Cái kết có hậu sau nửa thế kỷ minh oan cho cha

Ông Trị từng gửi đơn đến Báo Thanh Niên trình bày nỗi oan của cha mình, cụ Dương Ngọc Chánh (1929 - 1968, quê xã Mỹ Đức). Trong nhiều năm qua, Báo Thanh Niên đã có nhiều bài viết phản ánh câu chuyện về nỗi oan khuất của cụ Chánh.

HÀNH TRÌNH MINH OAN

Theo ông Dương Minh Trị, cụ Chánh làm nghề y và dạy học tại xã Mỹ Đức, tham gia hoạt động, giúp đỡ cách mạng từ năm 1955 - 1968. Tháng 7.1968, cụ Chánh bị vu oan là gián điệp rồi bị sát hại trên đường áp giải lên huyện. Gia đình liên tục kêu oan nhưng không được giải quyết. Năm 1972, ông Trị thoát ly vào rừng tham gia kháng chiến. Sau năm 1975, gia đình gặp rất nhiều khó khăn vì thông tin cụ Chánh là "gián điệp". Dù vậy, gia đình vẫn tin có ngày cụ Chánh sẽ được minh oan, em trai của ông Trị tham gia nhập ngũ rồi hy sinh tại chiến trường K năm 1980…

ẢNH: DƯƠNG MINH

Năm 1977, ông Trị tìm những người từng hoạt động cách mạng cùng thời với cụ Chánh để minh oan cho cha. Trong đó, cụ Võ Tấn (Phó bí thư Huyện ủy Phù Mỹ từ 1955 - 1959) có giấy xác nhận cụ Chánh là cơ sở cách mạng, có giao nhiệm vụ cho cụ Chánh; nhiều lão thành cách mạng cùng thời cũng khẳng định cụ Chánh có công với cách mạng, không phải gián điệp…

Tháng 11.1980, Công an H.Phù Mỹ có văn bản gửi Ty Công an Nghĩa Bình khẳng định cụ Chánh không có hành động chống đối cách mạng, từng làm cơ sở cho cách mạng trong vùng bị địch chiếm, nhưng chính quyền các cấp của địa phương vẫn không chấp nhận.

Không nản chí, ông Trị và gia đình tiếp tục sưu tầm tư liệu, chứng cứ, gửi đơn đến các cơ quan chức năng của tỉnh và T.Ư để minh oan cho cụ Chánh. Trong hai năm 2000 - 2001, Tổng cục An ninh (thuộc Bộ Công an) có 2 công văn gửi Ban Kiểm tra T.Ư và Ban Bảo vệ chính trị nội bộ T.Ư báo cáo về trường hợp cụ Chánh, trong đó có kết luận cụ Chánh không phải là cộng tác viên, tình báo viên của địch.

Ngày 22.12.2003, Cục Bảo vệ chính trị 1 thuộc Tổng cục An ninh có báo cáo gửi Ban Bảo vệ chính trị nội bộ T.Ư khẳng định: Từ năm 2001 - 2003, Cục Bảo vệ chính trị 1 đã phối hợp Công an tỉnh Bình Định và công an các địa phương liên quan xác minh về cái chết của cụ Chánh, kết luận "ông Chánh không phải là cộng tác viên, tình báo viên, cộng tác với địch chống phá cách mạng".

GHI NHẬN CÔNG LAO CỦA NGƯỜI CÓ CÔNG

Sau khi cụ Chánh được các cơ quan T.Ư và địa phương xác nhận không tham gia vai trò gì trong hàng ngũ của địch và nhiều vị lão thành cách mạng khẳng định cụ là người có công với cách mạng, không phải gián điệp, từ năm 2000 đến nay, ông Trị liên tiếp gửi hồ sơ đến các cơ quan chức năng đề nghị khen thưởng cho cha. Tuy nhiên, Đảng ủy xã Mỹ Đức vẫn giữ nguyên quan điểm cụ Chánh "có tội" nên không xác nhận hồ sơ khen thưởng. Ông Trị lại tiếp tục gửi đơn đến các cơ quan T.Ư. Ngày 9.5.2017, Ban Tổ chức T.Ư có văn bản đề nghị Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bình Định báo cáo cụ thể toàn bộ sự việc về trường hợp cụ Chánh và hướng xử lý, giải quyết của địa phương.

ẢNH: Chụp màn hình

Ngày 8.9.2017, Cục Bảo vệ chính trị nội bộ, Ban Tổ chức T.Ư tiếp tục có công văn gửi Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Nguyễn Thanh Tùng (nay đã nghỉ hưu), đề nghị thông báo các văn bản liên quan của Bộ Công an, Ban Tổ chức T.Ư về việc minh oan cho cụ Chánh đến Đảng ủy xã Mỹ Đức và Huyện ủy Phù Mỹ.

Tháng 10.2017, Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bình Định tổ chức 2 cuộc họp Ban Chấp hành Huyện ủy Phù Mỹ và Ban Chấp hành Đảng bộ xã Mỹ Đức mở rộng để quán triệt nội dung các văn bản của Ban Tổ chức T.Ư và của Tổng cục An ninh kết luận cụ Chánh không phải là cộng tác viên, tình báo viên hay cộng tác với địch chống phá cách mạng.

Tháng 8.2021, Tỉnh ủy Bình Định có thông báo ý kiến kết luận của Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng tại buổi tiếp công dân ngày 29.7.2021. Trong đó, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định giao Ban Thi đua - khen thưởng Sở Nội vụ tỉnh, Huyện ủy Phù Mỹ, Đảng ủy xã Mỹ Đức và các đơn vị liên quan hướng dẫn ông Trị trong việc lập hồ sơ, thực hiện các thủ tục đề nghị xem xét khen thưởng cho cụ Chánh theo đúng quy định pháp luật. Từ đó, quá trình lập hồ sơ đề nghị khen thưởng cụ Chánh dần thuận lợi hơn.

Ngày 22.5.2024, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định có tờ trình gửi T.Ư đề nghị truy tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì cho cụ Chánh. Sau đó, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Thủ tướng Chính phủ đã có tờ trình gửi Chủ tịch nước về việc truy tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì cho cụ Chánh. Ngày 17.7, thừa lệnh Chủ tịch nước, Phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã ký quyết định truy tặng Huy chương Kháng chiến hạng Nhì cho cụ Chánh vì có thành tích trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cứu nước.

Vợ cụ Chánh là cụ Nguyễn Thị Cầu (đã mất) được Nhà nước tặng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Ba vào tháng 5.1997. Nhiều con, cháu trong gia đình được kết nạp vào Đoàn, Đảng. Còn ông Trị, công tác tại Thanh tra Bộ Y tế, nghỉ hưu từ năm 2015. Từ năm 2020, ông Trị chuyển từ TP.HCM về quê nhà ở xã Mỹ Đức sinh sống, tham gia Hội Cựu chiến binh xã Mỹ Đức…

"Gần nửa thế kỷ minh oan, tìm lại công lý cho cha, đến bây giờ cũng đã viên mãn, cha mẹ tôi nơi chín suối cũng được yên lòng", ông Trị xúc động nói.