Chủ tịch Quốc hội: 'Cứ không làm được lại đổ hết cho thể chế là không đúng'

Tại phiên thảo luận tổ sáng nay 24.10, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề cập tới một bộ phận cán bộ, công chức đùn đẩy, né tránh trách nhiệm hoặc sợ sai không dám làm, làm chưa hết chức năng, nhiệm vụ được giao.

Nhiều đại biểu Quốc hội đặt vấn đề vì sao có tình trạng ấy? Đó là do vướng mắc về pháp luật hay do khâu tổ chức thực hiện, hay cả hai? Mức độ đến đâu?

GIA HÂN

Làm không được, đổ cho thể chế là không đúng

Để góp phần giải bài toán, Chủ tịch Quốc hội nhắc lại nghị quyết chung của kỳ họp thứ 5 giao Chính phủ tổng rà soát hệ thống pháp luật. Việc tập trung vào 22 lĩnh vực trọng tâm với 523 văn bản, trong đó có 66 luật, 2 pháp lệnh, 8 nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 167 nghị định, 63 quyết định của Thủ tướng có tính quy phạm pháp luật và 217 thông tư của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Chính phủ rất nghiêm túc thực hiện việc trên, thành lập tổ công tác do Phó thủ tướng Trần Lưu Quang làm Tổ trưởng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp làm Tổ phó và cơ quan thường trực.

Đặc biệt, để bảo đảm tính độc lập, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thành lập một tổ công tác do Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định làm Tổ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng làm Tổ phó.

Kết quả rà soát tuy độc lập nhưng vẫn có chung một số nhận định, trong đó thống nhất đánh giá các văn bản quy phạm pháp luật thuộc diện được rà soát đều phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, quy định của Hiến pháp, tương thích với điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên…

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, kết luận này rất quan trọng, đã giải đáp câu chuyện không làm được gì thì đổ hết cho thể chế là không đúng.

"Vừa rồi tôi được T.Ư mời làm báo cáo viên cho 3 lớp Ủy viên T.Ư Đảng. Nhiều đồng chí nói chả lẽ năm ngoái tăng trưởng hơn 8% là do pháp luật năm ngoái tốt hơn năm nay? Không phải. Tăng trưởng, phát triển kinh tế - xã hội do rất nhiều nguyên nhân, khách quan, chủ quan, trong nước, ngoài nước. Hệ thống pháp luật của chúng ta ngày càng hoàn thiện, đầy đủ hơn", Chủ tịch Quốc hội nói.

GIA HÂN

Chồng chéo pháp luật: có nhưng ít

Dù kết quả rà soát hệ thống pháp luật là tích cực, nhưng theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, nếu nói vướng mắc nằm hết ở khâu tổ chức thực hiện thì cũng không đúng.

Chủ tịch Quốc hội thẳng thắn thừa nhận vẫn có sự chồng chéo, chưa hợp lý trong hệ thống pháp luật. Ví dụ như nhiều nội dung được bộ ngành, địa phương nêu ra thực tế không phải vướng mắc mà chỉ là chưa có văn bản hướng dẫn chi tiết hoặc do cách hiểu ở dưới chưa đúng; cũng có tình trạng hỏi nhưng không có trả lời, hoặc trả lời chung chung, chứ không phải do luật, nghị định hay thông tư.

Cá biệt, nhiều văn bản ban hành không kịp thời, luật có rồi nhưng nghị định, thông tư chưa ban hành nên chưa thực hiện được. Chưa kể, nghị định không phù hợp với luật, thông tư không phù hợp với nghị định, thậm chí có văn bản điều hành không đúng với tinh thần pháp luật.

Tuy nhiên, cả báo cáo của Chính phủ và Quốc hội đều cho thấy số lượng văn bản hoặc nội dung phát hiện chồng chéo, mâu thuẫn là không nhiều.

Một kết luận nữa "rất mừng", đó là 70% số lượng phát hiện có nội dung chồng chéo, mâu thuẫn cần phải sửa ngay đã nằm trong các dự án luật sẽ được xem xét thông qua tại kỳ họp này. Đơn cử như luật Đất đai, luật Đấu giá tài sản, luật Nhà ở, luật Kinh doanh bất động sản…

Với 30% nội dung phát hiện chồng chéo nhưng chưa có trong Kết luận số 19 của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Quốc hội đưa vào nghị quyết kỳ họp thứ 6 để giao cho các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã có Phụ lục số 4 về các nội dung được Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội phát hiện qua rà soát nhưng chưa được đề cập trong báo cáo của Chính phủ. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các nội dung này, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên. Hội đồng Dân tộc, các ủy ban sẽ tăng cường giám sát việc ban hành văn bản pháp luật.