Theo CNN, danh sách các nước bị ảnh hưởng sẽ không dừng lại ở mỗi Trung Quốc. Hạn chế hoặc đánh thuế thép nhập khẩu cũng sẽ tác động đến Canada, Brazil, Hàn Quốc và Nga, hệ lụy có thể lan khắp hệ thống thương mại toàn cầu.
Hiện ông Trump có nhiều lựa chọn để thúc đẩy ngành thép Mỹ. Các khuyến nghị được Bộ Thương mại trình lên bao gồm việc áp thuế nhập khẩu trên diện rộng, áp thuế cao hơn với một số nước và hạn chế lượng thép nhập vào Mỹ.
Tổng thống Mỹ có thời gian từ nay đến tháng 4 để đưa ra quyết định. Ông có thể chọn một trong ba, hoặc áp dụng nhiều biện pháp cùng lúc. Mỗi lựa chọn sẽ có tác động rất khác nhau. Trong vấn đề nhôm, ông Trump cũng có nhiều lựa chọn tương tự.
Trước đây, quan điểm bảo hộ ngành thép của Tổng thống Mỹ tập trung nhiều vào Trung Quốc. Kể từ khi đắc cử, ông nhắc tiếp việc Trung Quốc xuất khẩu thép sản xuất dư ra thị trường thế giới. Ông cho rằng điều này khiến các hãng thép Mỹ khó lòng cạnh tranh.
“Trung Quốc đang bán phá giá thép trên khắp nước Mỹ, việc này đang giết chết các doanh nghiệp. Chúng ta có thể có giá thép thấp hơn một chút, nhưng chúng ta sẽ mất công ăn việc làm”, ông Trump nói vào tháng 4.2016.
Trung Quốc, nước xuất khẩu thép hàng đầu thế giới, thực sự là tác nhân gây ra dư cung cho thị trường toàn cầu, khiến giá cả đi xuống. Các nhà sản xuất Mỹ và châu Âu than phiền về điều này trong nhiều năm qua. Dù vậy, Đại lục không phải là nước mà Mỹ nhập khẩu nhiều thép nhất, cũng chẳng phải là nước thuộc top 10 các nhà xuất khẩu thép đến Mỹ.
Vì nhiều biện pháp trừng phạt mà Mỹ áp đặt lên Đại lục qua nhiều đời Tổng thống Mỹ, quốc gia châu Á ngày nay xuất khẩu đến Mỹ ít hơn hẳn so với trước đây. Chuyên gia William Reinsch thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế cho biết số lô hàng thép mà Trung Quốc vận chuyển đến Mỹ hạ rất mạnh trong vài năm qua. Ông Reinsch từng làm việc cho chính quyền của Tổng thống Clinton.
16% thép nhập khẩu vào Mỹ đến từ Canada và đây là nước xuất khẩu thép hàng đầu đến Mỹ. Mỹ nhập 13% lượng thép từ Brazil, 10% từ Hàn Quốc, 9% từ Mexico và 9% từ Nga, theo số liệu của Bộ thương mại Mỹ trong tháng 12.2017. Điều đó đồng nghĩa với chuyện áp thuế 24% lên thép nhập khẩu từ tất cả các nước, một trong các lựa chọn mà ông Trump có thể áp dụng, sẽ có tác động lớn lên thế giới.
Giới chuyên gia thương mại cho rằng nếu ông Trump quyết tâm giải quyết theo cách đó, ngay cả các đồng minh của Mỹ như Canada, Hàn Quốc hay Mexico cũng sẽ sẵn sàng trả đũa, đánh thuế vào các mặt hàng xuất khẩu từ Mỹ như nông sản, hoặc tránh chọn hàng “made in the USA”, chẳng hạn như mua máy bay Airbus thay vì Boeing.
Trong trường hợp trên, Trung Quốc vẫn chịu tác động từ các biện pháp bảo hộ của Mỹ. Nhiều sản phẩm thép Trung Quốc nhập sang Mỹ một cách gián tiếp.
Nếu ông Trump không áp thuế thép chung cho tất cả các nước, các biện pháp khác cũng sẽ để lại tác động cộng hưởng trên toàn cầu. Bộ Thương mại Mỹ đang khuyên ông Trump hành động theo một đạo luật thương mại ít được biết đến từ năm 1962. Nếu Tổng thống Mỹ dùng mục 232 trong Đại luật Mở rộng Thương mại như Bộ Thương mại đề xuất, ông sẽ gián tiếp cho rằng nhập khẩu thép làm tổn hại an ninh quốc gia Mỹ.
Dù vậy, giới chuyên gia nhận định đây là trường hợp ít xảy ra, và nó cũng đi ngược các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Bình luận (0)