Cà phê đắng chát

Tây nguyên - vùng chuyên canh cà phê lớn nhất Việt Nam với khoảng 500 ngàn héc ta, chiếm khoảng 95% diện tích cà phê cả nước, đang đối mặt với nhiều nguy cơ như giá giảm, sản lượng giảm, sâu bệnh, thời tiết… Với việc không “làm giá” được, cà phê Việt Nam luôn bị ép giá, bị chi phối trên thị trường thế giới khi những đại gia cà phê như Braxin, Indonesia… xả hàng. Hiện các chuyên gia cũng khó nhận định được giá cà phê thời gian tới liệu có tiếp tục giảm.

Cà phê rớt giá ảnh hưởng trực tiếp đến hàng chục ngàn nông dân Tây nguyên. Thời điểm này, hàng trăm ngàn héc ta cà phê ở Tây nguyên dù xanh hay chín đều bị tuốt hết. Quan điểm “xanh nhà hơn già đồng” thủ cựu của người trồng cà phê khiến cà phê Việt Nam càng mất giá khi xuất khẩu. Một mối lo nữa đang hiển hiện là nhiều diện tích cà phê chưa thu hoạch nhưng đã nở hoa vì trời mưa khiến sản lượng niên vụ tới sẽ sụt giảm.

Ông Nguyễn Minh Đường, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV cà phê Tây Nguyên - Gia Lai, một đơn vị kinh doanh, xuất khẩu cà phê nhiều năm nay cho biết: “Cách đây ba tuần, giá cà phê nhân xô rớt xuống 29.000 đồng/kg và mới nhích lên 32.200 đồng/kg. So với giá 45.000-46.000 đồng/kg niên vụ trước thì đây là sự thê thảm”.

Theo thông tin từ Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây nguyên, diện tích cà phê già cỗi ở khu vực này chiếm khoảng 30%. Cà phê già cỗi nhiều hoặc đang tái canh chưa cho thu hoạch cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến sản lượng cà phê sụt giảm khoảng 10-15% liên tiếp trong hai niên vụ gần đây. Mất mùa, rớt giá khiến người trồng cà phê ở Tây nguyên đang rơi vào cảnh khó khăn

Nhiều nông dân trồng cà phê đang chọn cách găm hàng chờ giá hoặc ký gửi cà phê (một hình thức chưa an toàn), trừ những trường hợp nợ nần phải bán đổ bán tháo. Hiệp hội Cà phê - ca cao Việt Nam dự báo: Sản lượng cà phê niên vụ 2013-2014 của Việt Nam chỉ đạt khoảng 1,2 triệu tấn. Nếu như vậy thì sản lượng cà phê khu vực Tây nguyên sẽ tiếp tục giảm đến 15% so với niên vụ trước.

Một mùa cà phê đắng chát đang là nhãn tiền, kéo theo mối lo của hàng chục ngàn nông dân ở Tây nguyên. Nợ phân bón, công thu hái, nợ ngân hàng, áp lực cuối năm… khiến nỗi lo này thêm chồng chất. Gánh nặng một nắng hai sương trên đồng đất cà phê, lại thêm oằn lưng đối với họ.

Trần Hiếu