Anh Vũ Mão - người của những đổi mới, sáng tạo

Vào những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, tôi được chuyển từ Bộ LĐ-TB-XH về Vụ Tổng hợp, Văn phòng Quốc hội (QH). Vào một buổi sinh hoạt chi bộ, có Chủ tịch QH Nông Đức Mạnh và Chủ nhiệm Văn phòng QH Vũ Mão, anh Mão phát biểu: “Tôi đề nghị hôm nay chi bộ nên bàn chuyên đề về đổi mới hoạt động của QH, các đồng chí đảng viên trong chi bộ có sáng kiến gì hay trong công tác tham mưu, tổng hợp phục vụ sự đổi mới hoạt động của QH thì các đồng chí hiến kế, lãnh đạo văn phòng xin lắng nghe để báo cáo Thường vụ QH”.

Các đảng viên trong chi bộ nhìn nhau, vì cứ nghĩ sinh hoạt chi bộ như truyền thống lâu nay, song với đề xuất của anh Vũ Mão, cuộc họp chi bộ chuyển hướng sang dân chủ bàn bạc, hiến kế, phát huy trí tuệ và tâm huyết của từng đảng viên.

Dăm phút đầu thấy gương mặt các đảng viên trong chi bộ ai nấy đăm chiêu suy nghĩ, anh Vũ Mão gợi ý: “QH ta là QH của dân, chịu sự giám sát của nhân dân, chúng ta có thể tăng thêm thời lượng phát thanh và truyền hình trực tiếp để dân biết và giám sát hoạt động của các vị đại biểu QH và các thành viên Chính phủ, cụ thể như phiên chất vấn, trả lời chất vấn, giám sát tối cao tại kỳ họp, thảo luận về kinh tế, xã hội... Cần tạo điều kiện để PV được tác nghiệp nhiều hơn tại hội trường, tại Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của QH nhằm đưa thông tin hoạt động của QH đến nhanh hơn với nhân dân và cử tri cả nước; nâng cao chất lượng ghi âm, ghi hình các phiên làm việc của QH để chúng ta có những cuốn kỷ yếu chính xác, trung thực cho đời sau...”.

Rồi anh còn đề nghị, các kỳ họp nên mời rộng rãi khách dự thính là các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý, lãnh đạo HĐND, UBND các địa phương để họ nắm bắt và góp ý cho các quyết sách của QH...

Anh Vũ Mão còn gợi ra rất nhiều vấn đề khác xung quanh việc đổi mới kỳ họp QH. Cuộc họp chi bộ hôm ấy trở nên rất sôi động, bàn thảo thiết thực, các đảng viên ai cũng đóng góp nhiệt tình, trách nhiệm, không còn là cuộc họp chi bộ khô khan, hình thức trước đây. Đó cũng là một trong những căn cứ để hồi đó, anh Vũ Mão có một báo cáo đầy đủ, thuyết phục với Ủy ban Thường vụ QH, được Ủy ban Thường vụ QH nhất trí cao về những đổi mới tại kỳ họp QH, đã trở thành hiện thực suốt mấy chục năm qua.

Tôi còn nhớ cuối năm 1995, một buổi chiều sau giờ làm việc, anh Vũ Mão điện thoại cho tôi mời đến phòng làm việc của anh, gặp tôi, anh vào đề ngay: “Tiến vốn là nhà báo quân đội, mình hỏi Tiến về tính chất và sức lan tỏa giữa tạp chí và nhật báo như thế nào?”.

Tôi báo cáo anh về tính chuyên môn, chuyên ngành, tính nghiên cứu của tạp chí, còn nhật báo có sức mạnh của thời sự, truyền thông, đại chúng, cập nhật thông tin và sức lan tỏa mạnh mẽ của nó. Anh cười rất tươi: “Mình cũng đã trao đổi với các anh quản lý báo chí của Bộ Văn hóa - Thông tin, các anh ấy rất ủng hộ QH nên có tờ nhật báo, tiến tới sau này phải có các cơ quan truyền thông đa phương tiện như QH các nước”. Ý tưởng của anh Vũ Mão đã trở thành hiện thực, Báo Người đại biểu nhân dân (nay là Báo Đại biểu nhân dân), rồi phiên bản điện tử, Cổng thông tin điện tử QH, Bản tin Thông tin QH, Truyền hình QH lần lượt ra mắt công chúng, đa dạng hóa hình thức truyền thông đến với nhân dân và cử tri cả nước.

Một lần khác, vào dịp kỷ niệm 70 năm tổng tuyển cử bầu QH đầu tiên của nước ta, anh Vũ Mão tặng tôi cuốn Dấu son nghị trường của anh được Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành. Đây là cuốn sách quý ghi lại chân thực chặng đường 70 năm QH VN mà chỉ có người trong cuộc, thấm đẫm trải nghiệm, tâm huyết mới có thể phác họa sinh động đến như thế. Tặng tôi sách, anh còn trao gửi ý tưởng về việc câu lạc bộ cựu đại biểu QH tập hợp các cuốn sách viết về QH cho thư viện để truyền lại cho thế hệ sau. Ý tưởng của anh chưa kịp thực hiện thì anh đã ra đi, song những người em của anh chắc chắn sẽ tiếp nối, thắp sáng những ý tưởng đổi mới, sáng tạo và nhân văn này.