Cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum: Kéo Tây nguyên gần lại miền Trung

Bởi nếu có cao tốc này, không chỉ 2 tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum hưởng lợi, mà còn là một trong những con đường ngắn nhất kéo Tây nguyên về gần với các tỉnh duyên hải miền Trung.

Cung đường ám ảnh

Một anh bạn quê ở xã Bình Hòa, H.Bình Sơn (Quảng Ngãi), lập nghiệp ở TP.Pleiku (Gia Lai) nhiều năm, thành đạt. Mới rồi về quê, anh không đi theo quốc lộ 19, xuống ngã cầu Bà Gi (Bình Định), mà chọn hướng Kon Tum, xuôi đèo Vi-ô-lắc về Quảng Ngãi.

"Tôi chạy ô tô gần 3 tiếng rưỡi là về đến quê. Ngày xưa, đi đường này phải mất hơn 6 tiếng đồng hồ", anh ấy nói và cho rằng, tuyến quốc lộ 24 vừa rồi được tỉnh Kon Tum bạt núi, phá đá làm thông tuyến đường hơn 30 km, rộng 10 m nên mới đi nhanh như vậy. Để hoàn thành tuyến đường này, tỉnh Kon Tum mất 3 năm (khởi công tháng 7.2020) nắn chỉnh khoảng 30 đoạn có khúc cua hiểm trở, ngoằn ngoèo, độ dốc cao, vực thăm thẳm và ngốn gần 850 tỉ đồng mới làm xong.

Từng đi lại hơn 6 năm khi còn công tác địa bàn tỉnh Kon Tum, chúng tôi thừa biết nỗi ám ảnh của cung đường qua đèo Vi-ô-lắc này. Tuyến đường chỉ có hai chuyến xe khách sáng và trưa của nhà xe Xuân Mai và Trung Hiếu. Vì vậy, những bận đi xe khách về quê hay ngược lại, khi xuống và lên đèo, hơn 2/3 hành khách đã rất mệt mỏi bởi những cú giật cùi chỏ tức ngực, xe lắc lư như say rượu.

Một người bạn làm việc ở Sở VH-TT-DL tỉnh Kon Tum một lần về Quảng Ngãi đã thề rằng: không bao giờ đi xe đò qua đèo này nữa. Anh nói và làm thật, dù chúng tôi năn nỉ anh… gãy cả lưỡi, mời về xứ Quảng tắm biển.

Cung đường ngày ấy bây giờ đã khang trang hơn. Thế nhưng, tuyến đường này vẫn chưa hết ám ảnh những tài xế, nhất là với xe tải, xe khách. Còn đó những đoạn cua gấp, còn đó một bên vực sâu thăm thẳm, một bên vách đá… Do vậy, đi trên cung đường cảnh như tranh vẽ, này trời xanh, kia mây trắng, suối róc rách, chim lượn bay, nhưng chả mấy ai dám thả hồn với trời mây.

Giấc mơ "ăn biển - ngủ rừng"

Ông Đặng Quang Hà, Chủ tịch UBND H.Konplong (Kon Tum) cho biết, địa phương đã tập trung phát triển du lịch Măng Đen và đang đầu tư vào du lịch nông nghiệp. Thế nhưng, để phát triển du lịch thì cái khó vẫn là con đường huyết mạch từ Quảng Ngãi lên. Nếu có cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, Măng Đen sẽ là "cái túi" đón khách ở duyên hải miền Trung. Đó là chưa kể, người Hà Nội và miền Bắc, TP.HCM và miền Nam, đáp máy bay về sân bay Chu Lai, trưa thưởng thức hải sản, ngắm biển lung linh ở Quảng Nam, Quảng Ngãi. Đến chiều, chỉ cần chưa đến 2 tiếng đồng hồ là ngược ngàn đến với Măng Đen thơ mộng, ngủ vùi một giấc giữa rừng thông xanh rì rào.

Giấc mơ "ăn biển - ngủ rừng" rồi có thành hiện thực? Đó là câu hỏi của bao nhiêu người. Nhiều ý kiến cho rằng, đường cao tốc này về mặt giao thông thì tốt, nhưng về mặt tài chính đầu tư theo hướng "công - tư" như đề xuất của tỉnh Quảng Ngãi là không phải dễ, bởi suất đầu tư quá lớn.

Sở GTVT tỉnh Quảng Ngãi cho biết, theo đề xuất của tỉnh Quảng Ngãi lên các bộ ngành Trung ương, tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum dài gần 136 km, có điểm đầu giao với cao tốc Bắc Nam phía Đông, thuộc TX.Đức Phổ (Quảng Ngãi); điểm cuối giao với cao tốc Bắc Nam phía Tây thuộc địa phận TP.Kon Tum (Kon Tum). Cao tốc này được đề xuất 4 làn xe chạy, có chiều rộng nền đường 22 - 25,25 m, vận tốc từ 80 - 100 km/giờ.

Với dự toán ban đầu thì dự án tổng mức đầu tư lên tới 44.410 tỉ đồng, trong đó, suất đầu tư mỗi km đường lên đến 328 tỉ đồng. Con số này gây sự lo lắng cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, UBND tỉnh Quảng Ngãi có đề xuất được cho là hợp lý, tạo được sự đồng thuận. Đó là cao tốc triển khai đầu tư theo phân kỳ, trong đó đoạn Quảng Ngãi - Măng Đen làm trước năm 2030, với quy mô 4 làn xe, kinh phí đầu tư 22.901 tỉ đồng, đoạn còn lại đầu tư hoàn thành sau năm 2050.

Trong Quy hoạch Mạng lưới đường bộ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 9.2021, thì không có tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum. Thế nhưng, cả hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum rất mong muốn có tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, và mong sớm được triển khai.

Lâu nay, kết nối hai tỉnh là QL 24 dài 168 km. Nếu cao tốc hình thành thì từ Đà Nẵng lên Tây nguyên, đi đến Lâm Đồng, sẽ an toàn hơn rất nhiều qua các cung đường khác và ngược lại. Nó không chỉ lợi về kinh tế, mà kết nối du lịch "biển -rừng", là đoạn đường ngắn ngắn nhất nhưng thưởng thức nhiều nhất phong cảnh tuyệt diệu cũng như đặc sản của rừng Tây nguyên, biển miền Trung.

Trong văn bản gửi cho Bộ GTVT, ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi nhấn mạnh: Tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Bởi đây là trục ngang Đông - Tây kết nối tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông và tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây. Tuyến đường còn kết nối, thúc đẩy phát triển kinh tế các huyện, thị xã phía Nam và Tây của Quảng Ngãi với H.Konplong và TP.Kon Tum. Ngoài ra, nó còn hiện thực hóa hành lang kinh tế Bờ Y - Kon Tum - Măng Đen - Quảng Ngãi.

Do vậy, cả hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum đều thống nhất về sự cần thiết của việc sớm đầu tư tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum. Hai tỉnh cũng thống nhất, UBND tỉnh Quảng Ngãi là cơ quan chủ trì đề xuất Bộ GTVT bổ sung tuyến cao tốc nói trên vào Quy hoạch Mạng lưới đường bộ.