Ở Việt Nam, trên thực tế bệnh cũng rất thường gặp nhưng chưa được thầy thuốc và bệnh nhân chú ý. Theo dự đoán của các chuyên gia y tế, bệnh sẽ gia tăng cùng với sự phát triển của nền kinh tế và thay đổi nếp sống ở nước ta.
Những yếu tố nguy cơ gây giãn tĩnh mạch
Di truyền là mẫu số chung cho những bệnh nhân giãn tĩnh mạch, nguyên nhân do những thay đổi về enzyme trong mô liên kết. Nữ thường bị nhiều hơn nam do ảnh hưởng của nội tiết tố nữ, thai nghén lên thành tĩnh mạch, do phải đứng lâu trong một số ngành nghề đặc biệt như bán hàng, thợ dệt, do khối lượng cơ thấp hoặc dùng giày không thích hợp.
Tăng trọng quá mức cũng là một yếu tố nguy cơ vì lực tác động từ phía trước để hút máu về bị giảm và các dòng trào ngược ly tâm phát sinh do gia tăng áp lực từ ổ bụng. Các loại thuốc ngừa thai do sử dụng nội tiết tố cũng là một yếu tố nguy cơ.
Các phẫu thuật có thể gây ra biến chứng huyết khối tĩnh mạch và viêm tĩnh mạch, nhất là những phẫu thuật vùng tiểu khung như phẫu thuật trong sản khoa và niệu khoa, các thủ thuật khác như bó bột, bất động lâu trong gãy xương... Tuy nhiên gần đây tầm quan trọng của yếu tố nguy cơ này đã giảm bớt. Những bệnh ăn theo chế độ ăn kiêng nhiều chất bột, ít chất xơ hay bị táo bón cũng rất dễ bị giãn tĩnh mạch.
Biến chứng của giãn tĩnh mạch
Trước tiên là các biến chứng về rối loạn huyết động học: cẳng chân bệnh nhân bị sưng to, có triệu chứng đau buốt mặt sau cẳng chân, chuột rút về đêm. Nặng hơn, bệnh nhân có thể bị viêm tắc tĩnh mạch, chân nóng, sưng đỏ, các tĩnh mạch nông nổi rõ và viêm cứng. Giai đoạn cuối cùng có thể diễn tiến đến tình trạng giãn to toàn bộ hệ tĩnh mạch, các tĩnh mạch giãn rất lớn, ứ trệ tuần hoàn và rối loạn dinh dưỡng của da chân phía dưới gây viêm loét, nhiễm trùng rất khó điều trị. Cục thuyên tắc có thể tách rời khỏi thành tĩnh mạch, đi về tim và gây thuyên tắc động mạch phổi, một biến chứng rất nặng có thể đưa đến tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Điều trị bệnh suy tĩnh mạch mạn tính như thế nào?
Có 4 phương pháp điều trị chính nhằm kiểm soát hay chặn đứng sự trào ngược, loại bỏ trào ngược từ các tĩnh mạch nhánh và từ các mạch nối, cuối cùng là ngăn ngừa sự tràn ngập mô kẽ do dịch thấm ra từ các vi quản.
Phòng ngừa: Phương pháp này nhằm chặn đứng sự trào ngược và làm cho các lực tác động lên dòng chảy của tĩnh mạch được tốt hơn. Bao gồm: Để chân cao khi nằm nghỉ, tập cơ mạnh hơn, tránh đứng hay ngồi lâu, mang vớ thun hay quấn chân bằng băng thun, sửa lại vị trí bàn chân đối với các dị tật, tránh béo phì, tập hít thở sâu, ăn chế độ có nhiều chất xơ để tránh táo bón...
Băng ép nhằm phục hồi áp suất chênh lệch giữa hai hệ thống tĩnh mạch nông và sâu thông qua hệ thống xuyên, giảm đường kính của lòng tĩnh mạch để tăng khả năng vận chuyển khi nghỉ ngơi cũng như khi gắng sức.
Điều trị nội khoa với các thuốc làm bền thành mạch như Daflon, Rutin C, Veinamitol v.v... nhưng phần lớn chỉ có tác dụng trong giai đoạn đầu của giãn tĩnh mạch. Một số thầy thuốc chuyên khoa còn áp dụng phương pháp tiêm gây xơ tại chỗ với các thuốc làm xơ hóa lòng mạch máu.
Phẫu thuật với hai phương pháp chính: Lấy bỏ các tĩnh mạch nông bị giãn gọi là phương pháp Stripping bằng một dụng cụ chuyên dùng cho phép rút các tĩnh mạch như chúng ta làm lòng gà và phương pháp Chivas lấy các đoạn tĩnh mạch bị giãn của hệ thống xuyên, đây là phương pháp điều trị khá triệt để có tỷ lệ tái phát thấp nhất.
Ngoài ra hiện nay người ta còn áp dụng phương pháp làm lạnh với Nitơ lỏng âm 90 độ C để làm nghẹt lòng tĩnh mạch qua một ống thông trong lòng tĩnh mạch, tuy nhiên phương pháp này cho tỷ lệ tái phát khá cao, đến 30% các trường hợp.
Chích xơ - phương pháp điều trị hiện đại
Chích xơ có nghĩa là làm tắc các tĩnh mạch bị giãn bằng hóa chất. Các chất gây xơ, hiện nay tốt nhất là chất mousse có pha với không khí tạo thành một hỗn hợp có bọt sẽ làm tổn thương lớp nội mạch, gây ra sự co thắt của tĩnh mạch, tạo ra huyết khối cùng phản ứng viêm, dẫn tới hẹp lòng tĩnh mạch, sợi hóa và tắc nghẽn tĩnh mạch. Phương pháp thực hiện rất đơn giản, bệnh nhân có thể ra về ngay sau khi chích xơ và hầu như không có biến chứng trầm trọng nào. Phương pháp này đang được áp dụng rộng rãi dưới sự hướng dẫn của siêu âm Doppler và thực hiện bởi các bác sĩ chuyên về tĩnh mạch. Ở Việt Nam, từ tháng 10.2005 cũng đã sử dụng phương pháp này tại một số bệnh viện có chuyên khoa về mạch máu.
Chích xơ cho hiệu quả làm tắc tĩnh mạch bị giãn khá cao lên đến trên 80% ngay sau khi chích. Tuy nhiên, đi kèm với thời gian, một số tĩnh mạch sẽ bị thông trở lại, đây là nhược điểm lớn nhất của phương pháp. Do đó nó chỉ áp dụng cho một số trường hợp có chỉ định cụ thể theo quyết định của thầy thuốc và không thể thay thế vị trí hàng đầu trong các phương pháp điều trị của phẫu thuật lấy đi tĩnh mạch giãn.
N.H.N
Bình luận (0)