Bầu cử Mỹ: Các phó tổng thống Mỹ từng tranh cử, thành bại ra sao?

Trong số 49 người từng giữ chức phó tổng thống trong lịch sử Mỹ, có 29 người ra tranh cử tổng thống. Trong số họ, có 10 người – tức khoảng một phần ba – đã được bầu vào Nhà Trắng.

Trước thập niên 1930, việc các phó tổng thống tranh cử tổng thống là không phổ biến. Nhiều người đã quay lại các chức vụ dân cử thấp hơn hoặc nghỉ hưu sau khi làm phó tổng thống. Tuy nhiên, trước đó, có một số tổng thống nổi tiếng như John Adams, Thomas Jefferson và Theodore Roosevelt đều từng là phó tổng thống.

ĐỒ HỌA: QUỲNH PHƯƠNG

Sau đó, tính từ nhiệm kỳ đầu tiên của Franklin D. Roosevelt vào năm 1933 đến nay có 18 phó tổng thống, thì 15 người đã mở chiến dịch tranh cử tổng thống sau khi hoàn thành nhiệm kỳ “phó tướng”. Tuy nhiên, chỉ có 5 người này giành chiến thắng cuối cùng, là các ông Harry Truman, Lyndon Johnson và Joe Biden thuộc đảng Dân chủ, và các ông Richard Nixon và George H.W. Bush từ đảng Cộng hòa.

Và trong đó, lại có 2 người ban đầu đã được đưa lên chức vụ cao nhất khi tổng thống đương nhiệm qua đời, và sau đó họ ra tranh cử với tư cách ứng viên chính thức.

Đó là ông Harry Truman, là phó tổng thống dưới thời ông Franklin D. Roosevelt, sau đó lên nắm quyền lãnh đạo đất nước khi ông Roosevelt qua đời vì bạo bệnh năm 1945. Cùng năm đó, ông Truman ra tranh cử và giành chiến thắng.

Còn ông Lyndon Johnson lên nắm quyền sau khi Tổng thống John F. Kennedy bị ám sát vào năm 1963. Sau đó, ông Johnson cũng được bầu làm tổng thống trong kỳ bầu cử năm 1964.

ĐỒ HỌA: QUỲNH PHƯƠNG

Có 2 người lại đắc cử tổng thống nhiều năm sau khi họ đã rời chức phó tổng thống. Đó là:

Năm 1960, ông Richard Nixon – khi đó là phó tướng của Dwight Eisenhower – đã thất cử trước ông John F. Kennedy sau màn so kè quyết liệt. Ông Nixon sau đó tái tranh cử và giành chiến thắng vào năm 1968, đánh bại Phó Tổng thống Hubert Humphrey của đảng Dân chủ.

Ông Joe Biden, từng là phó tổng thống trong chính quyền ông Barack Obama, đã quyết định không tham gia tranh cử vào năm 2016. Bốn năm sau, ông đã tranh cử và chiến thắng.

Trong số phó tổng thống nỗ lực tranh cử còn lại, có những người thất cử như ông Al Gore, phó tổng thống trong chính quyền ông Bill Clinton, hoặc phải tự rút lui vì không nhận được ủng hộ, như ông Mike Pence, từng làm phó cho ông Donald Trump.

ẢNH: REUTERS

Ở kỳ bầu cử năm 2024, nếu bà Kamala Harris giành chiến thắng, bà sẽ là người thứ 3 trở thành chủ nhân Nhà Trắng chỉ sau 1 nhiệm kỳ phó tổng thống. Trước bà, có 2 người từng làm được điều này là ông Thomas Jefferson (năm 1800) và ông Martin Van Buren (năm 1836).