Cần giảm áp dụng hình phạt tử hình

​Các nhà nghiên cứu cho rằng phòng ngừa quan trọng hơn áp dụng hình phạt tù - Ảnh: T.Q.N

Ông Nguyễn Công Hồng - Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho biết báo cáo do Ủy ban Tư pháp phối hợp với dự án 58492 thuộc Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc tại VN thực hiện nhằm triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng và chuẩn bị thẩm tra dự án BLHS (sửa đổi) theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 của Quốc hội, sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 tới đây.

Theo PGS-TS Trần Văn Độ - Phó chánh án TAND tối cao - Chánh án Tòa án quân sự T.Ư (thành viên nhóm nghiên cứu), hiện nay việc xử phạt trên thực tế là nghiêm khắc; luật quy định tốt nhưng thực tế không được áp dụng. Hằng năm có trên dưới 200 án tử hình. Trên 70% người bị khởi tố là bắt giam, 80% người bị kết án là vào tù.

PGS-TS Độ cho rằng cần tăng tính hướng thiện của hệ thống hình phạt, nếu không làm được thì hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm không cao; khi không còn khả năng cải tạo thì mới áp dụng hình phạt tử hình. Cần xem xét lại quan niệm sai lầm của nhiều người khi cho rằng chỉ có bằng biện pháp hình sự và xử phạt thật nghiêm khắc người phạm tội thì mới có tác dụng răn đe tội phạm và có hiệu quả trong đấu tranh phòng chống tội phạm.

Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu đề xuất hướng mở rộng hơn nữa khả năng áp dụng các biện pháp phi hình sự; áp dụng hình phạt không phải tù trong một số trường hợp, nhất là đối với người phạm tội ít nghiêm trọng và với người chưa thành niên phạm tội. Tăng cường các hình phạt không phải tù và tính khả thi theo các hướng bổ sung hình phạt giám sát, lao động bắt buộc. Cần nghiên cứu giảm hình phạt tù chung thân ở một số nhóm tội như tội xâm phạm sở hữu, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, tội phạm về chức vụ. Bên cạnh đó, PGS-TS Dương Tuyết Miên, Giám đốc Trung tâm tội phạm học (ĐH Luật Hà Nội) cho rằng không áp dụng tử hình đối với người 70 tuổi trở lên, người mắc bệnh hiểm nghèo nguy hiểm đến tính mạng.