Căng thẳng biển Đỏ tiếp tục leo thang

Bộ Tư lệnh trung tâm Mỹ (CENTCOM) ngày 8.3 cho biết đã tiến hành các cuộc tập kích nhằm vào 4 hệ thống tên lửa hành trình chống hạm và một máy bay không người lái (UAV) của lực lượng Houthi ở Yemen. Ngoài ra, CENTCOM còn cho biết phía Mỹ đã bắn hạ 3 UAV đang bay đến vịnh Aden từ những khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen.

Đợt tập kích diễn ra vào chiều 7.3 (giờ Yemen), một ngày sau khi Houthi tấn công tàu hàng True Confidence khiến 3 người thiệt mạng. Giới quan sát cho rằng cuộc tấn công chết người đầu tiên của Houthi nhằm vào tàu hàng khiến tình hình biển Đỏ leo thang lên mức độ nghiêm trọng mới.

403 tên lửa và UAV ?

Trong thông điệp liên bang ngày 7.3, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh về liên minh hơn 20 nước do Mỹ dẫn đầu đang hoạt động ở biển Đỏ và nhu cầu tạo sự ổn định ở Trung Đông. "Tôi đã ra lệnh tấn công nhằm làm suy yếu năng lực của Houthi và bảo vệ lực lượng Mỹ trong khu vực. Với tư cách là tổng tư lệnh, tôi sẽ không ngần ngại chỉ đạo các biện pháp tiếp theo để bảo vệ người dân và quân nhân của chúng ta", ông cam kết.

AFP

Trong khi đó, lãnh đạo Abdul Malik Al-Houthi của Houthi cho hay lực lượng này đã phóng 403 tên lửa và UAV nhằm vào 61 tàu thuyền ở biển Đỏ, vịnh Aden và eo biển Bab Al-Mandab nối 2 khu vực này. Trang Yemen Online ngày 7.3 dẫn lời ông Abdul Malik cho biết Houthi sử dụng những vũ khí hiện đại khiến hải quân các nước Mỹ, Anh không phát hiện. Viết trên mạng xã hội, nhà đàm phán Mohammed Abdulsalam của Houthi khẳng định lực lượng này không tấn công tàu nào trước khi ra chỉ thị về việc không được đi qua các vùng biển trên.

"Một số tàu tuân thủ và rời đi, trong khi số khác từ chối nên bị tấn công", ông cho biết. Thông tin về tình hình biển Đỏ, giới chức Mỹ cho rằng Houthi đến nay chỉ phóng hơn 45 tên lửa và UAV nhằm vào các tàu hàng và tàu hải quân của liên minh do Mỹ dẫn đầu. Đến nay chưa có tàu quân sự nào bị thiệt hại, theo Bộ Quốc phòng Mỹ.

Lằn ranh đỏ

Hầu hết các tên lửa và UAV của Houthi nhằm vào các tàu hàng đều bị ngăn chặn hoặc rơi xuống nước một cách vô hại, khiến cuộc tấn công chết người hôm 6.3 gây sốc và có thể khiến các công ty hàng hải thêm lo ngại. "Có lẽ lằn ranh đỏ đã bị vượt qua với vụ tấn công chết người", theo nhà phân tích Peter Sand tại Xeneta, công ty phân tích hàng hải có trụ sở tại Na Uy. Theo ông, chỉ 30% tàu thuyền vận tải thông thường vẫn còn đi qua biển Đỏ và kênh đào Suez.

"Tôi dự báo rằng cuộc tấn công chết người sẽ khiến con số này còn giảm thêm. Chủ yếu các tàu dầu vẫn còn đi qua và có thể những tàu này sẽ rút lui số lượng lớn hơn", Đài CNN dẫn lời ông Sand nhận định.

Theo Công ty Windward (Israel) chuyên phân tích rủi ro hàng hải, số tàu thuyền đi qua biển Đỏ và kênh đào Suez vốn đã giảm từ tháng 12.2023, khi nhiều hãng cho tàu đi vòng qua mũi phía nam châu Phi. Vào ngày xảy ra vụ tấn công chết người ở biển Đỏ, Windward ghi nhận số tàu hàng thả neo bên ngoài các cảng phía bắc và phía nam kênh đào Suez tăng 225% so với ngày trước đó. Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết trong 2 tháng đầu năm 2024, thương mại qua kênh đào này giảm 50% so với cùng kỳ năm ngoái, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và ảnh hưởng các chỉ số kinh tế vĩ mô quan trọng. Trong khi đó, theo trang World Cargo News, nhiều cảng ở châu Phi không đáp ứng nhu cầu tăng vọt, khiến tàu hàng phải chờ lâu hơn.