Ánh hào quang của bóng đá Tây Ban Nha

LỜI NGUYỀN NHÀ VÔ ĐỊCH

Khi đội tuyển Ý bị Thụy Sĩ loại khỏi vòng 16 đội EURO 2024, có một chi tiết hay về EURO được chỉ ra: các nhà vô địch ở 3 kỳ gần nhất đều bị loại ở vòng 16 đội ngay ở kỳ sau đó. Tây Ban Nha vô địch năm 2012, bị Ý "hất cẳng" ở vòng 16 đội năm 2016. Tương tự là trường hợp của Bồ Đào Nha (vô địch năm 2016, bị loại sớm năm 2021) và Ý (vô địch năm 2021, thua ở vòng 16 đội năm 2024).

Nhìn rộng ra, số phận các nhà vô địch EURO thường… hẩm hiu. Hy Lạp tạo nên câu chuyện mang màu sắc thần thoại ở EURO 2004, rồi biến mất trong dòng chảy bóng đá. Pháp vô địch EURO 2000 với đầy những hảo thủ như David Trezeguet, Zinedine Zidane trong đội hình, rồi bị loại luôn ở vòng bảng World Cup 2002 và tứ kết EURO 2004. Chuyện tương tự cũng xảy ra ở World Cup, kể từ trường hợp Brazil vào năm 1962 đến nay, chưa đội nào bảo vệ thành công chức vô địch thế giới.

AFP

Điều đó cho thấy tốc độ đào thải khủng khiếp của làng túc cầu hiện đại. Đỉnh cao mang đến vinh quang, nhưng cũng nặng gánh áp lực. Bước vào một giải đấu với tư cách đương kim vô địch chưa bao giờ dễ dàng. Sau "cơn say", đội tuyển Tây Ban Nha sẽ nhận ra: họ đã thiết lập một tiêu chuẩn mới cho nhà vô địch EURO (toàn thắng cả giải, ghi nhiều bàn nhất lịch sử), đồng nghĩa ở các giải đấu sau này, giới mộ điệu sẽ kỳ vọng thầy trò HLV Luis de la Fuente làm được nhiều hơn thế. Mà trong bóng đá, không phải lúc nào cũng có thể tiến lên.

CHỜ NGOẠI LỆ CỦA TÂY BAN NHA

Cái dớp lụn bại của nhà vô địch EURO suốt 64 năm qua chỉ bỏ quên một trường hợp. Đó chính là Tây Ban Nha, khi đội bóng có biệt danh "La Furia Roja" vô địch EURO 2008, rồi lại đăng quang tiếp vào năm 2012. Tây Ban Nha cũng là đội châu Âu gần nhất duy trì chu kỳ thịnh trị trong 5 năm liền (2008 - 2012), thâu tóm mọi danh hiệu có thể. Nhìn Ý vô địch EURO xong… không được dự World Cup, hay Pháp vô địch World Cup rồi sớm bật bãi khỏi EURO cho thấy thành quả của Tây Ban Nha đáng nể ra sao.

Bóng đá dẫu tàn khốc, nhưng Tây Ban Nha vẫn có chỗ đứng riêng. Đặc thù đội tuyển quốc gia là tập hợp của nhiều cầu thủ đến từ nhiều trường phái bóng đá khác nhau, lâu lâu mới tập trung một lần, dẫn tới sự rời rạc, khả năng liên kết không cao, thường vô địch nhờ sự thực dụng hơn là tính cống hiến. Khác biệt của Tây Ban Nha nằm ở chỗ, dù quân số "tứ xứ" từ những đội khác nhau (không còn mang bộ khung Barcelona và Real Madrid như thời vô địch EURO 2012), nhưng đội bóng này có văn hóa thi đấu, lối chơi và triết lý gắn kết như một CLB. Cách Tây Ban Nha vận hành nhuần nhuyễn, chỉn chu như một cỗ máy gợi nhớ hình ảnh của một đội bóng tập luyện cùng nhau quanh năm suốt tháng, thay vì lâu lâu mới gặp.

Đấy là thành quả của văn hóa bóng đá mà Tây Ban Nha xây dựng suốt hàng thập niên, thấm đẫm từ khu phố nghèo nơi đã nuôi dưỡng những tài năng như Lamine Yamal, đến những CLB vĩ đại như Real Madrid hay Barcelona. Người Tây Ban Nha không chỉ khát thắng, mà còn phải thắng theo cách mỹ miều nhất.

Trở lại với câu hỏi: Tây Ban Nha có thể thiết lập chu kỳ thống trị sau EURO 2024? Khó đoán! Nhưng nên nhớ, Tây Ban Nha đã vô địch 3 trong 5 kỳ EURO gần nhất, cũng là đội tuyển hiếm hoi trong thế kỷ 21 định nghĩa rõ ràng về sự thống trị với những chuỗi danh hiệu. Dòng chảy triết lý thuần nhất trong lòng bóng đá Tây Ban Nha (một lần nữa, đó lại là nét dị biệt) đã giúp "La Furia Roja" có nền tảng độc nhất, nhờ vậy có thể phát triển nhiều cách chơi khác nhau, không ngại đương đầu với nghịch cảnh. Nếu HLV De la Fuente bảo vệ được văn hóa bóng đá ở đội tuyển Tây Ban Nha, đừng lo đội bóng này sẽ đi vào "vết xe đổ" của Ý hay Bồ Đào Nha.