9,25 điểm nhưng không biết làm bài tích phân đơn giản!: Cần thêm bước sàng lọc khác

Mỹ là một ví dụ điển hình. Thi trắc nghiệm ở Mỹ thành công bởi đây chỉ là một trong những công cụ để đánh giá người học.

Những năm trước, khi dư luận phản đối về việc tổ chức thi môn toán trong kỳ thi THPT quốc gia bằng hình thức trắc nghiệm, Bộ GD-ĐT đã lấy ví dụ về bài thi SAT của Mỹ (là một bài thi trắc nghiệm tiếng Anh và toán) để cho rằng việc thi trắc nghiệm môn toán là một công cụ hiệu quả để đánh giá năng lực của người học. Nhắc lại lập luận này, nhiều chuyên gia, nhà chuyên môn đều khẳng định đúng là Bộ GD-ĐT đã học “Tây” khi cho thi trắc nghiệm toán nhưng chỉ học nửa vời.

tin liên quan

9,25 điểm nhưng không biết làm bài tích phân đơn giản!: Tâm lý 'thi gì học nấy'

Theo GS Lâm Quang Thiệp, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, SAT hay ACT là những kỳ thi do các tổ chức tư nhân tổ chức, nhưng vì tính khách quan và kết quả đáng tin cậy của nó mà hầu hết các trường ĐH của Mỹ đều chấp nhận các kết quả thi này. Ngay cả những trường đỉnh cao như Harvard, họ vẫn dùng, tất nhiên là với yêu cầu điểm thi của ứng viên rất cao so với các trường thứ hạng thấp. Tuy nhiên, điểm SAT hay điểm ACT chỉ là một tiêu chí trong nhiều tiêu chí có trong bộ hồ sơ mà trường yêu cầu ứng viên phải chuẩn bị trong quá trình xét tuyển.

GS Lâm Quang Thiệp cũng nhận xét: “Trắc nghiệm là một phương thức hiệu quả khi cần lọc thô trên một diện thí sinh đại trà. Nhưng với những kỳ thi mà mục tiêu của nó là chọn ra những cá nhân xuất sắc, có năng lực chuyên biệt về một bộ môn hoặc một lĩnh vực hẹp thì không ở đâu trên thế giới này người ta dùng phương thức thi trắc nghiệm cả. Chẳng hạn như các kỳ thi chọn học sinh giỏi, hay thi Olympic, có bao giờ người ta cho thí sinh làm bài trắc nghiệm đâu, đặc biệt là với môn toán”.

Từ đây, ông Thiệp cho biết: “Với tuyển sinh ĐH, nếu chúng ta không có công cụ đánh giá nào đáng tin cậy ngoài kỳ thi THPT, mà trong đó toán lại thi theo hình thức trắc nghiệm, thì với những trường có ngành nào đó yêu cầu cao về môn toán đối với thí sinh chắc là cần thêm một bước sàng lọc, chẳng hạn tổ chức thi thêm môn toán cho những thí sinh có nguyện vọng mà điểm thi môn này thí sinh trong kỳ thi THPT đạt đến một ngưỡng nhất định nào đó”.

Cách tuyển sinh của Trường Sư phạm Paris Mới đây, Trường Sư phạm Paris (Ecole normale supérieure, ENS), nơi nổi tiếng là ĐH đào tạo các sinh viên xuất sắc, thông báo tuyển sinh sinh viên quốc tế. Được biết, để trúng tuyển, ứng viên phải qua một kỳ tuyển sinh gắt gao. Trước hết, bộ phận tuyển sinh sẽ xét hồ sơ, chọn ra tối đa 5 hồ sơ mỗi ban. Sau đó, thí sinh phải nộp một bài thi viết do ENS đề nghị, để bộ phận tuyển sinh chọn 1 đến 3 ứng viên tốt nhất. Cuối cùng, ứng viên thực hiện bài thi vấn đáp do hội đồng chung giữa ENS và các nước cùng tổ chức trực tuyến (qua Skype).

Ông Trần Đức Cảnh, nguyên Giám đốc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực của bang Massachusetts (Mỹ), người từng nhiều năm làm cố vấn tuyển sinh cho ĐH Harvard, xác nhận không chỉ ĐH Harvard mà nhiều ĐH danh tiếng khác ở Mỹ có đặt ra tiêu chí điểm thi SAT (hoặc ACT, TOEFL…), các bài thi này chủ yếu thi theo hình thức trắc nghiệm. Tuy nhiên, khác với cách tuyển sinh ĐH của VN là chỉ dựa vào hầu như duy nhất kết quả thi THPT quốc gia (có một số trường xét tuyển học bạ, nhưng đã xét tuyển học bạ lại thường không tham khảo yếu tố điểm thi), các trường ĐH Mỹ, đặc biệt là những trường danh tiếng đặt ra rất nhiều yếu tố nhằm lựa chọn được những ứng viên phù hợp nhất.

Trường cao đưa ra 5 tiêu chí, trường thấp hơn thì khoảng 3, có những trường hồ sơ nào nộp cũng nhận thì khỏi bàn. Tiêu chí đó gồm có kết quả học ở THPT (ở Mỹ là từ lớp 9); thư giới thiệu của thầy cô đã từng dạy các em ở THPT; các hoạt động, thành tích ngoại khóa… Ứng viên viết vài ba bài luận, qua đó hội đồng tuyển sinh đánh giá suy nghĩ, tầm tư duy, khát vọng của ứng viên. Đặc biệt, khoảng trên trăm trường áp dụng thêm khâu phỏng vấn. Ông Cảnh cho biết: “Các tiêu chí xét tuyển của Harvard đầy tính cạnh tranh và phương châm của họ là xét tuyển con người chứ không xét tuyển điểm”.

GS Lê Tuấn Hoa, nguyên Viện trưởng Viện Toán học, cho rằng học “Tây” mà chỉ nhìn vào cách tuyển sinh để so sánh là cách tiếp cận vấn đề hoàn toàn sai lệch. Nếu mình chạy theo những lập luận thi thế nào mới tốt hơn cho việc tuyển sinh thì không bao giờ đến đích.

GS Lê Tuấn Hoa cho biết: “Tôi tin vài ba năm nữa các trường ĐH của ta sẽ nhận thức được vấn đề, xem kỳ thi THPT đơn thuần chỉ là một kỳ thi xét tốt nghiệp THPT. Việc tuyển sinh ĐH sẽ quay lại như trước đây, trường nào muốn thi kiểu gì thì thi, muốn chọn kiểu gì thì chọn”.

GS Lâm Quang Thiệp cũng nhận xét: “Nói ĐH Mỹ thì phổ rộng lắm, từ trường rất cao đến trường rất thấp. Vào những ĐH được coi là tử tế thì quá trình đào tạo rất nghiêm túc, người học còn phải học rất nhiều, sinh viên phải làm việc rất tích cực”.