Bùi Lan Hương và Hoàng Trang: Retro nhạc Trịnh

Bùi Lan Hương - nổi bật và gây tranh cãi

Nhắc đến thế hệ trẻ hát nhạc Trịnh ngày nay, Bùi Lan Hương là cái tên nổi bật, gây nhiều chú ý và tranh cãi nhất. Sức hút của Bùi Lan Hương đến từ việc cô được thủ vai danh ca Khánh Ly trong bộ phim đình đám Em và Trịnh. Có lẽ vì vậy mà việc cô hát nhạc Trịnh cũng thu hút đông đảo sự quan tâm của công chúng hơn.

Trên thực tế, Bùi Lan Hương đã hát nhạc Trịnh từ trước khi tham gia bộ phim Em và Trịnh, nhưng mới dừng lại ở mức độ cover trải nghiệm, chưa thực sự đầu tư. Vai Khánh Ly trong phim này khiến Bùi Lan Hương phải hát nhạc Trịnh theo cách retro để ra được đúng chất thập niên 60, 70 thế kỷ trước và hóa thân đúng cái "hồn" từng có của Khánh Ly, với những dấu ấn về văn hóa, lịch sử, triết lý sống thời đại trước.

Bùi Lan Hương không được thỏa sức tự do sáng tạo nhạc Trịnh. Các bản phối nhạc Trịnh dành cho Bùi Lan Hương trong phim vẫn chỉ là acoustic đơn thuần, chưa hòa thanh với nhạc cụ mới. Nhưng bản thân Bùi Lan Hương là một nghệ sĩ đích thực, với khả năng tự sáng tác, chơi nhạc và sản xuất, chứ không chỉ cầm mic đứng hát. Vì vậy, cô thừa khả năng để hát nhạc Trịnh theo phong cách của riêng mình, không bị lặp lại cái bóng của những danh ca đi trước.

Chịu ảnh hưởng từ các dòng nhạc hiện đại như dream pop, baroque pop, rock, alternative pop, jazz…, Bùi Lan Hương đã cố gắng thổi một chút hơi thở của những phong cách này vào nhạc Trịnh. Cô cũng tiếp thu ở Khánh Ly một số lối hát quen thuộc với nhạc Trịnh như phát âm hơi bẹt, hát chậm, nhả chữ từ tốn… Giọng hát Bùi Lan Hương có độ tối và sâu của dòng baroque pop, cũng được xem như một đặc trưng riêng ở nữ ca sĩ trẻ này khi hát nhạc Trịnh.

Tuy nhiên, cách hát mới của Bùi Lan Hương lại gây nhiều tranh cãi. Rất nhiều người tỏ ý không thích và không cảm được cách hát "ngậm hột", "không mở miệng", nuốt chữ của cô. Ngược lại, một bộ phận khán giả lại khá thích thú khi được nghe một lối hát mới. Đặc biệt, những ai đã "chạm" được vào tiếng hát Bùi Lan Hương thì lại rất mê. Ca sĩ Uyên Linh thậm chí còn khẳng định, Bùi Lan Hương là người hát nhạc Trịnh hay nhất kể từ sau Hồng Nhung.

Cô nói: "Hương hát nhạc Trịnh hay nhất kể từ sau chị Bống tới giờ. Đó là cảm nhận cá nhân của mình thôi. Những lúc giọng Hương vang lên trong phim, mình lại thoáng mơ màng về vô số lần mình hát nhạc Trịnh trên sân khấu: toàn hát sai lời, hoặc hát dở ơi là dở, dù mình yêu nhạc của Trịnh Công Sơn lắm! Mình nghĩ, chú "độ" Hương chứ không "độ" mình. Chắc chú Sơn ưng Bùi Lan Hương hát nhạc Trịnh đó. Ở trên trời chú sẽ vui lắm, nếu qua giọng hát của Hương nhạc Trịnh sẽ được lan tỏa tới những người trẻ tuổi".

Dù thế nào cũng không thể phủ nhận, Bùi Lan Hương có dấu ấn của riêng mình trong nhạc Trịnh đương đại.

TL

Hoàng Trang - trẻ nhưng thâm trầm

Sau Bùi Lan Hương, Hoàng Trang cũng là cái tên gây chú ý khi còn rất trẻ, thuộc thế hệ gen Z nhưng đã cảm thụ được và tự tin hát nhạc Trịnh trên sân khấu từ sớm. Cô gái trẻ này được yêu thích nhờ giọng hát độc đáo, pha trộn giữa màu trầm, ưu tư (âm tính) của Khánh Ly và cái nội lực, bừng cháy (dương tính) của Hồng Nhung.

Hoàng Trang không phải ca sĩ được học hành bài bản về âm nhạc nhưng lại có đam mê ca hát từ nhỏ, đặc biệt với nhạc Trịnh. Cô nàng còn may mắn được chính em gái nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là cô Trịnh Vĩnh Trinh nhận làm học trò, chỉ dạy cách hát nhạc Trịnh sao cho đúng tinh thần nhất. Nhờ đó, Hoàng Trang dù còn rất trẻ nhưng đã sớm hiểu được những triết lý, nội dung mang tính chiêm nghiệm, sâu xa trong ca từ nhạc Trịnh. Có lẽ vì vậy mà tiếng hát Hoàng Trang lại khá già dặn, trầm và sâu, khác hẳn những giọng ca nữ cùng thế hệ.

Như nhiều ca sĩ khác, Hoàng Trang không làm mới quá nhiều, chủ yếu hát acoustic vì màu hòa thanh này dễ dàng và thích hợp nhất với nhạc Trịnh. Như vậy, Hoàng Trang vẫn đang retro lại nhạc Trịnh những thập niên trước, đem lại cho khán giả không khí du ca, hiện sinh chủ nghĩa nguyên bản vốn có của nhạc Trịnh. Nhưng cũng vì vậy, nhiều khán giả cho rằng Hoàng Trang chưa thực sự "mới", chỉ đang nhắc lại "tích cũ" Khánh Ly.

Bản thân Hoàng Trang cũng thừa nhận, cô chủ yếu hát theo bản năng và trái tim, lại chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ Khánh Ly. Cô hâm mộ giọng ca Khánh Ly từ nhỏ, vì thế được mọi người gọi là truyền nhân của Khánh Ly, Hoàng Trang vừa thấy vinh dự, vừa thấy áp lực.

Tuy nhiên, với tinh thần của ca sĩ trẻ thế hệ mới, Hoàng Trang vẫn có những cách hát mang màu sắc thời đại như chuyển giọng nhẹ, dùng giả thanh quãng thấp và một chút vibrato (một thuật ngữ thanh nhạc liên quan đến kỹ thuật ngân rung trong giọng hát - TN). Cách sử dụng vibrato của Hoàng Trang lại hơi giống Hồng Nhung ở chỗ mỗi khi ngân thì kéo dài, không rung ở đầu nhưng lại rung ở cuối câu hát. Có lẽ đó là lý do vì sao nhiều người cho rằng Hoàng Trang là sự pha trộn giữa Hồng Nhung và Khánh Ly.

Giọng hát bẩm sinh của Hoàng Trang mảnh và sáng hơn Khánh Ly, do đó, cô lên cao dễ dàng hơn và chuyển giọng cũng linh hoạt hơn, thường xuyên hát treo tới B4, C5. Nữ ca sĩ cũng chọn lối hát ngân nga giai điệu hơn, không quá dứt khoát. Màu nhạc Trịnh của Hoàng Trang vì vậy mà sáng hơn, không quá tối và "âm tính" như Khánh Ly.