‘Chết đứng’ vì điểm ưu tiên

Thí sinh trúng tuyển làm thủ tục nhập học tại Trường ĐH Kinh tế TP.HCM. Nhiều thí sinh từ đậu thành rớt do khai không đúng ưu tiên - Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Năm nay Bộ GD-ĐT cho phép thí sinh (TS) khai đối tượng hoặc khu vực ưu tiên mà không cần nộp minh chứng ưu tiên khi đăng ký dự thi THPT quốc gia. Vì vậy, TS khai thông tin theo hướng dẫn của các trường THPT và sở GD-ĐT. Khi trúng tuyển TS bổ sung minh chứng ưu tiên khi làm thủ tục nhập học.

Đúng như dự báo, quy trình mới này đã dẫn đến tình trạng sai sót về điểm ưu tiên, khiến hàng loạt TS “chết đứng” vì đang thuộc diện trúng tuyển (do cộng điểm ưu tiên) thành rớt sau khi trường ĐH kiểm tra lại minh chứng ưu tiên.

Ngày 8.9, ông Nguyễn Văn Thanh (ở thôn Chánh Thiện, xã Cát Thành, H.Phù Cát, Bình Định) đến Sở GD-ĐT Bình Định và các cơ quan khác khiếu nại về việc con gái ông là Nguyễn Thị Mai Hoài nhận được giấy triệu tập trúng tuyển của Trường ĐH Quy Nhơn nhưng lại không được nhập học.

Theo trình bày của ông Thanh, ngày 28.8, gia đình nhận được giấy triệu tập trúng tuyển của Chủ tịch Hội đồng tuyển sinh Trường ĐH Quy Nhơn, báo tin Nguyễn Thị Mai Hoài đã trúng tuyển vào khoa giáo dục tiểu học - mầm non. Với tổng điểm 3 môn 20,75; cộng 1,5 điểm ưu tiên cho đối tượng thuộc xã bãi ngang và 1 điểm cho đối tượng ưu tiên 06 thì Hoài vừa đủ điểm trúng tuyển. Tuy nhiên, ngày 3.9, ông Thanh đưa con gái đến Trường ĐH Quy Nhơn làm thủ tục nhập học thì trường thông báo Hoài không đủ điểm trúng tuyển.

Theo giải thích của đại diện phòng đào tạo, đối tượng ưu tiên 06 là con của người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế có giấy chứng nhận được hưởng chế độ ưu tiên theo quy định tại Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 09.4.2013 của Chính phủ do Bộ LĐ-TB-XH hoặc Sở LĐ-TB-XH cấp. Trong khi đó, ông Thanh được hưởng chế độ trợ cấp một lần do Bộ Tư lệnh Quân khu 5 cấp cho những người tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế sau ngày 30.4.1975 đã phục viên, xuất ngũ... theo Quyết định 62/2011/QĐ-TTg ngày 9.11.2011 của Thủ tướng Chính phủ, nên con ông không thuộc đối tượng ưu tiên 06.

“Con tôi nộp hồ sơ xét tuyển tại Trường THPT Phù Cát 2 có kèm theo giấy tờ ưu tiên cộng điểm. Nếu con tôi khai báo sai thì người nhận hồ sơ ở trường, rồi ở sở GD-ĐT tại sao không xem xét, thông báo để điều chỉnh. Có phải ngành giáo dục thiếu trách nhiệm khiến con tôi mất cơ hội học tập?”, ông Thanh bức xúc.

Nguyễn Trung Hiếu (Trường THPT Quang Trung, Bình Định) cũng rơi vào tình cảnh tương tự. TS này dự thi khối A được 21,5 điểm và theo hướng dẫn của trường phổ thông khi đăng ký dự thi, TS thuộc đối tượng 06. Với 23,5 điểm (gồm điểm thi và các diện ưu tiên), Hiếu trúng tuyển vào Trường ĐH Kinh tế TP.HCM. Ngay trong ngày đến trường nhập học và đóng xong học phí, Hiếu được thông báo rớt và bị đề nghị thu hồi giấy báo trúng tuyển với lý do “điểm ưu tiên không hợp lệ”.

