Nhà Trắng ngày 25.3 công bố kết quả của các cuộc đối thoại giữa giới chức Mỹ với phía Nga và Ukraine, nổi bật với thỏa thuận ngừng bắn một phần ở biển Đen nhằm khôi phục hoạt động thương mại của 2 nước.
Trên trang web, Nhà Trắng cho biết Nga và Ukraine đều đồng ý với Mỹ về việc "đảm bảo an toàn hàng hải, loại bỏ việc sử dụng vũ lực và ngăn chặn việc sử dụng tàu thương mại cho mục đích quân sự ở biển Đen".
Kyiv, Moscow đồng ý thỏa thuận; Mỹ tìm cách nới lỏng lệnh trừng phạt Nga
Bên cạnh đó, Ukraine và Nga đồng ý với Mỹ về việc "phát triển các biện pháp thực hiện" thỏa thuận trước đó giữa Moscow và Kyiv nhằm chấm dứt các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng.
Ukraine và Nga cũng sẽ "tiếp tục nỗ lực hướng tới việc đạt được một nền hòa bình lâu dài và bền vững".
Tàu hàng Zhibek Zholy treo cờ Nga ở biển Đen vào năm 2022
ẢNH: REUTERS
Trong bản ghi chép về đàm phán với Ukraine, Nhà Trắng cho biết Mỹ xác nhận rằng họ "vẫn cam kết hỗ trợ thực hiện trao đổi tù nhân chiến tranh, trả tự do cho những người dân thường bị giam giữ và trả lại những đứa trẻ Ukraine bị chuyển đi một cách cưỡng bức".
Bản ghi chép về đàm phán với Nga lưu ý rằng Mỹ sẽ giúp "khôi phục khả năng tiếp cận thị trường thế giới của Nga đối với hàng nông sản và phân bón xuất khẩu, giảm chi phí bảo hiểm hàng hải và tăng cường khả năng tiếp cận các cảng và hệ thống thanh toán cho các giao dịch đó".
Trung Quốc bác tin đang xem xét tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình ở Ukraine
Cả 2 bản ghi chép đều kết thúc bằng việc nhấn mạnh rằng "Mỹ nhắc lại điều bắt buộc của Tổng thống Donald Trump rằng việc giết chóc ở cả 2 bên trong cuộc xung đột Nga - Ukraine phải chấm dứt, như một bước cần thiết để đạt được một giải pháp hòa bình lâu dài".
Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán giữa 2 bên để đạt được một giải pháp hòa bình, phù hợp với các thỏa thuận đã đạt được tại Riyadh (Ả Rập Xê Út) trong 3 ngày qua.
Phản ứng của Ukraine và Nga
Về phía Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết Kyiv ủng hộ 2 thỏa thuận ngừng bắn với Nga được phía Mỹ công bố và Ukraine sẽ hoan nghênh các nước khác quan sát thỏa thuận, theo tờ The Guardian.
Ngoài ra, ông Umerov nói thêm rằng Ukraine sẽ coi bất kỳ hoạt động di chuyển tàu chiến nào của Nga vượt ra ngoài khu vực phía đông biển Đen là hành vi vi phạm tinh thần của các thỏa thuận và trong trường hợp đó, Ukraine sẽ có quyền tự vệ.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết lệnh ngừng bắn ở biển Đen và hạ tầng năng lượng có hiệu lực ngay lập tức và ông sẽ đề nghị Tổng thống Mỹ Donald Trump cung cấp thêm vũ khí cho Kyiv và ra các lệnh cấm vận đối với Moscow nếu Nga vi phạm.
"Nếu người Nga vi phạm thỏa thuận này, thì tôi có một câu hỏi trực tiếp cho Tổng thống Trump. Nếu họ vi phạm, đây là bằng chứng - chúng tôi yêu cầu trừng phạt, chúng tôi yêu cầu vũ khí .v.v", ông Zelensky nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo ở Kyiv.
Ukraine giành lại ngôi làng đầu tiên ở Luhansk sau ba năm xung đột
Về phía Nga, Reuters dẫn thông cáo của Điện Kremlin cho hay Nga xác nhận việc đồng ý đảm bảo an toàn hàng hải ở biển Đen. Mỹ sẽ giúp khôi phục quyền tiếp cận thị trường toàn cầu cho xuất khẩu nông sản và phân bón của Nga.
Thông cáo nhắc lại việc Nga và Mỹ đồng ý phát triển các biện pháp nhằm dừng tấn công vào các cơ sở năng lượng của Nga và Ukraine trong 30 ngày kể từ ngày 18.3. Ngoài ra, phía Nga cho rằng thỏa thuận cần có điều khoản Mỹ dỡ các lệnh cấm vận đối với Ngân hàng Nông nghiệp Nga, các tổ chức tài chính khác, các công ty sản xuất, xuất khẩu thực phẩm và phân bón, cũng như các tàu thuyền.
Trước đó vào cùng ngày, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng nước này sẵn sàng ký thỏa thuận nhằm đảm bảo an toàn cho tàu thuyền ở biển Đen chỉ khi Mỹ "ra lệnh" cho Tổng thống Zelensky tuân thủ thỏa thuận.
