Ả Rập Xê Út tăng tốc phát triển hạt nhân

Khánh An
Khánh An
09/04/2019 08:26 GMT+7

Ả Rập Xê Út sắp hoàn thành lò phản ứng hạt nhân đầu tiên trong khi vẫn chưa ký thỏa thuận đầy đủ với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế.

Theo Bloomberg, những hình ảnh vệ tinh mới nhất cho thấy Ả Rập Xê Út sắp hoàn thành những công trình phụ trợ quanh lò phản ứng hạt nhân đầu tiên tại khu phức hợp khoa học công nghệ mang tên Vua Abdulaziz gần thủ đô Riyadh. Trong đó, một số công trình sắp hoàn tất quanh một cấu trúc hình trụ nhằm chứa nhiên liệu nguyên tử. Cựu Giám đốc Robert Kelly của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) nhận định dự án được triển khai rất khẩn trương dù chỉ mới được công bố 3 tháng trước. Ông dự báo lò phản ứng đầu tiên sẽ hoàn tất trong vòng 9 tháng đến 1 năm.
[VIDEO] Nhà Trắng làm ngơ cảnh báo về dự án hạt nhân ở Trung Đông
Đến nay chưa có bằng chứng nào cho thấy Ả Rập Xê Út theo đuổi các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt. Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn hồi năm ngoái với Đài CBS, thái tử Mohammed bin Salman tuyên bố thẳng thừng: “Nếu Iran phát triển một quả bom hạt nhân thì chúng tôi cũng sẽ ngay lập tức làm vậy”. Bên cạnh đó, theo BBC, Ả Rập Xê Út hiện sở hữu hơn 30 tên lửa đạn đạo tầm trung DF-3A mua từ Trung Quốc, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Ả Rập Xê Út công khai ý định theo đuổi năng lượng hạt nhân cách đây 9 năm và các kế hoạch gần đây được đưa ra trong khuôn khổ chiến lược “Tầm nhìn 2030” nhằm phát triển nền kinh tế giảm lệ thuộc vào dầu mỏ. Theo đó, năng lượng từ hạt nhân, mặt trời và gió sẽ đáp ứng 1/3 nhu cầu trong nước. Đến năm 2040, các dự án năng lượng hạt nhân sẽ có tổng công suất 17.600 MW, gồm 16 lò phản ứng với tổng vốn đầu tư 80 tỉ USD (1,85 triệu tỉ đồng). Trước mắt, lò phản ứng sắp hoàn thành sẽ chủ yếu phục vụ công tác nghiên cứu và đào tạo nhân sự. Bên cạnh đó, Ả Rập Xê Út có kế hoạch xây 2 lò phản ứng hạt nhân quy mô thương mại và đang tìm kiếm các nhà thầu từ Mỹ, Trung Quốc, Nga, Pháp hoặc Hàn Quốc. Nước này cũng đã ký thỏa thuận với Tập đoàn hạt nhân quốc gia Trung Quốc về thăm dò tài nguyên uranium.
Tuy nhiên, CNN dẫn lời Phó tổng giám đốc IAEA Mikhail Chudakov nhấn mạnh Riyadh phải ký kết thỏa thuận đầy đủ với cơ quan này nếu muốn cung cấp nhiên liệu cho lò phản ứng sắp xây xong, bao gồm cho phép thanh sát và cam kết sử dụng hạt nhân vì mục đích hòa bình. Dự án sắp hoàn thành do Công ty INVAP của Argentina thi công sẽ có lò phản ứng năng lượng thấp cho mục đích nghiên cứu. Tuy nhiên, Argentina sẽ chỉ được cung cấp nguyên liệu nếu Ả Rập Xê Út ký đầy đủ thỏa thuận với IAEA. Theo các chuyên gia, dù đây là lò phản ứng nhỏ nhưng dự án là bước khởi đầu cho kế hoạch quy mô thu hút sự cạnh tranh của các quốc gia sở hữu công nghệ hạt nhân và dường như Mỹ tận dụng vị thế đồng minh thân thiết với Ả Rập Xê Út để xuất phát trước các bên khác.
AFP dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry mới đây cho hay ông đã thông qua đơn đề nghị của 6 công ty về hợp tác hạt nhân với Ả Rập Xê Út, không bao gồm chuyển giao công nghệ, thiết bị và vật liệu. Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa lẫn Dân chủ chỉ trích Nhà Trắng “quá hấp tấp” khi Riyadh còn chưa cam kết phát triển hạt nhân vì mục đích hòa bình. Vì thế, Thượng viện Mỹ đã ra nghị quyết yêu cầu việc sử dụng công nghệ hạt nhân của nước này ở Ả Rập Xê Út bắt buộc kèm theo đảm bảo rằng đối tác không làm giàu uranium hay tái xử lý nhiên liệu đã qua sử dụng.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.