Hiếu cho biết cha em từng tham gia nghĩa vụ quốc tế tại Campuchia và được cấp giấy chứng nhận trợ cấp 1 lần của Bộ Tư lệnh Quân khu 5 (Bộ Quốc phòng). TS này bức xúc: “Việc khai đối tượng ưu tiên này đã được hướng dẫn và tiếp nhận từ trường THPT, lên sở GD-ĐT trước khi tới trường nhưng không ai nói gì. Giờ khi không còn trường tốt để nộp hồ sơ thì trường báo rớt”.

Bà Nguyễn Thị Hoàng, Trưởng phòng Giáo dục chuyên nghiệp - thường xuyên Sở GD-ĐT Bình Định, cho biết: “Trường hợp em Nguyễn Thị Mai Hoài không nằm trong nhóm đối tượng ưu tiên 06 là đúng với quy định của Bộ. Chúng tôi đang làm tờ trình về trường hợp này gửi lên Bộ, trong đó có đề xuất cho em làm hồ sơ chuyển sang xét tuyển vào ngành giáo dục tiểu học của Trường CĐ Bình Định. Nhưng trường này cũng đã đủ chỉ tiêu ngành giáo dục tiểu học rồi nên chỉ biết chờ Bộ xem xét”.

Theo tiến sĩ Lê Xuân Vinh, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Quy Nhơn, trong đợt xét tuyển nguyện vọng 1, có khoảng 60 trường hợp sai sót khai báo đối tượng ưu tiên cộng điểm trong hồ sơ xét tuyển. “Những trường hợp sau khi điều chỉnh lại hồ sơ không đủ điểm trúng tuyển, nếu TS làm đơn xin ra khỏi danh sách trúng tuyển nguyện vọng 1 thì chúng tôi lập danh sách gửi ra Bộ để mở mã hồ sơ TS cho các em nộp xét tuyển nguyện vọng 2. Chúng tôi đã thông báo, giải thích trực tiếp nhưng gia đình em Hoài không làm đơn nên chúng tôi không thể yêu cầu Bộ mở mã hồ sơ đối với trường hợp này”, ông Vinh nói thêm.

Đại diện Trường ĐH Kinh tế TP.HCM cũng cho biết trường hiện có một số trường hợp từ đậu thành rớt do sai lệch điểm ưu tiên khu vực và đối tượng. Tuy nhiên, trường vẫn đang chờ Bộ hướng dẫn cách giải quyết.

Lỗi sai từ đâu thì người đó phải chịu trách nhiệm Ngày 9.9, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Trần Văn Nghĩa, Phó cục trưởng Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD-ĐT), khẳng định: “Sai sót này không do lỗi phần mềm vì TS phải tự xác định khu vực và đối tượng ưu tiên trước khi sở nhập dữ liệu vào phần mềm. Phần mềm chỉ tự động quy đổi mức điểm ưu tiên theo từng khu vực và đối tượng. Vì vậy, nói rằng lỗi sai này do phần mềm gây nên là không đúng”. Cũng theo ông Nghĩa, hiện có 3 nguyên nhân dẫn đến sai sót về điểm ưu tiên: TS khai không đúng, TS khai đúng nhưng sở nhập sai, trường và sở hướng dẫn sai cho TS. Vì vậy, lỗi sai từ đâu thì người đó phải chịu trách nhiệm trước tiên. Còn đối tượng 06, ông Nghĩa cho biết quy chế thực hiện theo đúng quy định nhà nước ở mục 10 Nghị định 31 của Chính phủ về pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng. Theo đó, người làm nghĩa vụ quốc tế cần có giấy tờ chứng minh đã được khen tặng huân/huy chương kháng chiến hoặc chiến thắng và quyết định trợ cấp 1 lần của giám đốc sở LĐ-TB-XH. Điều này có nghĩa nếu quyết định trợ cấp 1 lần được cấp bởi đơn vị khác sẽ không hợp lệ.