Chiều nay 20.4, tại Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH), GS Morten P. Meldal, người được trao giải Nobel Hóa học năm 2022 (cùng với 2 nhà khoa học khác), đã thực hiện bài giảng đại chúng "Hóa học Click" (Click Chemistry).
Bài giảng nhằm chia sẻ những tiến bộ và tầm quan trọng của công trình nghiên cứu "Hóa học Click", công trình mà nhờ nó ông được vinh dự trao giải thưởng Nobel.
GS Morten P. Meldal cho rằng, một trong những lý do công trình "Hóa học Click" của ông được lựa chọn trao giải Nobel là bởi nó rất "xanh"
BÍCH NGỌC
Theo GS Meldal, "Hóa học Click" hay "phản ứng Click" là các quá trình hóa học kết nối những phân tử cấu trúc nhỏ thành phân tử lớn hơn thông qua các nhóm chức một cách nhanh chóng và hiệu quả. Phản ứng Click có độ chính xác, độ chọn lọc, hiệu suất phản ứng cao, và không hình thành sản phẩm phụ.
Các kết quả trong "Hóa học Click" rất thông dụng trong đời sống ngày nay của con người. Nó giúp các nhà hóa học có thể tổng hợp, mang những mảnh nhỏ hơn để thiết kế những mảnh lớn hơn. Thực tế là các phản ứng Click đã mở ra kỷ nguyên tổng hợp hóa học mới với cấu trúc sản phẩm được thiết kế theo mục đích, được chứng minh hiệu quả trong việc "chức năng hóa" các đối tượng sinh học, lập bản đồ ADN, phát triển dược phẩm, điện tử, vật liệu polymer chức năng… và trong rất nhiều ứng dụng khác.
"Một trong những lý do mà tôi nghĩ rằng Hóa học Click được lựa chọn trao giải Nobel là bởi nó rất "xanh". Nó có thể được thực hiện ở những điều kiện rất đơn giản, rất thân thiện với môi trường, ví dụ như dung môi là nước, không cần quá nhiều các điều kiện phức tạp đi kèm như nhiệt độ phải ra sao… Đó là lý do mà tôi cho rằng cần phải khám phá nhiều hơn những kiểu click như thế, để phát triển hóa học "xanh" hơn, thân thiện với môi trường hơn, giải quyết được nhiều bài toán của cuộc sống hơn", GS Meldal cho biết.
Hóa học rất quan trọng cho sự phát triển của tương lai
Trao đổi bên hành lang với các nhà báo, GS Meldal chia sẻ về sứ mệnh chuyển đi những thông điệp nhằm lan tỏa tình yêu khoa học tới các bạn trẻ của những nhà khoa học được giải thưởng Nobel.
GS Morten P. Meldal thực hiện bài giảng đại chúng tại Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội
QUÝ HIÊN
"Trước hết, tôi muốn nói với các bạn trẻ rằng, hóa học là một trong những chuyên ngành khó nhất, nhưng cũng rất quan trọng cho sự phát triển của tương lai. Trong đời sống tương lai của chúng ta, tất cả mọi thứ sẽ xoay quanh hóa học. Thứ 2, chúng tôi đã khám phá ra Hóa học Click. Nhưng có thể đó chỉ là một dạng phản ứng Click. Còn rất nhiều phản ứng Click khác đang chờ đợi các nhà khoa học tiếp theo cùng tìm kiếm", GS Meldal nói.
GS Morten Peter Meldal, 69 tuổi, là nhà khoa học người Đan Mạch, đang làm việc tại ĐH Copenhagen, Đan Mạch. Năm 2002, ông và GS Karl B. Sharpless (Viện nghiên cứu Scripps, Mỹ) đã độc lập công bố các kết quả nghiên cứu về phản ứng cộng đóng vòng Azide-Alkyne sử dụng xúc tác đồng (CuAAC), và trở thành "trái tim" của "Hóa học Click" hiện nay.
Giải thưởng Nobel Hóa học 2022 vinh danh GS Morten P. Meldal cùng với GS Karl Barry Sharpless, GS Carolyn Ruth Bertozzi (ĐH Stanford, Mỹ) cho các đóng góp đặt nền tảng cho "sự phát triển của hóa học Click và hóa học sinh trực giao".
Trong chuyến sang Việt Nam lần này, trước khi thực hiện bài giảng đại chúng tại USTH, GS Meldal cũng đã thực hiện 2 bài giảng đại chúng ở ĐH Quốc gia TP.HCM các ngày 17.4 và 18.4.
PGS Đinh Thị Mai Thanh, Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội, cho rằng việc mời được GS Morten P. Meldal, chủ nhân giải thưởng Nobel Hóa học 2022, về nói chuyện bài giảng đại chúng ở một ngôi trường chuyên đào tạo lĩnh vực khoa học công nghệ như USTH là rất ý nghĩa.
Qua bài giảng đại chúng của GS Meldal, sinh viên và các nhà khoa học được truyền cảm hứng với nghiên cứu khoa học, giúp các sinh viên hình dung ra hành trình chông gai để đi tới vinh quang của những nhà khoa học đỉnh cao.
Bài giảng còn rất hữu ích với sinh viên ở chỗ giúp các em nhận thức về tính ứng dụng trong cả những nghiên cứu rất sâu, rất cơ bản. Tuy nhiên, để đạt được tới tính ứng dụng đó, GS Meldal đã phải "chờ" tới 21 năm. Từ đó, các em có thêm động lực để vượt qua những khó khăn, trở ngại trước mắt trong học tập và nghiên cứu khoa học về sau.
Bình luận (0)