Xung đột ở 2 phía
Trước khi Mỹ công bố thông tin trên, Reuters ngày 25.3 dẫn thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc Ukraine tiến hành 3 cuộc tấn công nhằm vào hạ tầng năng lượng Nga vào một ngày trước đó.
Theo đó, Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng thuộc sở hữu của công ty nhà nước Rosseti, trạm phân phối khí đốt Svatovo ở miền đông Ukraine do Nga kiểm soát và vào một cơ sở lưu trữ khí đốt ngầm ở Crimea.
Phía Nga cho biết họ đã đồng ý tạm dừng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 18.3.
Ukraine chưa tuyên bố nhưng cho biết họ sẵn sàng tuân thủ nếu đạt được thỏa thuận chính thức nêu rõ các điều khoản cụ thể.
"Bằng cách tiếp tục các cuộc tấn công hằng ngày vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, (Tổng thống Ukraine) Volodymyr Zelensky đang xác nhận sự không sẵn lòng đạt được thỏa thuận và việc không thể tin tưởng vào bất kỳ đảm bảo nào mà ông đưa ra nhằm tuân thủ bất kỳ thỏa thuận nào có thể đạt được", theo thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga.
Trong một diễn biến khác, hãng Interfax ngày 25.3 đưa tin lực lượng Nga đã giành quyền kiểm soát làng Myrne ở vùng Donetsk và làng Mali Scherbaky ở vùng Zaporizhzhia trong giao tranh với phía Ukraine.
Ukraine chưa lập tức bình luận về diễn biến trên. Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine ngày 25.3 cho hay Không quân nước này vừa tấn công một khu vực tập trung binh sĩ Nga tại làng Kondratovka ở tỉnh Kursk khiến nhiều binh sĩ Nga thiệt mạng. Bên cạnh đó, phía Ukraine tuyên bố tiếp tục nhắm vào các cứ điểm Nga để giảm tiềm lực quân sự đối phương, theo trang The Kyiv Independent.
Cập nhật tình hình tại Ukraine, lực lượng Không quân Ukraine ngày 25.3 cho biết Nga dùng 139 máy bay không người lái (UAV) và một tên lửa đạn đạo Iskander-M tấn công trong vòng 24 giờ trước đó.
Lực lượng phòng không Ukraine bắn rơi 78 chiếc, bên cạnh 34 chiếc chưa bay đến mục tiêu, theo Reuters. Đợt tấn công trên gây hỏa hoạn tại nhà chứa máy bay của một doanh nghiệp ở tỉnh Poltava và gây thiệt hại 2 nhà kho tại tỉnh Kyiv.
Giới chức tại các tỉnh của Ukraine cho hay Nga tấn công trong vòng 24 giờ trước đó khiến một người thiệt mạng và ít nhất 110 người bị thương, trong đó có cuộc tấn công tên lửa tại thành phố Sumy phía đông bắc Ukraine hôm 24.3.
Hội đồng thành phố cho hay ít nhất 94 người bị thương, bên cạnh 26 công trình bị thiệt hại, trong đó có các trường học, một bệnh viện, một trường mẫu giáo và 16 ngôi nhà. Bên cạnh đó còn có 3 người bị thương tại những địa phương khác thuộc tỉnh Sumy.
Tại tỉnh Kherson, Tỉnh trưởng Oleksandr Prokudin cho hay Nga tập kích khiến một người thiệt mạng và 6 người bị thương. Ngoài ra, giới chức các tỉnh Dnipropetrovsk, Poltava, Donetsk và Zaporizhzhia cũng ghi nhận có người bị thương trong đợt tấn công trên của Nga.
Nga chưa lập tức bình luận về thông tin trên của Ukraine. Hai bên trước nay đều bác bỏ cáo buộc nhằm vào dân thường trong xung đột.
Ukraine bắt kẻ khai báo tại Kursk
Cục An ninh Ukraine (SBU) ngày 25.3 cho biết đã bắt giữ một binh sĩ bị cáo buộc giúp Nga tấn công các binh sĩ Ukraine đang chiến đấu tại vùng Kursk bằng cách chỉ điểm.
Lực lượng Ukraine đã vượt biên giới, tiến vào vùng Kursk hồi tháng 8.2024. Sau đó, Nga giành lại phần lớn lãnh thổ tại vùng này, nhưng giao tranh vẫn tiếp diễn.
SBU ra thông cáo cho biết binh sĩ người Ukraine trên bị bắt giữ tại tỉnh Sumy giáp với vùng Kursk. Khi ở tiền tuyến, binh sĩ này chuẩn bị phối hợp với các cuộc tấn công bằng tên lửa và bom của Nga nhằm vào những binh sĩ Ukraine, theo thông cáo.
SBU cho rằng binh sĩ trên đã được cơ quan tình báo quân đội GRU của Nga tuyển mộ trên Telegram, nơi anh ta đăng những bình luận ủng hộ Nga. GRU thường không bình luận về các tuyên bố của SBU liên quan việc tuyển các đặc vụ, và cũng chưa đưa ra bình luận về vụ việc trên.
Bình luận (0)