Tờ Business Insider cho rằng VN là một nước ngoại lệ lớn nhất của giáo dục thế giới. Bởi lẽ, VN là nước có thu nhập thấp nhưng kết quả của các học sinh VN tại các kỳ thi khoa học quốc tế lại sánh bằng các nước giàu.
Tờ này nhấn mạnh sức mạnh kinh tế của một nước có sự ảnh hưởng tích cực với kết quả thi cử của học sinh. Nhưng với VN, điều này lại khác hẳn.
Tờ này đưa ra minh chứng là GDP bình quân đầu người của VN chỉ chiếm một phần nhỏ so với Mỹ nhưng kết quả thi cử của học sinh VN lại tốt hơn thấy rõ. Và không ai biết vì sao lại như vậy.
tin liên quan
Học sinh Việt Nam giành 2 huy chương vàng Olympic Vật lí quốc tếCả 5/5 thí sinh dự thi Olympic Vật lí quốc tế đều đoạt huy chương, gồm 2 Huy chương vàng, 2 Huy chương bạc và Huy chương đồng.
Chất lượng giáo dục vượt hơn các nước thu nhập tương đương tới 3 năm
Các nhà nghiên cứu đã thực hiện nghiên cứu với 2 bài kiểm tra so sánh quốc tế để tìm hiểu “bí ẩn” này. Một trong số đó là kỳ thi TIMMS. Ở bài kiểm tra này, học sinh VN thể hiện tốt hơn hẳn các nước khác có mức GDP bình quân đầu người tương đương.
Một bài báo năm 2014 cũng đã nghiên cứu so sánh kết quả kỳ thi TIMMS và nhận thấy trẻ em VN thể hiện ưu thế từ rất sớm: trẻ em VN có kết quả thi tốt hơn so với các nước đang phát triển khác, thậm chí là ở trẻ 5 tuổi và trẻ càng lớn, khoảng cách này càng tăng.
Bài báo này còn cho thấy học sinh tiểu học VN được đào tạo nhiều kỹ năng hơn trong một năm so với học sinh các nước ở Peru hay Ấn Độ.
Và người ta đặt ra câu hỏi “Tại sao năng suất đào tạo mỗi năm ở một số nước lại chênh lệch lớn hơn so với các nước khác? Hay tại sao các trường lại tốt hơn nhiều ở một số nước?”.
Hiện tại, bài báo mới do các nhà nghiên cứu ở Ngân hàng Thế giới là Suhas D. Parandekar và Elisabeth K. Sedmik vẫn đang cố gắng lý giải “hiện tượng” này. Họ đã xem xét dựa vào điểm số Chương trình đánh giá học sinh quốc tế, hay chương trình PISA từ năm 2012.
tin liên quan
Cậu học trò nghèo đoạt giải vàng vật lý quốc tếTin từ Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Bình ngày 17.7 cho hay em Nguyễn Thế Quỳnh (học sinh lớp 11 chuyên Lý, Trường THPT chuyên Võ Nguyên Giáp, Quảng Bình) đã giành huy chương vàng môn vật lý tại kỳ thi Olympic vật lý quốc tế 2016 diễn ra tại Thụy Sĩ từ ngày 10 - 18.7 với tổng số điểm đạt được là 40,8/50 số điểm.
Có 7 nước đang phát triển và VN tham gia vào chương trình đánh giá PISA. Và với GDP bình quân đầu người 4.098 USD, VN là nước có thu nhập bình quân thấp nhất trong 8 nước. Nhưng học sinh VN vẫn đạt điểm số cao hơn so với các nước.
Kết quả học sinh VN đạt được bằng với học sinh ở Phần Lan và Thụy Sĩ, và cao hơn Colombia và Peru.
Ở môn Toán, VN có điểm số cao hơn 128 điểm so với điểm số trung bình của 7 nước có thu nhập thấp còn lại. Trong đó, có 70 điểm ở phần thi dành cho mức độ “thông thạo toàn bộ”. Điều này đồng nghĩa chất lượng giáo dục VN vượt hơn các nước khác đến 3 năm.
Lý giải được 50% nguyên nhân
Cá nhà nghiên cứu Ngân hàng Thế giới đã sử dụng dữ liệu bài kiểm tra PISA, bao gồm các câu hỏi về gia cảnh học sinh, quá trình học tập, các trường đã học, để xem xét lý do học sinh VN lại cho thấy chất lượng tốt hơn so với học sinh các nước giàu thể hiện. Họ nhận thấy các khoản đầu tư vào giáo dục và sự khác biệt về văn hóa có thể lý giải một nửa “hiện tượng giáo dục” này.
tin liên quan
Chàng trai Phú Yên chia sẻ bí quyết 'săn' học bổng ở PhápGia đình thuộc diện hộ nghèo ở tỉnh Phú Yên, mẹ đơn thân nuôi hai anh em đi học, nhưng anh Lê Ngọc Trẫm vẫn nhiều lần 'săn' được học bổng du học tại Pháp.
Các nhà nghiên cứu Mỹ giải thích về nguyên nhân khác biệt văn hóa là do học sinh VN lo học hành nhiều hơn và học một cách nghiêm túc hơn: Học sinh đi học trễ ít hơn, ít nghỉ học không phép, ít bỏ học hơn. Học sinh VN dành nhiều hơn 3 tiếng/tuần để học ở nhà, ít lo lắng về môn toán, tự tin hơn về áp dụng kiến thức trong tương lai.
Có những sự khác biệt khác mà các nhà nghiên cứu đưa ra như phụ huynh VN quan tâm đến việc học tập của con cái hơn, đóng góp tiền cho các trường học của con nhiều hơn. Hệ thống giáo dục ở VN tập trung hơn. Giáo viên chịu sự quản lý theo hệ thống. Việc dạy học được quản lý chặt chẽ hơn. Thành tích của học sinh VN được đánh giá cao hơn so với các nước đang phát triển khác.
Và điều quan trọng nhất theo các nhà nghiên cứu là VN dường như đầu tư vào giáo dục nhiều hơn so với các nước đang phát triển khác.
Bảng so sánh kết quả kiểm tra bài thi PISA giữa các nước và mức GDP bình quân đầu người -
|
So với 7 nước cùng tham gia PISA, VN có mức độ phát triển kinh tế thấp hơn, phụ huynh thất học nhiều hơn, số trường học ở các thành phố ít hơn so với vùng nông thôn. Tất cả những điều đó thường gây bất lợi cho nền giáo dục.
Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng trường học, nguồn tài nguyên cho giáo dục ở VN lại tốt hơn. Như máy tính ít hơn nhưng lại được nối mạng internet. Học sinh VN dường như được học hành sớm hơn và nhiều trẻ học mầm non hơn.
Và đối với các nhà nghiên cứu, những lý giải đó chỉ là một nửa nguyên nhân tạo nên khoảng cách thành tích của học sinh VN so với các nước. “Hiện tượng giáo dục” này đến nay vẫn là một "bí ẩn". Và nghiên cứu này được cho là đã mang lại kết quả tích cực khi cho thấy sự thể hiện của một quốc gia nghèo lại tốt hơn những nước giàu.
Bình luận (0)