Chủ động giảm rủi ro khi biến động tỷ giá

USD liên tục tăng giá so với các ngoại tệ khác thời gian gần đây - Ảnh: D.Đ.Minh

Châu Âu là một trong những thị trường xuất khẩu truyền thống và quan trọng của VN. Theo một doanh nghiệp (DN) may xuất khẩu tại TP.HCM, ước tính EUR đã giảm giá gần 20%, nên nếu quy đổi, giá hàng mua tại VN trở nên đắt đỏ hơn trước. Vì vậy, có nguy cơ các khách hàng tại châu Âu sẽ giảm đơn đặt hàng tại VN trong thời gian tới. Đó là chưa kể nếu DN nào từ trước đến nay xuất khẩu sang châu Âu và nhận thanh toán bằng EUR, trong khi việc mua nguyên phụ liệu từ các nước châu Á lại chủ yếu thanh toán bằng USD, thì chênh lệch giữa hai ngoại tệ này khá lớn sẽ khiến DN bị lỗ. Vì vậy, bản thân DN đang tìm cách để đàm phán, gia tăng lượng hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ khi đánh giá USD vẫn đang mạnh lên do kinh tế Mỹ hồi phục.

Không chỉ có các nhà xuất khẩu sang thị trường châu Âu mới lo lắng mà một số DN nhập khẩu cũng tỏ ra e ngại khi giá USD liên tục tăng thời gian gần đây. Bởi điều đó khiến chi phí nguyên vật liệu nhập khẩu về đến VN gia tăng, làm đội giá thành sản phẩm và sức cạnh tranh bị suy giảm hoặc sức mua của thị trường sẽ bị ảnh hưởng. Theo dự báo của nhiều tổ chức kinh tế thế giới, EUR trong năm 2015 sẽ tiếp tục suy giảm và nhiều khả năng về mức ngang bằng USD. Vì vậy, bản thân các DN xuất nhập khẩu trong nước càng phải tính toán chặt chẽ hơn để tránh bị thua lỗ do biến động của ngoại tệ, nhất là cặp đôi EUR/USD.

Để phòng ngừa rủi ro do biến động giá ngoại tệ, nhiều ngân hàng đã cung cấp dịch vụ bảo hiểm tỷ giá. Đó là nghiệp vụ phái sinh về ngoại tệ và đa số sử dụng hợp đồng quyền lựa chọn (Option) tiền tệ. Theo đó, người mua Option có quyền mua hoặc bán số lượng nhất định một loại tiền tệ trong khoảng thời gian được xác định với mức giá cụ thể. Ví dụ, một DN xuất khẩu dự kiến trong tháng sau sẽ thu về 100.000 EUR nhưng dự báo tỷ giá EUR/USD giảm. Để bảo vệ giá trị số tiền thu về, DN có thể ký hợp đồng bán EUR có kỳ hạn cho ngân hàng với giá cam kết hoặc ký hợp đồng Option bán EUR vào thời gian 1 tháng sau. Đối với giao dịch kỳ hạn, DN phải thực hiện bán EUR cho ngân hàng khi đã ký. Nhưng với hợp đồng Option, đến thời điểm thực hiện DN có quyền không bán nếu giá EUR cao hơn giá đặt bán đã ký trong hợp đồng. Còn đối với DN nhập khẩu, có thể ký các hợp đồng kỳ hạn hay Option mua ngoại tệ tương tự. Khi thực hiện các nghiệp vụ này, DN phải trả thêm một khoản phí cho phía ngân hàng.

Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, từ trước đến nay nhiều DN VN ít quan tâm đến nghiệp vụ bảo hiểm tỷ giá ngoại tệ do e ngại mất phí hoặc chưa nghiên cứu cặn kẽ. Nhưng bản thân các DN xuất nhập khẩu nên thực hiện mua bảo hiểm tỷ giá để chủ động cân đối nguồn ngoại tệ khi cần; đồng thời tránh được rủi ro khi tỷ giá tăng giảm nhanh ngoài dự báo. “Sử dụng các công cụ phái sinh để ngăn ngừa rủi ro là hoạt động thường xuyên trong giao dịch quốc tế. Các DN nên chủ động làm quen và sử dụng hoạt động này nhiều hơn, không chỉ trong lĩnh vực tiền tệ mà trong lĩnh vực hàng hóa. Công cụ đó giúp các DN chủ động tính toán được chi phí, giá mua và giá bán của mình. Phần chi phí khi thực hiện các nghiệp vụ này DN cũng có thể chủ động tính toán trong chi phí sản xuất của mình và như thế sẽ không bị thiệt như trường hợp tỷ giá biến động quá nhanh như thời gian vừa qua”, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu phân tích.

Trong thị trường giao dịch ngoại hối, các DN có thể thực hiện giao dịch giao ngay (spot), giao dịch kỳ hạn (forward), giao dịch hoán đổi ngoại tệ (swap) và giao dịch quyền lựa chọn (Option). Các loại ngoại tệ tự do chuyển đổi như EUR, USD, JPY, CAD, GBP... đều có thể áp dụng các nghiệp vụ này.