Nước sông Hồng thấp nhất trong vòng 107 năm
Mực nước sông Hồng, đoạn qua địa phận Hà Nội đang ở mức rất thấp, có những đoạn “sông Hồng con” (được tạo bởi dải cát bãi giữa sông và bờ sông) cạn trơ đáy, bùn đất nứt nẻ. Chị Hải - quê Hưng Yên, cư dân bãi giữa sông Hồng khu vực Q.Long Biên - cho biết: “Năm nay nước rút sớm và mực nước cũng xuống thấp hơn các năm trước. Thời điểm này năm ngoái, chúng tôi còn phải chèo thuyền chở ngô khoai vào bờ bán nhưng những ngày qua, các chị hàng xóm nhà tôi vẫn thường gánh rau, củ từ bãi giữa vào bờ. Nền đất lòng sông khô cứng, nên không gặp khó khăn gì khi đi lại”.
Theo ông Lê Văn Lương, Giám đốc Công ty cổ phần quản lý đường sông số 6, đơn vị được giao quản lý 140 km đường sông, trong đó có đoạn qua Hà Nội: “Mực nước sông Hồng xuống mức cực thấp, nhất là tại bãi cạn Hải Bối (H.Đông Anh) và Bắc Biên (Q.Long Biên). Từ hơn 1 tháng nay, chúng tôi đã phải cử cán bộ chốt trực, thông báo chiều sâu chạy tàu từng ngày một”. Ông Lương cho biết, vào buổi trưa tàu thuyền tải trọng lớn mới lưu thông được. Có những thời điểm hàng trăm tàu phải buông neo đợi nước lên.
Bằng các thiết bị quan trắc và so sánh chuỗi số liệu thống kê, các nhà khoa học đã xác định mực nước sông Hồng đã xuống mức thấp nhất kể từ năm 1902 đến nay. Ông Đặng Ngọc Tính - Trưởng phòng Dự báo thủy văn khu vực Bắc Bộ (Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn T.Ư) nói: “Từ đầu năm 2009 đến nay, mực nước sông Hồng tại Hà Nội đã 5 lần xuống thấp kỷ lục. Mức nước thấp nhất trong tháng 3 là 0,92m, tháng 8 là 3,96m, tháng 10 là 1,62m, đầu tháng 11 là 1,1m. Đây là mực nước thấp nhất so với trung bình nhiều năm cùng thời điểm. Đặc biệt, trong tháng 11 vừa qua, mực nước chỉ còn 0,76m, được xác định là thấp nhất trong vòng 107 năm qua”.
Theo ông Đặng Duy Hiển, Trưởng phòng Quản lý tưới tiêu (Bộ NN-PTNT), nước sông Hồng xuống thấp sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng cấp nước phục vụ cày ải và gieo cấy vụ đông-xuân ở một loạt tỉnh, thành. Nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời sẽ có một diện tích không nhỏ đất nông nghiệp chịu hạn trong vụ xuân. Đặc biệt, việc khô hạn ở sông Hồng càng trở nên nghiêm trọng khi sông Nhuệ không được cấp nước. Bà Trần Thị Tuyết Hạnh - Phó giám đốc Công ty khai thác công trình thủy lợi sông Nhuệ cho biết: “Mùa này sông Nhuệ chỉ có nguồn nước bổ sung duy nhất là từ sông Hồng. Nhưng hiện mực nước ở cống Liên Mạc chỉ còn ở mức 2,2m nên rất khó lấy nước vào. Tình trạng này còn tiếp diễn, trên 50.000 ha đất nông nghiệp của Hà Nội, các huyện Duy Tiên và Kim Bảng (Hà Nam) sẽ bị ảnh hưởng”.
Thủ phạm
Ông Đặng Ngọc Tính nhận xét, khô hạn đang diễn ra trên diện rộng ở miền Bắc. Không chỉ sông Hồng cạn nước mà mực nước trên sông suối khác, hồ thủy điện và hồ thủy lợi cũng đang ở mức rất thấp. Cụ thể, mực nước trên sông Đà tại Mường Tè và Mường Lay lần lượt là 280,1m và 164m; trên sông Lô tại Hà Giang là 92,73m. Đây là những mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc được nhiều năm qua. Trong khi đó, hồ thủy điện Hòa Bình mới trữ được 94% dung tích thiết kế, hiện thiếu hụt 600 triệu m3 nước. Hồ thủy điện Tuyên Quang và Thác Bà tích được 61%, tính chung lượng nước thiếu hụt của cả hai hồ này là khoảng 2 tỉ m3. Các hồ thủy lợi vừa và nhỏ mới tích được 80%, đặc biệt các hồ Yên Lập (Quảng Ninh) và Đồng Mô (Hà Nội) chỉ tích được 40-45%.
Thủ phạm chính gây ra tình trạng khô hạn trên diện rộng ở miền Bắc được xác định là do hiện tượng El-Nino. Ông Tính phân tích, El-Nino đã khiến cho mùa lũ ở Bắc Bộ kết thúc sớm (vào giữa tháng 8) hơn trung bình nhiều năm và lượng mưa ở đây cũng thiếu hụt nhiều. Tính chung cả mùa lũ, lượng mưa chỉ đạt 70-80% trung bình nhiều năm. Đỉnh lũ phổ biến chỉ ở mức báo động I đến báo động II.
Phó giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn T.Ư, bà Nguyễn Lan Châu bổ sung, do phía Trung Quốc sử dụng nhiều nước nên lượng nước từ thượng nguồn theo các con sông chảy về VN rất hạn chế. Qua quan trắc, dòng chảy trên các sông suối tại Mường Tè (Lai Châu), Lào Cai và Hà Giang đang ở mức thấp chưa từng thấy.
Tập trung "giải hạn"
Ông Đặng Ngọc Tính cho biết, dự báo, El-Nino sẽ còn ảnh hưởng mạnh tới miền Bắc nước ta đến tận tháng 4.2010, sau đó mới suy yếu dần. Do vậy, khả năng xảy ra khô hạn trên diện rộng là hiện hữu. Theo tính toán, trong tháng 12.2009 và tháng 1.2010, nước trên các sông ở miền Bắc sẽ thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 40-60%, và từ tháng 2 - tháng 4.2010 sẽ thiếu hụt khoảng 30%. Trong khi đó, chỉ còn trên dưới 1 tháng nữa là nông dân các tỉnh Bắc Bộ bước vào gieo cấy vụ đông-xuân. Để tránh mất mùa do thiếu nước, Bộ NN-PTNT sẽ cùng Tập đoàn điện lực VN thống nhất lịch xả lũ các hồ thủy điện Hòa Bình, Tuyên Quang, Thác Bà, cấp nước cho hạ lưu các sông.
Quang Duẩn
Bình luận (0)