Ảm đạm xuất khẩu nông sản

Theo Bộ Công thương, trong tháng 2, kim ngạch xuất khẩu cả nước ước đạt khoảng 4,3 tỉ USD, tăng 15,5% so với tháng 1 (tương ứng tăng gần 600 triệu USD). Như vậy, tính chung hai tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã vượt trên 8 tỉ USD, bằng khoảng 11% mục tiêu cả năm (72 tỉ USD).

Tuy nhiên nếu so với cùng kỳ năm 2008 thì kim ngạch 2 tháng đầu năm 2009 đã giảm khoảng 5%. Đáng chú ý, ngoài một số ít mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng so với cùng kỳ năm 2009 như gạo (tăng 113,2%), than đá (tăng 9,4%), hạt tiêu (tăng 6,5%), hạt điều (tăng 2,1%) thì kim ngạch của đa số các mặt hàng xuất khẩu chủ lực, đặc biệt là nhóm hàng công nghiệp chế biến đều giảm. Cụ thể, cao su giảm 50,5%; dây điện và cáp điện giảm 44,6%; gỗ và sản phẩm gỗ giảm 26,3%; điện tử, máy tính và linh kiện giảm 13,7%; cà phê giảm 9,6% về giá trị nhưng tăng 10,8% về lượng; giày dép giảm 7,3%; thủy sản giảm 5,8%...

Sở dĩ kim ngạch xuất khẩu của cả nước trong 2 tháng đầu năm giảm trước hết là bởi sự giảm giá của nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực và sự thu hẹp thị trường do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới. Cụ thể như các thị trường xuất khẩu lớn của VN như Mỹ, EU, ASEAN, Nhật Bản đều giảm trên 20%.

3 cơ sở đủ điều kiện xuất khẩu cá cảnh vào Mỹ Ngày 6.3, Sở NN-PTNT TP.HCM đã trao giấy chứng nhận an toàn dịch bệnh cho 3 cơ sở nuôi cá cảnh trên địa bàn thành phố đủ điều kiện xuất khẩu vào Mỹ. 3 cơ sở này gồm: Công ty cổ phần Sài Gòn cá kiểng, Cơ sở cá cảnh Võ Văn Sanh, Cơ sở cá cảnh Châu Tống. Tại TP.HCM có hàng trăm cơ sở sản xuất kinh doanh cá cảnh với sản lượng xuất khẩu hằng năm bình quân 3,5 triệu con. Tuy nhiên, từ năm 2006, các quy định mới về kiểm dịch động vật của Mỹ và EU đã khiến các doanh nghiệp xuất khẩu cá cảnh trong nước gặp khó khăn. Việc xây dựng, công nhận các cơ sở an toàn dịch bệnh được các cơ quan chức năng triển khai từ 3 năm qua và đến nay đã hoàn chỉnh các quy trình chứng nhận. Trong thời gian tới Cục Thú y sẽ tiếp tục công nhận thêm nhiều cơ sở đạt yêu cầu để đẩy mạnh xuất khẩu cá cảnh sang Mỹ.

Tại Hội nghị xuất khẩu mặt hàng điều tổ chức tại TP.HCM ngày 6.3, Hiệp hội Điều VN nhận định: “Qua theo dõi tình hình bán hàng tháng 1 và tháng 2.2009, Hiệp hội nhận thấy một số điểm không bình thường so với những năm trước đây. Cụ thể, khách hàng chỉ tập trung mua các loại nhân điều chất lượng cao. Các loại hàng còn lại như LBW, SW, DW, WB, LP và hàng cấp thấp khách ít quan tâm. Trong khi đó sản lượng điều cấp thấp lại chiếm tỷ lệ tương đối lớn nên các doanh nghiệp ký, bán được rất ít. Khách hàng cũng ít giao dịch kỳ hạn xa mà chủ yếu mua giao gần”.

Đối với xuất khẩu cà phê, giá cà phê Robusta tại thị trường Luân Đôn giảm đã kéo giá xuất khẩu cà phê của VN giảm 4% trong tuần vừa qua và hoạt động bán giảm do người nông dân được vay tiền với lãi suất thấp để trồng trọt. Giá chào bán từ Sở giao dịch tại Buôn Ma Thuột đã giảm còn 24.000 đồng/kg so với 25.000 đồng/kg vào tuần trước.

Đây thực sự là thời điểm khó khăn vì người trồng cà phê không muốn bán với giá thấp trong khi nhu cầu mua từ nước ngoài thì yếu. Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao VN (Vicofa), tuy thời điểm này, giá cà phê trên thị trường đang xuống thấp, nhưng nhu cầu tiêu thụ vẫn còn. Quan trọng nhất hiện nay VN cần điều tiết lượng xuất ra một cách cân đối, vì nếu bán ra quá nhiều, giá sẽ xuống thấp nữa. Dự báo, giá cà phê năm nay trên thế giới vẫn giữ ở mức cao và chắc chắn sẽ ở mức trên giá thành sản xuất. Vicofa khuyến cáo bà con nông dân ở các tỉnh Tây Nguyên không nên nghe theo tin đồn mà bán cà phê ồ ạt vào thời điểm này. Vicofa cũng đã có văn bản kiến nghị Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét hỗ trợ về lãi suất để Vinacafe mua cà phê cho bà con theo hình thức ký gửi với số tiền ứng trước là 70%, để bình ổn giá, đến khi giá lên, sẽ chốt giá cho nông dân.

Xuất khẩu các mặt hàng gốm sứ mỹ nghệ, đồ trang trí, gốm sứ sử dụng ngoài trời và đồ chơi bằng gốm sứ cũng giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2008, bên cạnh đó thì các mặt hàng gốm sứ gia dụng lại tăng, tuy nhiên mức tăng không cao. Như vậy có thể thấy rằng liên tục từ tháng 11.2008 đến nay, xuất khẩu các mặt hàng gốm sứ mỹ nghệ, đồ trang trí, sứ sử dụng ngoài trời và đồ chơi bằng gốm sứ liên tục giảm sút. Dự kiến trong tuần tới, Bộ Công thương sẽ chủ trì hội nghị bàn các giải pháp tháo gỡ khó khăn nhằm thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng chủ lực.

Quang Thuần