'Chủ tịch UBND không đối thoại, không dự tòa hành chính gây bức xúc cho người dân'

Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình vừa có báo cáo gửi cho đại biểu Quốc hội về các vấn đề chất vấn tại phiên họp 21 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra ngày mai 20.3, trong đó có nội dung giải quyết, xét xử các vụ án hành chính.

GIA HÂN

Chánh án TAND tối cao cho hay, trong 5 năm (từ 2018 - 2022), số vụ án hành chính các tòa án đã thụ lý là 38.783 vụ; đã giải quyết, xét xử được 35.561 vụ.

"Số lượng các vụ án hành chính có xu hướng tăng dần qua các năm với tính chất các vụ án ngày càng phức tạp", báo cáo nêu.

Theo ông Nguyễn Hòa Bình, nhờ nhiều giải pháp đồng bộ, trong số 11.746 vụ án hành chính thụ lý trong năm 2020, các tòa đã giải quyết, xét xử 8.524 vụ (so với năm 2021 thụ lý tăng 1.018 vụ; giải quyết, xét xử tăng 2.831 vụ). Con số này, vượt 12,6% so với chỉ tiêu được Quốc hội giao.

Tuy nhiên, ông Bình cho biết tỷ lệ án hành chính bị hủy, sửa còn cao do các tranh chấp phát sinh có xu hướng tăng về số lượng và chủ yếu liên quan đến đất đai rất phức tạp.

Việc đánh giá chứng cứ, áp dụng pháp luật trong một số vụ án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng UBND, Chủ tịch UBND hoặc người đại diện không chấp hành nghiêm quy định của luật Tố tụng hành chính.

Cụ thể, nhiều vụ án UBND, chủ tịch UBND cung cấp tài liệu, chứng cứ không đầy đủ hoặc không đúng thời hạn theo yêu cầu của tòa án, có vụ việc không cung cấp chứng cứ dẫn đến thời gian giải quyết vụ án bị kéo dài.

Nhiều vụ án, chủ tịch UBND hoặc người đại diện có đơn xin giải quyết, xét xử vắng mặt, thậm chí có trường hợp vắng mặt tại các phiên đối thoại hoặc các phiên tòa nhưng không có đơn xin phép vắng mặt. Điều này dẫn đến tòa án phải hoãn phiên tòa, gây khó khăn cho công tác xét xử và bức xúc cho người khởi kiện.

Chủ tịch UBND không đối thoại, không dự tòa hành chính

Trước đó, trong báo cáo giám sát về giải quyết các vụ án hành chính hồi cuối năm 2022, Ủy ban Tư pháp cũng chỉ rõ, tại nhiều địa phương, chủ tịch UBND, UBND chưa chấp hành nghiêm túc quy định trong vấn đề này.

Theo Ủy ban Tư pháp, hạn chế lớn nhất và kéo dài trong nhiều năm là tình trạng chủ tịch UBND, hoặc người đại diện của UBND không tham gia đối thoại, cũng không tham gia phiên tòa.

Báo cáo dẫn chứng trong 3 năm (2019 - 2021), có tới 32,6% số phiên đối thoại và 27,8% số phiên tòa không có sự tham gia của UBND hoặc người đại diện.

Đáng nói là tỷ lệ này lại đặc biệt cao ở các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng hay TP.HCM. Cá biệt, có địa phương UBND hoặc người đại diện vắng mặt 100% các phiên đối thoại hoặc phiên tòa như Chủ tịch UBND TP.Hà Nội.

Không chỉ không tham gia đối thoại, tham dự phiên tòa, sau khi tòa tuyên án, chủ tịch UBND, UBND cũng không thi hành nghiêm túc.

Theo báo cáo, số lượng bản án hành chính mà chủ tịch UBND, UBND có trách nhiệm thi hành nhưng chưa thi hành xong còn lớn, tới 489 bản án. Đáng lưu ý, trong đó có tới 208 bản án đã có quyết định của tòa án buộc thi hành án nhưng chưa thi hành.