Chọn sách giáo khoa sát với đề thi tốt nghiệp THPT?

Thậm chí, khi chọn sách giáo khoa (SGK) chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, có giáo viên (GV) còn nghĩ rằng những người biên soạn bộ sách đó có thể nằm trong ban soạn đề thi tốt nghiệp THPT.

KHÔNG CÓ CƠ SỞ

Suy nghĩ như trên là không có cơ sở, theo thạc sĩ Trần Lê Duy, đồng tác giả của nhóm biên soạn bộ SGK Chân trời sáng tạo. Ông Duy đưa ra nhận xét này tại buổi giới thiệu với GV về SGK lớp 12 (chương trình GDPT 2018 dùng trong năm học 2024 - 2025) gần đây.

ĐÀO NGỌC THẠCH

Thạc sĩ Trần Lê Duy nói: "Nhiều tổ bộ môn lớp 12 có suy nghĩ lựa chọn một bộ sách cho năm học mới phải sát với đề thi tốt nghiệp THPT. Đây là suy nghĩ không đúng. Tất cả tác giả các bộ sách đều lấy yêu cầu cần đạt của chương trình làm cơ sở để biên soạn. Còn khi ra đề thi tốt nghiệp THPT, ban soạn đề thi cũng dựa vào yêu cầu cần đạt đó".

Bên cạnh đó, đặc trưng cách dạy và học của chương trình GDPT 2018 là hướng đến đánh giá kỹ năng hơn kiến thức. Vì vậy, kiến thức bài học ở bộ SGK nào cũng chỉ là học liệu, quan trọng là kỹ năng làm bài.

Cụ thể hơn, trong môn ngữ văn, các bài học ở cả 3 bộ sách (Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức với cuộc sống, Cánh diều) đều được xây dựng theo khung quy định chung của chương trình. Các bài học được thiết kế theo hệ thống nhóm thể loại văn bản. Còn đề thi cho ra văn bản ngoài SGK để đảm bảo công bằng cho mọi thí sinh.

Một số GV cũng không đồng tình với quan điểm tìm chọn SGK sát với đề thi tốt nghiệp THPT.

Cô Lê Thị Hương, GV ngữ văn Trường THPT Tây Thạnh (Q.Tân Phú, TP.HCM), nói: "SGK chỉ là phương tiện học tập. Điều quan trọng là thầy cô phải nắm vững chương trình. Các bộ SGK phần lớn đều giống nhau vì theo một chương trình GDPT 2018".

Thầy C.H.C, GV ngữ văn Trường THPT Phú Nhuận (Q.Phú Nhuận, TP.HCM), cho biết: "Sẽ có may rủi giữa các học sinh về đề thi vì học 3 bộ sách khác nhau. Tuy nhiên, nếu học sinh nắm chắc kỹ năng về thể loại văn bản thì sẽ xử lý được đề thi, dù ngữ liệu nằm ngoài SGK".

ĐÀO NGỌC THẠCH

TÍNH ĐẾN CÔNG BẰNG CHO THÍ SINH CẢ NƯỚC

Mặc dù vậy, song cũng sẽ có bất công bằng ở đề thi tốt nghiệp khi dạy và học 3 bộ sách khác nhau. 

Chẳng hạn, theo đề thi minh họa môn văn cho kỳ thi tốt nghiệp 2025 mà Bộ GD-ĐT đã công bố, văn bản trong đề thi có thể lấy một đoạn khác (miễn không trùng lặp với đoạn trong sách giáo khoa) của cùng tác phẩm đã được học trong chương trình. Điều này kéo theo hệ lụy là, nếu đề thi ra văn bản của tác phẩm mà bộ sách A có học ở lớp 12 còn bộ sách B không học (vì 3 bộ sách không trùng nhau hoàn toàn), thì học sinh lớp 12 học bộ sách A sẽ được lợi, học sinh theo bộ sách B sẽ thiệt thòi. 

Như trường hợp văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường), trong khi bộ Chân trời sáng tạo dạy ở lớp 12 thì bộ Kết nối tri thức với cuộc sống dạy trước đó ở lớp 11. Sau một năm, dĩ nhiên là học sinh đã quên đi kiến thức phần nào. 

Vì vậy, thiết nghĩ, trước khi lựa chọn văn bản, ban soạn đề môn ngữ văn cần có sự đối chiếu, tổng hợp, so sánh cả 3 bộ sách, cân nhắc đến tính công bằng cho thí sinh cả nước.