Chữ tín

Nên khi phiên đấu giá này kết thúc, đã có sự âm thầm lo lắng: “Trong phiên đấu giá tác phẩm nghệ thuật được coi là đầu tiên ở VN, các tác phẩm đã được bán hết. Nhưng với số tiền cọc quá thấp so với giá thắng, nguy cơ người đấu thắng “bùng” không phải không có”. Nỗi lo ấy đã thành sự thật, người đấu giá thắng đã “bùng”, và “bùng” đúng vào tác phẩm được mua với giá cao nhất phiên đấu giá đầu tiên này, chịu mất 50 triệu tiền cọc. Cái này dân gian gọi là “Bỏ của chạy lấy người”.

Thiển nghĩ, cặp chóe sẽ rất buồn. Chúng cứ như cô dâu đã được gả chồng, nhưng tới phút rước dâu thì “chú rể” bùng, chạy biến, bỏ lại “cô dâu” nước mắt ngắn nước mắt dài khóc cho thân phận của mình. Dĩ nhiên, với cặp chóe đẹp thế này thì cơ sự chưa tới mức gì phải tuyệt vọng như thế. Nó được bán cho người trả giá thấp hơn một chút cũng trong cuộc đấu giá đó (nếu họ không “bùng” lần nữa) hoặc nó sẽ bán được ở một phiên đấu giá khác sau đó, dù chưa biết với số tiền bao nhiêu. Nhưng với những người từng dự phiên đấu giá coi như đầu tiên này, sự hụt hẫng sau “sự cố” đó là có thực. Lòng tin đã bị thử thách. Và chữ “tín” trong giao dịch mua bán, nhất là mua bán những tác phẩm nghệ thuật, đã bị cú “bùng” của người thắng đấu giá làm cho sứt mẻ.

Còn nhớ, trong một cuộc ủng hộ người nghèo diễn ra cách đây đã nhiều năm, một doanh nghiệp đã “thắng” khi tuyên bố sẽ ủng hộ cho người nghèo tỉnh tôi 10 tỉ đồng. Đây không phải phiên đấu giá, nhưng vẫn có sự “đặt cược uy tín” trong đó. Sau khi lên trao bảng cho ban tổ chức, doanh nghiệp kia đã được báo chí tôn vinh rất ghê, nhưng tỉnh tôi đã chờ mãi mà số tiền 10 tỉ ủng hộ người nghèo vẫn chẳng thấy đâu. Hóa ra, doanh nghiệp nọ chỉ muốn được xuất hiện trên... ti vi, chứ không hề muốn xuất... tiền. Còn với cặp chóe, trong khi chúng vẫn không bị sứt mẻ gì cả, thì cái sứt mẻ kia chắc xảy ra trong lòng người. Có lẽ, để phòng ngừa cho những cuộc đấu giá sau, ban tổ chức nên tăng số tiền đặt cọc lên một mức đáng kể so với giá ban đầu của tác phẩm. Cái đó coi bộ còn ổn hơn cả chuyện “đặt cược uy tín”, vì uy tín bây giờ cũng đa dạng lắm, khó đoán định giá cả lắm.