành công chung của Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN-EU, cả trong quá trình chuẩn bị tổ chức, tham gia thảo luận tại Hội nghị cũng như xây dựng văn kiện. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung.
Tại Hội nghị, Thủ tướng phát biểu đề cao ý nghĩa đặc biệt của Hội nghị cấp cao kỷ niệm lần này và chia sẻ về một số định hướng:
- Hai bên cần kiên trì với mục tiêu, đổi mới tư duy, hành động kiên quyết, thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược, hợp tác cân bằng, bình đẳng, hài hoà lợi ích, chia sẻ rủi ro. Thủ tướng khẳng định Việt Nam luôn đồng hành với doanh nghiệp EU đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, đồng thời đề nghị EU khẩn trương gỡ bỏ “thẻ vàng” với thuỷ sản Việt Nam và sớm phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam-EU.
- Nhấn mạnh cách tiếp cận toàn cầu ứng phó các thách thức, Thủ tướng nhắc lại cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với chống biến đổi khí hậu, phát triển xanh và bền vững. Thủ tướng đề nghị EU hỗ trợ tối đa Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) của Nhóm G7, trông đợi EU chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, công nghệ mới xanh, sạch và rẻ, tham gia sâu rộng hợp tác đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn…, hợp tác với ASEAN phát triển tiểu vùng, trong đó có Mê Kông.
- Trước những biến chuyển của tình hình, Thủ tướng đề nghị ASEAN và EU lấy hoà bình, ổn định là mục đích, coi đối thoại, hợp tác là công cụ trên cơ sở thượng tôn pháp luật. Thủ tướng đề nghị ASEAN, EU và các nước cùng phấn đấu xây dựng Biển Đông thành vùng biển hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững.
Cũng nhân tham dự hội nghị, Thủ tướng đã có các cuộc gặp với nhiều lãnh đạo các nước và đối tác, qua đó tiếp tục tăng cường hơn nữa quan hệ của Việt Nam với các đối tác.
