Nhiều ba mẹ đã choáng khi thấy con mới 11, 12 tuổi đã tìm hiểu về tình yêu, giới tính. Việc con cái bước vào tuổi dậy thì sớm đồng nghĩa với nỗi lo của ba mẹ đến sớm trước dự kiến, khiến phụ huynh lúng túng.
Con lớn nhanh, ba mẹ lo sớm
Đi ra ngoài quên đồ, bất ngờ về nhà, thấy trong nhà im ắng, mở cửa phòng con, chị N.M.T. phát hoảng khi thấy cậu con trai mới 12 tuổi của mình đang thủ dâm. Choáng, định la con thì chị kịp trấn tĩnh, quay ra ngoài. “Thì ra cậu nhóc đã dậy thì rồi. Mình không ngờ nhanh vậy! Giờ phải tìm cách “ứng phó”, chưa biết làm gì, ứng xử với con sao”, chị T. tâm sự.
Theo chị T., đã nghe nhiều bạn bè kể, chia sẻ kinh nghiệm, lẫn than vãn khi con cái ở tuổi dậy thì. “Mình định cũng sẽ tìm hiểu, để không mâu thuẫn với con trong giai đoạn này nhưng chưa kịp”, chị T. chia sẻ.
Ứng xử với trẻ ở lứa tuổi dậy thì, có một nguyên tắc chung là lắng nghe trẻ, giúp trẻ tự quyết định
Thạc sĩ – bác sĩ Phạm Minh Triết, Trưởng Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM)
Trong khi đó, chị B.A.T. cũng từng rơi vào cảnh “sốc” khi phát hiện con trai mới 11 tuổi đã vào những trang web “nhạy cảm”, sex trên máy tính.
“Cứ tưởng chỉ phải đối mặt với chuyện yêu đương, “trở trời” của tụi nhỏ khi nó 15-16 hay đến cuối cấp hai chứ. Ai ngờ, mới qua cấp 1 mà chúng lại dậy thì sớm thế”, chị B.A.T. thốt lên.
Còn việc, nhiều cô bé, cậu bé mới lớp 5, lớp 6 đã có bạn trai, bạn gái; xưng hô với nhau là vợ vợ chồng chồng, ông xã bà xã không phải là hiếm.
Chị T.M.H. tâm sự, có lần, vừa đưa con đến trường, quay ra, chị đã bị mẹ của bé gái cùng lớp con mắng vốn vì con chị suốt ngày nhắn tin, gọi điện làm “con bé không tập trung học hành được”.
Tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), em D.T.T. (15 tuổi) lại được ba mẹ đưa đến khám tâm lý vì bị bắt quả tang khi có hành động chà xát, cố tình va quệt “cậu nhỏ” của mình vào một nhóm phụ nữ.
Qua thăm khám, thạc sĩ – bác sĩ Phạm Minh Triết, Trưởng Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), giải thích, do T. đang ở tuổi dậy thì, hoc-môn sinh dục của em quá cao và em lại không có kiến thức, hướng dẫn, không biết điều tiết, kiểm soát nên mới gây ra hành động trên. Bác sĩ đã tham vấn cho phụ huynh và tư vấn, hướng dẫn cho cả T. biết về tuổi này, những thay đổi và cách kiểm soát đòi hỏi của cơ thể.
Việc con cái bước vào tuổi dậy thì sớm cũng đồng nghĩa với nỗi lo của ba mẹ đã đến sớm trước dự kiến, khiến nhiều ông bố bà mẹ lúng túng.
Độ tuổi dậy thì đã giảm
Theo thạc sĩ – bác sĩ Phạm Minh Triết, Trưởng Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), trẻ được xác định là dậy thì sớm về mặt bệnh lý, một rối loạn về mặt y khoa, khi bé gái dậy thì dưới 8 tuổi và bé trai dậy thì dưới 9 tuổi. Trong trường hợp này, trẻ cần được đưa đến bệnh viện khám nội tiết.
Nếu như trước kia, thường phải 13-14 tuổi, trẻ mới bước vào tuổi dậy thì. Hay như ông bà ta vẫn nói “nữ thập tam, nam thập lục” để đánh dấu mốc con gái dậy thì khi 13 tuổi, con trai là 16 tuổi. Thì hiện nay, độ tuổi dậy thì của trẻ đã sớm hơn.
