Cả bản chết trâu, người dân điêu đứng

Trong cái rét căm căm, dưới mưa phùn, chúng tôi vượt gần 150 km về xã Kỳ Tân, huyện Bá Thước. Đâu đâu cũng bắt gặp cảnh sắc tiêu điều, ảm đạm, với những vạt rừng vàng úa, héo hắt, những thửa ruộng bậc thang trơ ra trắng toát vì gió rét. Tính đến ngày 15.2, toàn tỉnh Thanh Hóa có gần 2.000 con trâu bò bị chết rét, trong đó tập trung chủ yếu ở 11 huyện miền núi. Với người nông dân, đặc biệt là người dân vùng cao, trâu bò vốn là thứ vật nuôi thiết thân nhất, vừa là sức kéo trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời cũng là nguồn tài sản lớn nhất của bà con.

Em Hà Văn Bạch buồn bã bên chuồng trâu trống -  Ảnh: Ngọc Minh

Đợt này Báo Thanh Niên hỗ trợ các gia đình có trâu, bò chết, trước mắt là 300.000 đồng/con ở hai xã Kỳ Tân và Ái Thượng, huyện Bá Thước. Nhận số tiền cứu trợ từ đại diện Báo Thanh Niên, chị Vi Thị Tụng, ở bản Pặt, xã Kỳ Tân nghẹn ngào: "Nhà chỉ có 3 con trâu là tài sải duy nhất, định để đến hè bán lấy tiền cho con đi thi đại học, nhưng bây giờ thì mất hết rồi, không biết sắp tới lấy gì cho nó đi thi đây", nói rồi chị Tụng ôm lấy đứa con gái tên là Hếnh mà khóc. Còn ông Hà Văn Sêm ở thôn bản Buốc thì thất thần ngồi bên chuồng trâu kể: "Nhà tôi nghèo, phải vay ngân hàng 5 triệu đồng để mua một con trâu cái, vừa là để lấy sức kéo, vừa tạo vốn liếng làm ăn, nhưng giờ thì mất hết rồi, con lợn cũng theo con trâu đi nốt". Toàn xã Kỳ Tân có tới 132 con trâu, bò bị chết trong đợt rét này, đẩy hơn 100 hộ gia đình đồng bào Thái vào cảnh tái nghèo.

Ở miền núi bà con thường có tục thăm hỏi, động viên nhau, nên mỗi khi gia đình nào có trâu bò chết, bà con đều đến chia buồn với gia chủ, cứ như trong nhà có người mất vậy. Con trâu chết được xẻ ra, chia đều cho hàng xóm gọi là "ăn giúp", đến mùa, đồng bào tự động mang tiền, lúa, ngô đến ủng hộ cho gia chủ. Nhưng những ngày vừa qua, trâu bò chết nhiều quá, có ngày trong xã chết tới 20 con, vậy nên bà con cũng chỉ biết động viên nhau, còn "ăn giúp" thì không thể vì trong bản nhà nào cũng có trâu chết.

Ngày thường, khi cái nắng khuất sau những rặng núi mờ xa là khắp các làng bản gần xa, từng đàn trâu lại thong thả về chuồng với tiếng mõ trâu lóc cóc, vui tai và yên bình ấm áp. Còn chiều nay, chúng tôi rời Bá Thước trong cái rét căm căm cùng sự yên ắng, không một bóng trâu bò về bản. Hình ảnh em Hà Văn Bạch, 11 tuổi ở bản Pặt, xã Kỳ Tân, huyện Bá Thước thất thần ngồi trong chiếc chuồng trâu trống hoác cứ ám ảnh chúng tôi trên suốt đường về.

 Cao Ngọ - Ngọc Minh