Bắt đầu chống thư rác

* Thưa ông, Thông tư 12/2008/TT-BTTTT sẽ mang lại những tác động gì đối với hoạt động quảng cáo qua thư điện tử hay tin nhắn ở Việt Nam?

Ông Đỗ Ngọc Duy Trác

- Thông tư 12/2008/TT-BTTTT chính thức có hiệu lực pháp lý sẽ là thời điểm bắt đầu tiến hành các nội dung chương trình chống thư rác tại Việt Nam. Thông qua việc xác định thư quảng cáo hợp pháp, đăng ký cấp mã số quản lý đối với các nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo qua thư điện tử (e-mail) hay tin nhắn, ràng buộc trách nhiệm các đối tượng khác có liên quan như các doanh nghiệp viễn thông, nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP)… cùng sự hợp tác của người dùng cuối sẽ khuyến khích việc hình thành một văn hóa quảng cáo mới qua thư điện tử và tin nhắn. Đó là: văn hóa mới gửi thông điệp quảng cáo có sự quan tâm đến lợi ích và tôn trọng của các nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo; văn hóa mới trong việc có trách nhiệm cao hơn trong hoạt động chống thư rác của các nhà cung cấp dịch vụ tin nhắn, dịch vụ e-mail và các ISP; văn hóa mới trong trách nhiệm thông báo thư rác, tin nhắn rác cho các cơ quan có thẩm quyền của người dùng cuối.

* Hiện nay đang xuất hiện rất nhiều tin nhắn rác gửi đến các thuê bao di động của người dùng gây khó chịu và chào mời người dùng nhắn tin vào các dịch vụ có nội dung nhảm nhí như bói toán, cờ bạc... Trong thời gian tới, VNCERT và các cơ quan chức năng có thể làm gì để ngăn chặn tình trạng này?  

Theo Nghị định 90/2008/NĐ-CP, các hành vi cung cấp dịch vụ quảng cáo bằng tin nhắn mà không có hệ thống tiếp nhận, xử lý yêu cầu từ chối của người nhận; cung cấp dịch vụ quảng cáo bằng thư điện tử mà không có hệ thống tiếp nhận, xử lý yêu cầu từ chối của người nhận; cung cấp dịch vụ nhắn tin qua internet mà không có hệ thống tiếp nhận, xử lý yêu cầu từ chối của người nhận sẽ bị phạt tiền từ 60.000.000 đồng - 80.000.000 đồng. Mức phạt tương đương cũng được áp dụng cho hành vi cung cấp dịch vụ quảng cáo bằng tin nhắn mà không sử dụng số thuê bao gửi tin nhắn quảng cáo do nhà cung cấp dịch vụ tin nhắn Việt Nam cấp.

- Việc quản lý thuê bao di động trả trước vẫn đang được tiến hành và việc chống tin nhắn rác tại Việt Nam cũng phải chia sẻ những khó khăn trong việc xác định thông tin của các thuê bao gửi tin nhắn rác này. Qua tìm hiểu, chúng tôi nắm được thủ đoạn phát tán tin nhắn rác thường gặp nhất hiện nay là dùng các sim thuê bao trả trước, khuyến mãi giá rẻ lắp vào điện thoại sau đó kết nối với máy tính và dùng các phần mềm để gửi tin nhắn rác hàng loạt với số lượng lớn. Về phương diện kỹ thuật thì cũng chính đặc điểm gửi số lượng lớn và tốc độ cao này sẽ giúp các cơ quan chức năng bằng các biện pháp nghiệp vụ phối hợp xác định được thủ phạm. Mặt khác, về phương diện nội dung, tin nhắn quảng cáo sẽ gắn liền với một đối tượng thụ hưởng nào đó, ví dụ: tin nhắn quảng cáo nhắn tin bói toán, soạn BT gửi về 8XXX sẽ liên quan trực tiếp đến doanh nghiệp đang khai thác đầu số 8XXX và mã lệnh BT. Theo Nghị định chống thư rác, các cá nhân và DN sẽ bị liên đới trách nhiệm nếu cơ quan điều tra chứng minh được việc sử dụng dịch vụ gửi thư quảng cáo bất hợp pháp - là một loại thư rác. Đây cũng sẽ là một cơ sở giúp xác định các đối tượng gửi thư rác.

* Nghị định chống thư rác bảo vệ quyền lợi của người dùng cuối như thế nào, thưa ông?

- Theo tinh thần của Nghị định, người dùng cuối sẽ có các quyền và tiện ích sau: Một là, quyền từ chối. Trừ trường hợp có thỏa thuận riêng với bên gửi thì trong mọi trường hợp người dùng cuối luôn có quyền từ chối việc tiếp tục nhận các loại thư điện tử hay tin nhắn từ một đối tượng. Hai là, có địa chỉ cụ thể để thông báo thư rác, tin nhắn rác. Cấp tiếp nhận thông báo thư rác đầu tiên sẽ chính là các nhà cung cấp dịch vụ, các DN viễn thông, ISP. Khi cần thiết người dùng có thể thông báo thư rác trực tiếp đến cấp cao hơn. Trung tâm VNCERT sẽ điều phối việc phối hợp giữa các đối tượng có liên quan và chịu trách nhiệm đôn đốc việc điều tra và xử lý các thông báo thư rác của người dùng. Toàn bộ thông tin chi tiết hướng dẫn thông báo thư rác sẽ được cung cấp đầy đủ trên website điều phối chống thư rác tại địa chỉ http://antispam.vncert.gov.vn.

* Người sử dụng, các nhà cung cấp dịch vụ có thể tham gia việc chống thư rác như thế nào ? 

- Người dùng cuối có thể hỗ trợ cơ quan chức năng bằng cách tích cực thông báo thư rác, tin nhắn rác cho các đối tượng có trách nhiệm phải tiếp nhận theo đúng hướng dẫn của VNCERT. Đối với các nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo bằng thư điện tử hay tin nhắn, nhà cung cấp dịch vụ nhắn tin qua internet thì cần khẩn trương đăng ký cấp mã số quản lý và chuẩn bị các điều kiện để có thể hoạt động hợp pháp. Kể từ ngày 9.2.2009, VNCERT bắt đầu tiến hành cấp mã số quản lý cho các loại đối tượng trên theo hướng dẫn chi tiết tại địa chỉ: http://antispam.vncert.gov.vn/huongdandk.html. Về phía người dùng hay các DN có nhu cầu quảng cáo thì cần phải lưu ý các quy định mới của Nghị định chống thư rác nếu tự gửi các thông điệp quảng cáo. Trường hợp sử dụng dịch vụ của các nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo thì cần sử dụng dịch vụ của các nhà cung cấp hợp pháp được liệt kê trên website điều phối chống thư rác tại địa chỉ http://antispam.vncert.gov.vn/ để tránh bị liên đới trách nhiệm.

Trường Sơn (thực hiện)