“Hiện nay, độ tuổi dậy thì của trẻ đã bắt đầu từ 10 tuổi, được coi là bình thường. Trẻ bắt đầu được coi là tuổi vị thành niên. Trong đó, từ 10-13 tuổi là vị thành niên sớm, 14-17 tuổi là vị thành niên giữa và trên 18 tuổi là vị thành niên muộn”, bác sĩ Triết cho biết.
Nhiều trẻ bị trầm cảm, khủng hoảng tâm lý ở tuổi dậy thì khi không được sự thông hiểu, "xung đột" với ba mẹ - Ảnh: ShutterStock
“Ở giai đoạn này, tâm lý biểu hiện rõ rệt nhất ở trẻ là tách khỏi ba mẹ, thích đi chơi với bạn bè hơn và cần sự riêng tư. Trẻ muốn tự quyết định những việc của mình”, bác sĩ Triết nói. Nếu ba mẹ quan tâm trẻ như ngày xưa thì trẻ sẽ thể hiện sự khó chịu, thậm chí chống đối.
Một thay đổi quan trọng nữa là trẻ có cảm nhận trai gái và cảm xúc, tình cảm với bạn khác giới. Trẻ tò mò về giới tính, tính dục và chuyện yêu đương, đồng nghĩa với việc muốn tìm hiểu, khám phá những điều này.
Phụ huynh cần chuẩn bị tâm lý và cả kiến thức sẵn sàng “ứng phó” với con ở giai đoạn nhạy cảm này từ sớm. Tốt nhất là phụ huynh cần hướng dẫn, cung cấp cho trẻ những kiến thức về tình yêu, giới tính để trẻ tiếp cận được đúng đắn. Đặc biệt, với trẻ nhỏ, những kiến thức này còn giúp trẻ biết cách tự bản vệ bản thân, tránh bị xâm hại khi tuổi dậy thì của trẻ đến sớm.
Trong khi đó, cho đến giờ, tâm lý và đời sống văn hóa xã hội Việt Nam vẫn hay giấu, ba mẹ vẫn ngại hoặc cấm trẻ nói về chuyện tình dục, tình yêu. Vì vậy, khi đối mặt với tuổi dậy thì, cả trẻ và phụ huynh đều lúng túng. Đặc biệt, dễ xảy ra “xung đột” khi phụ huynh phát hiện con mình bắt đầu có những biểu hiện yêu đương hay tìm hiểu về tình dục, sự khác biệt cơ thể giữa con trai, con gái.
Bởi thế, bác sĩ Triết khuyên phụ huynh cần chuẩn bị tâm lý và cả kiến thức sẵn sàng “ứng phó” với con ở giai đoạn nhạy cảm này từ sớm. Tốt nhất là phụ huynh cần hướng dẫn, cung cấp cho trẻ những kiến thức về tình yêu, giới tính để trẻ tiếp cận được đúng đắn. Đặc biệt, với trẻ nhỏ, những kiến thức này còn giúp trẻ biết cách tự bản vệ bản thân, tránh bị xâm hại khi tuổi dậy thì của trẻ đến sớm.
“Ứng xử với trẻ ở lứa tuổi dậy thì, có một nguyên tắc chung là lắng nghe trẻ, giúp trẻ tự quyết định”, bác sĩ Triết nói.
Bin 11 tuổi nhưng theo cách tính truyền thống của ba thì năm nay Bin bước vào tuổi 12. Bắt đầu những năm tháng của giai đoạn “trở thành người lớn”. Điều thay đổi đầu tiên là Bin thích đọc “Mật ngữ 12 chòm sao”.
Theo bác sĩ Triết, bản thân sự phát triển của trẻ ở tuổi dậy thì về mặt tâm lý là đã có xu hướng tách rời, xa khỏi ba mẹ. Trẻ muốn và đã có khả năng tự đưa ra quyết định. Tuy nhiên, trẻ không thể quyết định tầm xa được và dễ bị cảm xúc chi phối khi đưa ra quyết định. Vì vậy, việc của phụ huynh không phải là quyết định giùm trẻ, bắt trẻ làm theo quyết định của mình mà hãy hướng dẫn trẻ quyết định đúng.
Đặc biệt, trong mọi vấn đề, khi ứng xử với con ba mẹ phải bình tĩnh và nói chuyện lúc con bình tĩnh.
Bình luận (0)