Reuters ngày 14.3 đưa tin lãnh đạo Anh, Mỹ và Úc vừa công bố thỏa thuận tàu ngầm lịch sử trong khuôn khổ hợp tác AUKUS. Theo thông cáo của Nhà Trắng, Úc sẽ sở hữu thế hệ tàu ngầm tấn công nhanh chạy bằng năng lượng hạt nhân mới mang tên SSN-AUKUS, sử dụng vũ khí quy ước.
Tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ mà Úc sẽ mua trước khi sở hữu tàu mới
AFP
8 tàu ngầm mới
Tàu ngầm sẽ do Anh thiết kế và sử dụng công nghệ của Mỹ, được đóng bởi Anh và Úc tại các xưởng của hai nước trước năm 2030. Một quan chức quốc phòng Úc cho hay chương trình tàu ngầm này sẽ tiêu tốn đến 368 tỉ AUD (hơn 5,76 triệu tỉ đồng) đến năm 2055. Số tiền cho chương trình sẽ chiếm khoảng 0,15% GDP của Úc mỗi năm và tạo ra khoảng 20.000 việc làm trong hơn 30 năm tới.
Anh, Mỹ, Úc công bố công bố kế hoạch thỏa thuận tàu ngầm hạt nhân AUKUS
Thủ tướng Úc Anthony Albanese cho biết sẽ đầu tư 6 tỉ AUD cho năng lực công nghiệp đóng tàu trong 4 năm tới. Trong đó, hạ tầng tại bang Nam Úc, nơi đóng các tàu ngầm, sẽ được đầu tư 2 tỉ AUD, còn quân cảng tại thành phố Perth sẽ là nơi đóng quân cho hạm đội mới. Từ năm nay, quân nhân và nhân viên dân sự Úc sẽ được đưa đến để hải quân Mỹ và Anh đào tạo.
Những chiếc SSN-AUKUS đầu tiên sẽ được triển khai tại Anh vào cuối thập niên 2030 và tại Úc vào đầu thập niên 2040. Theo Reuters, Úc dự kiến có chiếc đầu tiên vào năm 2042 và hoàn thiện mỗi chiếc trong 3 năm, cho đến khi có đủ 8 chiếc.
Lễ công bố thỏa thuận tàu ngầm tại San Diego (California, Mỹ) hôm 13.3
Anh, Mỹ tăng cường hiện diện
Trước mắt, theo CNN, các tàu ngầm hạt nhân của Mỹ sẽ tăng cường thăm các cảng của Úc vào năm 2023, còn các tàu ngầm hạt nhân của Anh cũng đến thăm nhiều hơn từ năm 2026. Đến năm 2027, các tàu ngầm của 2 nước trên sẽ bắt đầu hiện diện luân phiên tại căn cứ hải quân HMAS Stirling gần thành phố Perth, bang Tây Úc. Từ đầu thập niên 2030, Úc sẽ mua 3 tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia của Mỹ, và có khả năng mua thêm 2 chiếc nữa.
Trong thỏa thuận, Úc cam kết không tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân, không làm giàu uranium hay tái xử lý nhiên liệu đã qua sử dụng, không sản xuất nhiên liệu hạt nhân cho các tàu ngầm. Thay vào đó, Anh và Mỹ sẽ cung cấp vật liệu hạt nhân trong các bộ phận hoàn chỉnh cho Úc và không cần tái nạp nhiên liệu trong suốt vòng đời.
Kỷ nguyên tàu ngầm còn bao lâu ?
Theo trang The Conversation ngày 14.3, khả năng tàng hình là sức mạnh nhưng cũng là điểm yếu của các tàu ngầm hiện đại. Tàu ngầm di chuyển làm thay đổi về mặt vật lý, hóa học và sinh học dưới biển. Chúng thậm chí thay đổi từ trường trái đất và tàu ngầm hạt nhân còn có bức xạ.
Giới khoa học luôn tìm cách phát hiện những thay đổi này, đến mức đại dương có thể trở nên "trong suốt", tức những vật thể như tàu ngầm dễ dàng bị phát hiện. Năm 2020, nhóm chuyên gia tại Đại học Quốc gia Úc đánh giá sâu và cho rằng đến thập niên 2050 có 90% khả năng đại dương sẽ "trong suốt".
Tờ The Guardian đưa tin phái đoàn Trung Quốc tại LHQ cáo buộc Mỹ và Anh "rõ ràng vi phạm mục tiêu và mục đích" của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), cũng như "gây nguy cơ nghiêm trọng về phổ biến hạt nhân" và ảnh hưởng hòa bình, ổn định trong khu vực.
Trong buổi họp báo ngày 14.3, ông Daniel J. Kritenbrink, trợ lý ngoại trưởng Mỹ về Đông Á và Thái Bình Dương, nhắc lại lời của Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng đây là những tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và sử dụng vũ khí quy ước. "Động cơ hạt nhân không liên quan gì vũ khí hạt nhân. Chương trình này sẽ vận hành an toàn và sẽ đóng góp cho hòa bình, an ninh và thịnh vượng trong khu vực", ông nhấn mạnh.
Reuters dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles hôm qua cho biết chính phủ đã thực hiện hơn 60 cuộc gọi cho lãnh đạo các nước trong khu vực Thái Bình Dương, Đông Nam Á (trong đó có Trung Quốc) trong tuần trước để thông báo về thỏa thuận.
Bình luận (0)