An toàn người bệnh là 'cốt tử'

An toàn người bệnh là quan tâm hàng đầu của ngành y tế bất kỳ quốc gia nào. Đối với ngành y tế Việt Nam, an toàn người bệnh được coi là điều "cốt tử" bởi bệnh viện là một môi trường nguy cơ cao, nơi các sai sót có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào từ khâu chẩn đoán cho đến điều trị. Ở bất cứ công đoạn nào của mọi quy trình khám bệnh, chữa bệnh đều chứa đựng các nguy cơ tiềm tàng cho người bệnh. Hơn thế nữa, bệnh viện là nơi các thầy thuốc thường xuyên bị áp lực công việc do tình trạng quá tải và áp lực về tâm lý, vì vậy, sự cố y khoa không mong muốn là điều khó tránh và trong nhiều trường hợp ngoài tầm kiểm soát. Khi sự cố không mong muốn xảy ra, cả người bệnh và thầy thuốc đều là nạn nhân, đặc biệt đối với người bệnh phải gánh chịu thêm hậu quả của các sự cố không mong muốn làm ảnh hưởng tới sức khỏe hoặc bị khuyết tật tạm thời hay vĩnh viễn, thậm chí chết người…

Bệnh viện là môi trường có nhiều nguy cơ để tai biến xảy ra, đây cũng là môi trường có nguy cơ cao để tạo ra lỗi. Các hành vi như kê đơn nhiều thuốc, y lệnh không rõ ràng, quá nhiều y lệnh…; cùng với các vấn đề như cấp cứu với tốc độ cao, quá tải bệnh nhân, môi trường nhiễm khuẩn, người bệnh không giao tiếp được, đồng nghiệp kiệm lời… cũng là các nguy cơ dẫn đến mất an toàn người bệnh.

Luật Khám bệnh, chữa bệnh đã quy định các điều kiện bảo đảm an toàn người bệnh, trong đó có các quy định chuyên môn kỹ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh (gồm quy định về Cấp cứu; Chẩn đoán bệnh, chỉ định phương pháp điều trị và kê đơn thuốc; Hội chẩn; Điều trị ngoại trú; Điều trị nội trú; Hồ sơ bệnh án; Sử dụng thuốc trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có điều trị nội trú; Thực hiện phẫu thuật, can thiệp ngoại khoa; Kiểm soát nhiễm khuẩn trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Xử lý chất thải y tế; Giải quyết đối với người bệnh không có người nhận; Giải quyết đối với người bệnh tử vong; Trực khám bệnh, chữa bệnh…); Quy định về áp dụng kỹ thuật, phương pháp mới trong khám bệnh, chữa bệnh; Quy định về sai sót chuyên môn kỹ thuật và các điều kiện bảo đảm công tác khám bệnh, chữa bệnh.

Bên cạnh đó, nhiều văn bản quy phạm pháp luật đã được xây dựng, hướng dẫn và quy định các bệnh viện cần nghiêm túc triển khai thực hiện: Tăng cường hệ thống chính sách, văn bản pháp quy về an toàn người bệnh; Bảo đảm thiết lập chương trình và xây dựng các quy định cụ thể bảo đảm an toàn người bệnh và nhân viên y tế; Thiết lập hệ thống thu thập, báo cáo sai sót chuyên môn, sự cố y khoa. Cụ thể là xác định đúng người bệnh, phòng ngừa rủi ro trong trao đổi, truyền đạt thông tin giữa các nhân viên y tế; an toàn trong quản lý sử dụng trang thiết bị y tế; an toàn trong phẫu thuật, thủ thuật; an toàn trong công tác dược lâm sàng; kiểm soát nhiễm khuẩn bảo đảm an toàn người bệnh; phòng ngừa người bệnh té ngã; hệ thống báo động đỏ cấp cứu nội viện, ngoại viện…

Trong thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn về đảm bảo an toàn người bệnh, trong đó có dự thảo thông tư hướng dẫn quản lý xử lý sự cố y khoa trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; dự thảo bộ tiêu chí đánh giá chất lượng bảo đảm an toàn phẫu thuật; dự thảo bổ sung, sửa đổi một số quy chế chuyên môn trong quy chế bệnh viện.