'Arrival': Chúng ta sống thế nào khi biết trước tương lai của mình?

Tuy ra rạp khá muộn so với thế giới hai tháng nhưng Arrival (tựa tiếng Việt: Cuộc đổ bộ bí ẩn) vẫn nhận được nhiều mong chờ từ khán giả Việt.

Đặt bối cảnh của phim trong một tương lai không xa, trái đất bị “xâm lược” bởi 12 con tàu đến từ vũ trụ. 12 con tàu này đổ bộ lên 12 địa điểm khác nhau trên trái đất, trong đó có Mỹ. Loài người một mặt phải nỗ lực để “giao tiếp” với các con tàu và đồng thời cũng gấp rút chuẩn bị lực lượng để sẵn sàng cho một cuộc chiến với người ngoài hành tinh không mong đợi. Tiến sĩ (TS) Ngôn ngữ học Louise Banks, do nữ diễn viên tài năng Amy Adams thủ vai, là một trong số những nhà ngôn ngữ hàng đầu thế giới được chọn để “giao tiếp” với những sinh vật đang điều khiển các con tàu đó. Những sinh vật này được gọi là “The Hetapods” với đặc điểm là có 7 cái chân dài như bạch tuộc và ở mỗi đầu chân tủa ra 7 nhánh nhỏ, giữa 7 nhánh là một lỗ đen có thể phun ra những ký tự vòng tròn, vốn được xem là ngôn ngữ của loài này. TS Banks cùng các cộng sự đã miệt mài làm việc, cố gắng để hiểu ngôn ngữ của loài Hetapods bằng cách đồng nhất tiếng Anh với một vài ký tự giản đơn của loài này, từ đó họ dễ dàng giao tiếp với nhau hơn.

“What is your purpose on earth?” (Mục đích của các bạn ở trái đất là gì?) là câu hỏi mà Banks đã hỏi các sinh vật Hetapods. Càng dấn thân sâu vào công việc nghiên cứu ngôn ngữ của loài Hetapods, Banks đã thấy được rất nhiều điều ở tương lai. Có thể nói, Banks không phải là một con người bình thường, cũng như loài Hetapods, chúng không phải là một giống loài bình thường. Họ gặp nhau ở một điểm chung đó là đều nhìn thấy được tương tai của chính mình. TS Banks đã mất đi cô con gái vì bệnh ung thư và bị chồng rời bỏ, nhưng theo tuyến phim, đó chính là tương lai của cô, một tương lai dù muốn dù không thì đến cuối cùng, chính cô đã chấp nhận nó. Với cách kể chuyện đan lồng tương lai với hiện tại, đạo diễn Denis Villeneuve đã đánh lừa khán giả với một kịch bản khéo léo, được viết nên bởi một đầu óc giàu trí tưởng tượng và điêu luyện trong việc xây dựng một câu chuyện buồn, nhưng nhìn chung đẹp và tròn trịa.

Với diễn xuất tự nhiên, chân thật, không phô trương, Amy Adams đã thể hiện rất tốt vai diễn của mình trong Arrival Ảnh: Paramount Pictures

Amy Adams đã thể hiện rất tốt vai diễn của mình trong phim với tư cách là một người mẹ, một nhà khoa học nhưng đồng thời cũng là một anh hùng của thế giới. Cô đã trở thành “cầu nối” trong việc cố gắng “giao tiếp” với giống loài mới này thông qua ngôn ngữ của chúng. Nếu cô thất bại, chiến tranh ắt sẽ xảy ra. Arrival còn nói về tầm quan trọng của ngôn ngữ để các giống loài có thể giao tiếp với nhau, mà cụ thể ở đây là loài người với loài Hetapods.

Ngôn ngữ vừa là phương tiện để liên lạc, nhưng đồng thời nó cũng sẽ trở thành công cụ gây chiến một khi hai bên không hiểu lời nói của đối phương. Trong phim, Trung Quốc cùng Nga và Sudan đã lên kế hoạch tác chiến với các con tàu vì họ hiểu nhầm thông điệp mà loài Hetapods truyền tải. Nhưng mọi căng thẳng đã được giải quyết khi TS Banks khám phá ra rằng thông điệp của loài Hetapods chính là một “món quà”.

Không giống với cách khai thác đề tài của các phim cùng thể loại như sê-ri Star Wars, Star-trek, War of the Worlds (2005), Independence Day (1996)… Đạo diễn Denis Villeneuve đã tạo nên một tác phẩm vô cùng độc đáo, sáng tạo khi chỉ mượn cái vỏ thể loại là khoa học viễn tưởng để nói lên những vấn đề ám ảnh bản thân của con người.

Vấn đề mà đạo diễn Denis Villeneuve đưa ra trong phim dường như được nhấn mạnh thêm khi Arrival nhắc đến câu chuyện thời gian và sự tuần hoàn của nó, cũng như sự hữu hạn của con người trước dòng thời gian vô hạn. Con người chỉ là một sinh vật vô cùng nhỏ bé trước thế giới rộng lớn, bao la. Nhưng con người dường như chưa bao giờ thỏa mãn trong việc khám phá bản thân trong những ký ức của quá khứ, hiện tại hay những gì sắp diễn ra trong tương lai.

Tạo hình đẹp, gọn của các con tàu vũ trụ cũng là điểm cộng cho phần hình ảnh trong phim Ảnh: Paramount Pictures

Điểm cộng cho phim không chỉ nằm ở phần hình ảnh đẹp xuất sắc, cách triển khai kịch bản logic, sáng tạo, dàn dựng công phu… mà còn nằm ở diễn xuất của nhân vật. Cuộc đời và những tâm tư của vị tiến sĩ trẻ hiện lên đầy ám ảnh nhưng cũng hết sức chân thực qua từng khung hình của phim. Hiện Amy Adams đã nhận được 5 đề cử Oscar trong sự nghiệp diễn xuất của mình. Năm nay, ngoài tham gia Arrival, cô còn xuất hiện trong một phim khác cũng đình đám không kém đó là Nocturrnal Animals của đạo diễn Tom Ford. Và vai diễn TS Banks trong phim hứa hẹn sẽ mang lại đề cử thứ 6 trong sự nghiệp của cô tại lễ trao giải Oscar lần thứ 89, được công bố vào ngày 24.1.

Nếu bạn nhìn thấy trước tương lai, liệu bạn có thể tiếp tục sống không? Câu hỏi đó gần như trở thành câu hỏi thường trực và gây ám ảnh trong phim. Với hướng khai thác mới lạ như vậy, Arrival tiếp tục là sản phẩm điện ảnh được đánh giá thành công của Denis Villeneuve. Đạo diễn người Canada sinh năm 1967 này vốn nổi tiếng với các tác phẩm như Incendies (2010), Prisoners (2013) và Sicario (2015). Hiện Denis Villeneuve cũng đã lên kế hoạch cho dự án phim mới là Blade Runner 2049 vào năm 2018, phần tiếp theo của Blade Runner hồi năm 1982 do Ridley Scott đạo diễn.

Tại giải thưởng ''Oscar nước Anh'' là BAFTA lần thứ 70, Arrival nhận được 9 đề cử, trong đó có Phim xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho vai diễn của Amy Adams. Đồng thời, Arrival cũng luôn là cái tên nằm trong danh sách 10 phim xuất sắc nhất năm được dẫn trên các trang BBC, The Guardian... Hiện Arrival đang được chiếu tại Việt Nam.