Báo động ‘sát thủ đột quỵ’ có xu hướng trẻ hóa

Tại buổi tọa đàm các chuyên gia đã gióng lên tiếng chuông báo động về “sát thủ đột quỵ” cũng như hướng dẫn cách phòng ngừa đột quỵ và cập nhật những xu hướng, thành tựu khoa học - y học mới trong phòng ngừa, điều trị đột quỵ.

TS-BS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM cho biết, ngoài những bệnh nhân bị đột quỵ do yếu tổ bẩm sinh, hầu hết bệnh nhân bị đột quỵ đều trên 60 tuổi. Tuy nhiên xu hướng bị đột quỵ tấn công ngày càng trẻ hóa, có những bệnh nhân mới 20 tuổi, thậm chí mới 14 tuổi, 15 tuổi đã bị đột quỵ. Phần lớn những bệnh nhân trẻ tuổi bị đột quỵ có liên quan đến việc sử dụng thuốc gây nghiện, thuốc lá, rượu, bia, TS-BS Thắng chia sẻ.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, “sát thủ thầm lặng” đột quỵ cũng chính là thủ phạm gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến 17 triệu người và chịu trách nhiệm cho 6,7 triệu ca tử vong mỗi năm. Tại Việt Nam, mỗi năm nước ta có hơn 200.000 ca đột quỵ, gây ra gánh nặng lớn cho nền y tế quốc gia.

Một khảo sát cho thấy phần lớn người nhà và bệnh nhân không biết hoặc kiến thức về đột quỵ là rất hạn chế, mơ hồ, thậm chí là… mù tịt. Theo các bác sĩ, sở dĩ đột quỵ bị gắn một tên gọi “sát thủ thầm lặng” bởi bị đột quỵ rất nguy hiểm, có thế “giết người” hoặc biến một người đang trẻ, khỏe thành phế nhân một cách thầm lặng, khó đoán định được các triệu chứng, khó nắm được quy luật “ghé thăm” của “sát thủ”. Theo TS-BS Thắng, trong điều trị đột quỵ, thời gian là yếu tố quan trọng nhất. Nếu bệnh nhân được đưa đến cơ sở điều trị có chuyên môn trong vòng 3 - 6 giờ thì khả năng cứu chữa cao, trong đó 3 giờ đầu là được coi là “thời gian vàng”, nếu sớm hơn càng tốt. Đối với đột quỵ, bệnh nhân đưa đến cơ sở điều trị sau 6 giờ thì dù là bác sĩ có giỏi cũng không thể làm gì hơn được, TS-BS Thắng lưu ý.

Các Chuyên gia trao đổi về phòng ngừa đột quỵ tại tọa đàm

Phòng ngừa vẫn là tốt nhất

Đột quỵ là sát thủ “nguy hiểm”, và hãy tránh xa thuốc lá, bia rượu, hãy sống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, thường xuyên khám sức khỏe định kỳ…, là những cách tốt để giảm nguy cơ đột quỵ, TS-BS Thắng nhấn mạnh.

TS-BS Thắng lưu ý, với những người đang mắc các bệnh mạn tính như cao huyết áp, tiểu đường, rung nhĩ… cần phòng đột quỵ và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn, tuân thủ đúng liều lượng, không tự ý ngưng thuốc khi thấy bệnh “có vẻ” thuyên giảm. Có người có những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ như nói lắp bắp, tê nửa người… nhưng không nhận biết hoặc chủ quan, không sớm đến cơ sở y tế để khám chữa, điều trị để khi xảy ra đột quỵ thì đã quá nặng.

Theo BS Trần Thị Lan Hương, Giám đốc y khoa Bayer, với sự tiến bộ của khoa học, Bayer đã có nhiều nghiên cứu khoa học y học có giá trị, ứng dụng và đưa ra nhiều dược phẩm phòng ngừa hiệu quả đột quỵ, chẳng hạn như đột quỵ do bệnh rung nhĩ, một loại rối loạn nhịp tim, nay đã có thể phòng ngừa được.

Theo TS-BS Thắng, rung nhĩ chỉ chiếm khoảng 10% trong tổng số ca đột quỵ nhưng tỷ lệ gây tử vong hoặc tàn phế cho bệnh nhân rất cao. Bệnh nhân rung nhĩ nếu không được điều trị thì nguy cơ đột quỵ sẽ tăng lên gấp năm lần.

“Điều đáng mừng là đột quỵ do rung nhĩ có thể phòng ngừa được. Các thuốc kháng đông đường uống không phải nhóm kháng vitamin K được xem là bước tiến trong phòng ngừa đột quỵ cho bệnh nhân rung nhĩ. Các thuốc này có hiệu quả tương tự như thuốc kháng vitamin K, nhưng có những ưu điểm đã được chứng minh như: tỷ lệ xuất huyết nội sọ thấp, liều cố định, ít tương tác thuốc và thức ăn, không cần xét nghiệm máu, không cần theo dõi chỉ số INR (chỉ số theo dõi tình trạng đông máu) và thuận tiện sử dụng cho bệnh nhân,” TS-BS Thắng cho biết.

Tỷ lệ số dân từ 60 tuổi trở lên của nước ta dự kiến sẽ tăng gần gấp ba, từ 10,7% dân số trong năm 2016 lên 27,9% vào năm 2050. Kéo theo đó là sự gia tăng số người mắc bệnh mạn tính như tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp… có thể dẫn đến đột quỵ.

Chú trọng vào việc đầu tư, phát triển và tìm ra những sản phẩm phát minh, tiên tiến để đáp ứng nhu cầu điều trị của người bệnh, trong năm 2016, Bayer đã tăng ngân sách cho công tác nghiên cứu và phát triển tới 9,8%, đạt gần 4,7 tỉ Euro. Trong đó, tim mạch là một trong các lĩnh vực được tập trung đầu tư, cùng với ung thư, nhãn khoa, huyết học và chăm sóc phụ nữ chiếm tổng cộng 60% ngân sách, tương đương 2,8 tỉ Euro.