Chính phủ đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024

Ngày 13.6, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 34, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 24.000 tỉ

Theo tờ trình của Chính phủ, trong giai đoạn 2022 - 2023 và 6 tháng đầu năm 2024, Quốc hội đã quyết nghị giảm 2% thuế giá trị gia tăng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (xuống còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ theo quy định.

Việc này đã góp phần kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế tại thời điểm ban hành chính sách, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.

GIA HÂN

Nay, Chính phủ tiếp tục trình Quốc hội xem xét, cho phép kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2024 (từ 1.7 đến 31.12).

Đối tượng hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế vẫn như những lần trước đây, chỉ trừ các nhóm: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Chính phủ đánh giá, việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng trong 6 tháng cuối năm 2024 sẽ khiến thu ngân sách dự kiến giảm khoảng 24.000 tỉ đồng. Đổi lại, chính sách này sẽ kích thích sản xuất, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, qua đó góp phần tạo thêm nguồn thu cho ngân sách.

Người dân được hưởng lợi thông qua việc giảm chi phí tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ. Doanh nghiệp cũng giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, qua đó mở rộng sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm…

Sức mua giảm sút, giảm VAT liệu có hiệu quả?

Trong báo cáo thẩm tra, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, thường trực ủy ban này hiện có 2 luồng quan điểm. Thứ nhất là nhất trí với đề xuất của Chính phủ, thứ hai là không đồng tình.

GIA HÂN

Theo luồng quan điểm thứ 2, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong các khoảng thời gian áp dụng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng trước đây đã giảm dần theo thời gian.

Cụ thể, năm 2022 tăng 19,8%, năm 2023 tăng 9,6%, quý 1/2024 tăng 8,2% (nếu loại trừ yếu tố giá thì chỉ tăng 5,1%, thấp hơn tốc độ tăng trưởng GDP) .

Điều này cho thấy, mặc dù thuế giá trị gia tăng được giảm, song đến thời điểm hiện nay đã không còn phát huy tác dụng kích cầu tiêu dùng do sức mua và khả năng tiêu dùng trong nước của người dân đã giảm sút đáng kể.

Việc giảm thuế giá trị gia tăng trong bối cảnh sức mua của người dân hiện đang rất thấp cũng sẽ khó phát huy tác động thúc đẩy tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Thuế giá trị gia tăng giảm làm giá thành đầu vào của doanh nghiệp được giảm 2% nhưng doanh thu đầu ra cũng bị giảm 2%.

Chưa kể, từ 1.7.2024 sẽ tiến hành cải cách tiền lương nên cần một nguồn lực rất lớn cho đầu tư. Do đó, tăng thu ngân sách năm 2024 và các năm sau là yêu cầu được đặt ra, để thực hiện cải cách tiền lương và các nhiệm vụ chi đầu tư, chi thiết yếu khác.

Đảm bảo sự ổn định, tầm nhìn khi ban hành chính sách

Vẫn theo báo cáo thẩm tra, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng từ 1.7 đến 31.12.

Dù vậy, chính sách này đã được áp dụng từ năm 2022, sau đó Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho phép kéo dài trong 6 tháng cuối năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024. Đến nay, Chính phủ tiếp tục đề xuất kéo dài đến hết năm 2024.

Thực tế trên dẫn đến sự thiếu ổn định, tính dự báo và tầm nhìn của việc ban hành và thực thi chính sách, làm ảnh hưởng đến sự chủ động của doanh nghiệp trong hoạch định kế hoạch sản xuất, kinh doanh...

Ngoài ra, dự án luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) đang được Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và sẽ được xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 8.

Để hướng tới sự ổn định và tính dự báo của hệ thống chính sách thuế giá trị gia tăng, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ bảo đảm chấm dứt hiệu lực thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng như trong tờ trình lần này, không tiếp tục kéo dài thêm nữa.