Bệnh lạ tái phát: Thủ phạm vẫn là gạo cũ bị mốc?

Đoàn công tác của Bộ Y tế tiếp tục lấy mẫu lúa, cơm của người dân thôn Làng Rêu để phân tích - Ảnh: Hiển Cừ

Bệnh lạ lại diễn tiến lạ

TS Trần Minh Như Nguyện, chuyên gia của Tổ chức y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam: Đây là bệnh chưa từng được ghi nhận trên thế giới nên trước hết phải tìm hiểu các yếu tố nguy cơ để can thiệp, còn nguyên nhân gây ra bệnh cần phải có thời gian mới có câu trả lời. WHO sẽ cử chuyên gia tiếp tục hợp tác với Bộ Y tế nghiên cứu tìm hiểu.

Theo bà Đặng Thị Phượng, Giám đốc Trung tâm y tế H.Ba Tơ (Quảng Ngãi), sau hơn 8 tháng tạm lắng, cuối tháng 2 vừa qua, hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân (bệnh lạ) đã quay trở lại tại xã Ba Điền và Ba Vinh với 14 người mắc bệnh, trong đó có 7 trường hợp mắc mới và 7 trường hợp tái phát. Bà Phượng cho hay, bệnh lạ lại diễn tiến rất lạ. Ngoài một số bệnh nhân men gan tăng, giảm bất thường còn có trường hợp vùng bị tổn thương rất khác so với năm 2011 và 2012.

Tại buổi làm việc với đoàn công tác của Cục Y tế dự phòng, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, Viện Pasteur Nha Trang vào giữa tháng 3 vừa qua, ông Phạm Văn Néo, Phó chủ tịch UBND H.Ba Tơ, cho rằng chính quyền địa phương đã làm hết cách trong việc phòng ngừa, ngăn chặn bệnh lạ như tổng dọn vệ sinh, phun hóa chất khử khuẩn, hướng dẫn người dân ăn uống hợp vệ sinh, bảo quản lương thực, nhưng bệnh lạ vẫn tái phát khiến họ hoang mang, lo lắng.

“Lâu nay dân ở Ba Điền, Ba Vinh... đều ăn gạo do tự mình làm ra nhưng tại sao có người mắc bệnh, người thì không, phải chăng bệnh lạ xuất hiện theo chu kỳ, theo thời tiết?”, ông Néo nghi vấn. Theo ông Néo, hết đoàn nọ, đoàn kia đến lấy mẫu máu, tóc, da, đất… nhưng nguyên nhân bệnh lạ vẫn chưa tìm ra nên người dân tỏ ra hoài nghi, thậm chí có người còn nói: “Rút hết máu của tui rồi, giờ không cho rút nữa!”.

Do nhiễm độc tố vi nấm

UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa đề nghị Bộ LĐ-TB-XH, Bộ Y tế, Bộ Tài chính xem xét trình Thủ tướng Chính phủ trợ cấp 1.000 tấn gạo trắng cho dân các xã nằm trong vùng mắc bệnh lạ ở huyện Ba Tơ và Sơn Hà, đồng thời ban hành kế hoạch phòng, chống bệnh lạ tại các huyện miền núi trên địa bàn tỉnh.

GS-TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, cho biết theo dõi lâm sàng và giám sát dịch tễ thì bệnh lạ hoàn toàn không phải xuất hiện theo chu kỳ, bởi lẽ trong 6 tháng đầu năm 2012 tháng nào cũng có ca bệnh. Qua phân tích, 36,6% mẫu thóc và 10,7% mẫu gạo có độc tố nấm Aflatonxin. Điều này cũng đồng nghĩa với việc sử dụng gạo thu hoạch mùa trước và thóc được lưu trữ trong chòi là các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh lạ. “Sau khi hết nguồn gạo của Chính phủ hỗ trợ, nhiều hộ dân quay lại ăn gạo cũ nên có đến 80% ca bệnh mắc mới và tái phát”, GS-TS Hiển nhận định.

PGS-TS Phan Trọng Lân, Phó cục trưởng Cục y tế dự phòng, cho biết qua nghiên cứu dịch tễ học và các trường hợp mắc bệnh gần đây, Bộ Y tế nhận định các trường hợp mắc bệnh lạ do nhiễm độc tố vi nấm, trong đó chủ yếu là Aflatonxin do ăn gạo cũ bị mốc trên cơ địa người bị thiếu vi chất dinh dưỡng. “Bệnh này không thể đòi hỏi Bộ Y tế nhanh chóng tìm ra nguyên nhân mà cần phải có thời gian. Trước mắt, đã xác định gạo cũ bị mốc là tác nhân gây bệnh thì chính quyền và người dân phải tin. Do vậy, cần phải vận động người dân bảo quản, sử dụng gạo đảm bảo chất lượng”, PGS-TS Lân nói.

Hiển Cừ