>> Kỳ 4: Cổ tích nude của Dương Quốc Định
Trần Huy Hoan chụp những bức nude đầu tiên vào những năm đầu thập kỷ 70 của thế kỷ trước. Một quyết định vô cùng mạo hiểm. Bức nude đầu tiên anh chụp chính là người yêu, sau này trở thành vợ. Bức ảnh chụp khá đơn giản, người mẫu nằm dưới ánh sáng cửa sổ với ánh sáng ngược chiếu xuống viền lưng và eo. Anh duy trì cách đặt vấn đề đơn giản này trong suốt 10 năm sáng tác đầu tiên. “Thời kỳ đó tôi còn duy mỹ và thật thà trong ý niệm”, nhiếp ảnh gia chia sẻ.
Sau khi tốt nghiệp Trường Mỹ thuật công nghiệp, ảnh của anh bắt đầu thiên về đồ họa. Lúc đầu, hình ảnh sạch sẽ nhưng hơi thở hình còn yếu. Sau đó, việc tham gia làm phim khiến anh thấy ảnh cần tăng liều cả chuyển động lẫn tưởng tượng. “Ở thời kỳ này, tôi miệt mài thể nghiệm loại hình ảnh chuyển động. Đến năm 2005, đã có vài bức thuộc loại này bứt ra khỏi kiểu sáng tác cũ. Tuy nhiên tôi vẫn theo đuổi cách chụp này cho đến nay”, anh nói.
Trần Huy Hoan đặt tên một trong những tấm như thế là Cô gái và chiếc khăn. Trong ảnh, người phụ nữ nude có cánh tay, thân người chuyển động tạo thành những vệt sáng trắng bảng lảng. “Bức ảnh này tôi thích vì nó… chả có chuyện gì. Tôi chụp trong một đêm đang ngồi xem bóng đá thì thấy vợ tôi trong màn cứ đứng lên ngồi xuống đập muỗi trong ánh sáng lờ mờ”.
|
|
Đàn bà nội tướng
Những bức ảnh chụp nude của Trần Huy Hoan dù trong studio hay ngoại cảnh đều có không khí hoài cổ. Nhịp điệu trong ảnh quá chậm rãi, thậm chí đôi lúc chậm đến mức như đã bị cường điệu. Và trong cái nền đó, sự tinh anh đọng cả vào những người đàn bà. Đứng có, ngồi có, đi lại có - nhưng họ đều như đang tận hưởng một lối sống chậm, yên ấm, no đủ.
Nhưng họ vẫn không phải là những cô tiểu thư thanh tân, mảnh dẻ. Hơi đậm người với những cử động uyển chuyển tuy duyên dáng vẫn ẩn chứa quyền lực. Họ gợi tới hình ảnh những bà nội tướng còn trẻ, xinh đẹp và thâu tóm toàn bộ gia đình bằng lo toan chu tất. Người đàn ông đứng sau họ do đó khó lòng gia trưởng được, mà chỉ có thể làm chỗ dựa tinh thần là chính.
|
||||||||||||||||
Người đàn bà trong ảnh của anh thường có một dáng ngồi rất đặc trưng. Họ thu gối, lưng thoáng chùng như đang nghỉ sau những giờ lao động. Dáng ngồi có thể gặp trên mọi nẻo đường chúng ta đi qua như chợ quê, hàng rong, đủ để họ thấy thân thuộc.
Anh chia sẻ: “Nhiều năm qua, tôi quan sát và hiểu hơn, cảm hơn thân phận họ. Tôi chụp khá nhiều dáng ngồi truyền thống này từ mọi góc cạnh, nhưng vẫn thích cái nhìn từ phía sau nhất. Hay là tôi vẫn bị ám ảnh thói quen sợ mọi người nhận ra cô ấy là ai (cười)”.
Một bức tâm huyết khác của anh - người đàn bà tạo hình với hai tàu lá chuối nhỏ, phất chéo nhau hơi quá đầu. Trần Huy Hoan chụp nó sau một chuyến ra chơi đảo Ngọc. Trên thuyền cùng anh chỉ có một đôi nam nữ đều mới ngoài 25 tuổi. Chồng lặng lẽ tiễn vợ đi Hà Nội, rồi buồn bã quay lại hòn đảo lưa thưa vài hàng quán, phần lớn đất đều của người thành phố mua làm du lịch song chưa kịp đầu tư. Cô phải đi lao động ở Đài Loan kiếm vài đồng vốn giắt lưng. Đảo thêm buồn vì thiếu phụ nữ.
“Trong triển lãm lớn nhân ngày phụ nữ tại Hà Nội, tôi phóng riêng bức này ngoại cỡ. Tàu lá chuối trông lớn như cánh máy bay ý bảo anh bạn trên đảo kia rằng cô ấy đang bay về”.
Từ trốn mặt đến hình tượng
Cũng như những người chụp nude từ những năm 70, Trần Huy Hoan sáng tác trong bầu không khí ngột ngạt của định kiến với ảnh khỏa thân. Ngay cả khi định kiến với một tấm nude cụ thể đã giảm bớt phần nào thì sự khắt khe với người mẫu vẫn thế. “Vừa dứt lời khen họ có thể nổi giận ngay nếu nhận ra người mẫu ảnh khỏa thân là người thân của mình”, Trần Huy Hoan nhớ lại.
Vì thế, anh chọn con đường “ngây ngô” là chụp sao cho không ai nhận ra người trong ảnh. Lối sáng tác “chữa cháy” ấy sau này được nhiều người ủng hộ, anh liền nâng tầm lên thành kim chỉ nam và theo đuổi nó cũng đã 30 năm. Những người đàn bà nude trong ảnh của anh giờ đã mang một cốt cách riêng biệt. “Vì trốn lộ diện, sau nhiều loay hoay, tôi đã có một hình tượng - người đàn bà đượm lửa nồng cho mái ấm gia đình”, anh tự hào.
Trinh Nguyễn
>> Ảnh nude - nổi chìm trong định kiến (Kỳ 4): Cổ tích nude của Dương Quốc Định
>> Ảnh nude - nổi chìm trong định kiến - Kỳ 3: “Quả pháo” chưa kịp nổ
>> Ảnh nude - nổi chìm trong định kiến (Kỳ 2): Trọng Thanh - ẩn số đơn độc
>> Tranh cãi ảnh nude thời Pháp thuộc
Bình luận (0)