Chọn nghề - không phải lựa chọn dễ dàng

Lựa chọn theo tiêu chí nào?

Những thí sinh có học lực giỏi nổi trội, việc lựa chọn trường và ngành học tương đối đơn giản, các em dễ dàng đưa ra quyết định của bản thân dựa trên sở thích, ước mơ và định hướng của bản thân.

Minh Châu, học sinh một trường THPT có tiếng tại Hà Nội không có khó khăn gì trong việc lựa chọn học ngành Y vì điểm số học bạ 3 năm của Châu đều ở mức xuất sắc, điểm thi tốt nghiệp THPT khối B là 28,75 điểm.

Minh Châu nói: "Ngành Y là ước mơ từ nhỏ của em, việc lựa chọn học chuyên sâu khối B cũng từ định hướng này. Gia đình em ba mẹ đều làm bác sĩ nên bản thân em cũng được truyền lửa từ công việc của ba mẹ đang gắn bó".

Đối với Mạnh Hà (Quế Võ, Bắc Ninh), câu chuyện lại hoàn toàn khác. Bố mẹ Hà đều là công nhân tại khu công nghiệp, gia đình mong muốn Hà được học đại học để có một tương lai tươi sáng hơn. Tuy nhiên, Hà vẫn đang lưỡng lự trong việc quyết định lựa chọn trường để đăng ký nguyện vọng đợt này.

"Điểm thi của em ở mức 24-25 điểm, có thể đỗ vào nhiều trường đại học, nhưng em đang băn khoăn để lựa chọn một trường với ngành học mà cơ hội việc làm rộng mở, cần nhân lực lớn. Bố mẹ nuôi em 4 năm học đại học vất vả, không đủ sức để có thể cố gắng thêm nếu ra trường em không có cơ hội xin được việc làm hoặc công việc không đúng ngành học thì lại quá lãng phí".

Băn khoăn này không chỉ của riêng Mạnh Hà mà là của rất nhiều phụ huynh và thí sinh hiện nay. Việc lựa chọn ngành nghề mà xã hội có nhu cầu nhân lực lớn, có thể làm việc trong các cơ quan nhà nước, khu vực tư nhân, doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn, tổ chức quốc tế... đang là lựa chọn được thí sinh ưu tiên nhất hiện nay.

Ưu tiên ngành học có nhu cầu nhân lực đa dạng

TS Trần Viết Long, Trưởng phòng Đào tạo Trường đại học Luật, Đại học Huế bày tỏ: "Đây là một quyết định lớn, các em nên suy nghĩ để hiểu được chính mình, nhận biết được mình thích gì, cần gì, đồng thời đặt vào bối cảnh của chính bản thân các em để đưa ra quyết định. Chọn những ngành có nhu cầu nhân lực đa dạng, thậm chí có thể chủ động tạo công việc, sống được với nghề mình học và còn có thể làm chủ, tạo ra việc làm cho người khác".

Theo Luật sư Lê Cao, Giám đốc công ty Luật FDVN, một trong số những ngành học có đầu ra đa dạng nghề nghiệp hiện nay là ngành luật. Sinh viên luật ra trường sau quá trình rèn luyện nghiêm túc và đam mê có thể làm luật sư, công chứng, thừa phát lại, các cơ quan nhà nước (các sở, ban, ngành), tòa án, viện kiểm sát, thi hành án...

"Theo học ngành luật rõ ràng có nhiều cơ hội để có thể sống được với nghề của mình không chỉ trong các cơ quan Nhà nước mà còn có nhiều hướng đi ở những lĩnh vực khác. Với tư duy và kiến thức pháp lý sẵn có, người học luật có thể mở doanh nghiệp kinh doanh, chủ động được kiến thức pháp lý; cũng có thể bắt đầu nghề luật ở các công ty tư vấn luật hoặc làm việc tại bộ phận pháp chế của các tập đoàn lớn nếu ngoại ngữ tốt... Học luật với niềm yêu thích và đam mê thực sự, cơ hội rất lớn, các em không sợ phải thất nghiệp", Luật sư Cao chia sẻ.

Hệ lụy của việc chọn sai nghề là tốn nhiều thời gian công sức, tiền bạc, mất niềm tin vào chính mình, khó có thể phát triển được bản thân sau khi tốt nghiệp đại học ra trường. Trong khi đó, những nhà tuyển dụng cần người có thể làm được việc, thế nên khả năng những ứng viên như vậy có nguy cơ bị loại và dễ bị đào thải kể cả sau khi đã được tuyển dụng.

Theo Ngô Trọng Anh, sinh viên ngành Luật đã tốt nghiệp và đang làm trong phòng pháp chế tại một tập đoàn dệt may, việc lựa chọn ngành nghề để khi tốt nghiệp được làm đúng với chuyên môn được đào tạo mang lại rất nhiều lợi ích cho việc phát triển bản thân và thăng tiến trong công việc.

"Tất cả kiến thức, kỹ năng mình được đào tạo đại học đều áp dụng vào công việc, tránh được rất nhiều bỡ ngỡ, là nền tảng giúp chúng ta đẩy bản thân tiến nhanh hơn trong việc khẳng định năng lực nghề nghiệp. Do đó, cần lựa chọn đúng ngay từ đầu", Trọng Anh nhấn mạnh.