Campuchia bắt lãnh đạo đối lập bị tố phản quốc

Chính phủ Campuchia khẳng định có băng hình và bằng chứng về “mưu đồ bí mật của ông Kem Sokha cùng nhóm của ông ta và người nước ngoài nhằm gây tổn hại cho Vương quốc Campuchia. Đây là hành động phản quốc”. Thông báo không nói rõ chi tiết nhưng trang tin Fresh News dẫn lời Thủ tướng Hun Sen tuyên bố: “Đây là hành động phản bội đất nước câu kết với nước ngoài, cụ thể là Mỹ. Vì thế, ông Kem Sokha phải bị bắt”. Trong khi đó, Hun Manith, con trai của Thủ tướng Campuchia, viết trên Twitter rằng Chủ tịch CNRP đã thú nhận “câu kết với Mỹ trong thời gian dài”. Nếu bị kết tội,ông Kem Sokha có thể lãnh án 15 - 20 năm tù giam. Đại sứ quán Mỹ chưa đưa ra phản ứng về những tuyên bố trên.

The Cambodia Daily, nhật báo tiếng Anh thường đăng tải các bài viết chỉ trích chính phủ Campuchia, ngày 3.9 thông báo đóng cửa sau 24 năm tồn tại. Hồi tháng rồi, nhà chức trách thông báo The Cambodia Daily nợ thuế 6,3 triệu USD và nếu không chi trả sẽ phải ngừng hoạt động. Thủ tướng Hun Sen từng gọi ban quản lý tờ báo là “bọn trộm nước ngoài”. Trong khi đó, The Cambodia Daily tuyên bố con số nợ nói trên được đưa ra “không dựa vào bất kỳ quy trình kiểm toán nào”. Báo này do nhà báo Mỹ kỳ cựu Bernard Krisher thành lập năm 1993, và đến tháng 4.2017, ông chuyển quyền sở hữu cho con gái là bà Deborah Krisher-Steele. The Cambodia Daily sẽ xuất bản số cuối cùng trong hôm nay 4.9.

Trên Twitter, bà Kem Monovithya, con gái ông Kem Sokha, cho hay 100 - 200 cảnh sát đã đột kích vào nhà, còng tay cha cô đưa đi vào rạng sáng 3.9 “mà không có lệnh bắt”. CNRP tuyên bố vụ bắt giữ “có động cơ chính trị và vi phạm pháp luật” vì Kem Sokha là một nghị sĩ đắc cử có quyền miễn trừ truy tố. Đáp lại, người phát ngôn Bộ Nội vụ Khieu Sopheak cho hay ông Kem Sokha bị đưa đến trại giam số 3 tại tỉnh Tbong Khmum. “Vụ bắt giữ là để phục vụ điều tra. Chủ tịch CNRP chưa bị truy tố và quyền miễn trừ không áp dụng trong trường hợp bị bắt tại chỗ”, ông Khieu Sopheak nói, đồng thời khẳng định nhà chức trách có thể tạm giam ông Kem Sokha trong vòng 72 giờ.

Hồi tháng 2, CNRP đã tiến hành bầu ông Kem Sokha (64 tuổi) làm chủ tịch mới sau khi ông Sam Rainsy bất ngờ từ chức. Sam Rainsy hiện sống lưu vong ở Pháp để tránh bị xét xử về tội phỉ báng Thủ tướng Hun Sen. Tháng 6.2016, ông Kem Sokha đã trốn trong trụ sở CNRP suốt 7 ngày để tránh bị bắt vì nhiều cáo buộc, bao gồm quan hệ bất chính với một phụ nữ và môi giới mại dâm. Lúc đó, ông tuyên bố bị vu khống, nhưng không xác nhận hay bác bỏ mối quan hệ với người phụ nữ này, theo Reuters.

Gần đây, truyền thông Campuchia thường dẫn các nguồn tin từ chính quyền tung ra cáo buộc thế lực nước ngoài, các tổ chức phi chính phủ, “nhóm cực đoan Đài Loan” cùng phe đối lập âm mưu tiến hành cách mạng màu nhằm lật đổ chính phủ của Thủ tướng Hun Sen và đảng cầm quyền Nhân dân Campuchia (CPP). Hôm 30.8, người phát ngôn Khieu Sopheak từng tuyên bố Bộ Nội vụ sẽ điều tra về những thông tin này nhưng không nói rõ chi tiết. Trước đó, chính quyền Phnom Penh yêu cầu tổ chức phi chính phủ mang tên Viện Dân chủ quốc gia của Mỹ ngừng mọi hoạt động và đưa tất cả nhân viên nước ngoài rời khỏi Campuchia. Nhà Trắng đã lên tiếng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về quyết định này. Những diễn biến trên xảy ra trước khi Campuchia tiến hành cuộc tổng tuyển cử quan trọng vào năm 2018. Lâu nay, mỗi khi bước vào các kỳ bầu cử, đảng CNRP thường sử dụng con bài kích động chống lại cộng đồng người Việt ở Campuchia cũng như gây rối về vấn đề biên giới nhằm kéo phiếu.