Chuông vàng vọng cổ tỏa sáng đến đâu?

TỎA SÁNG THẬT SỰ

Quả là Chuông vàng vọng cổ đã đãi cát tìm vàng giùm cho sân khấu, tìm ra những nhân tố mới có giọng ca đẹp, lạ, nổi trội, từ đó các sân khấu bồi dưỡng, hỗ trợ thêm để viên ngọc trở nên lấp lánh. Có thể thấy nhiều người đoạt huy chương vàng, huy chương bạc đã phát triển đúng như mong ước. Võ Minh Lâm có lẽ là viên ngọc sáng nhất. Anh đoạt huy chương vàng lần thi đầu tiên năm 2006, được nhận vào Nhà hát Trần Hữu Trang, và nhiều năm nay là kép chánh trẻ đẹp bậc nhất, được mời tham gia những vở lớn. 

Trong Nàng Xê Đa, Võ Minh Lâm đóng vai vua Priêm, vì nghi ngờ ghen tuông mà tự giết đi tình yêu của mình. Một vai diễn khó, đầy tính triết lý, nhiều cung bậc tâm lý. Vai Cố Sầu trong Chuyện tình Khâu Vai cũng vậy, tâm lý xoay chuyển nhiều chiều, lúc đáng thương lúc đáng trách, khi là dũng tướng của vùng Tây Bắc, lúc lại là hung thần của dân chúng, gieo rắc đau thương. Võ Minh Lâm xuất hiện đẹp ngời ngời và dũng mãnh như con hổ của núi rừng, làm xao xuyến bao trái tim khán giả. Trong nhiều vở khác, Võ Minh Lâm vào vai thái tử, vai vua đều sáng trưng, quyến rũ. Chuông vàng này quả thật xứng đáng!

Viên ngọc thứ hai là Nguyễn Minh Trường, cũng được nhận vào Nhà hát Trần Hữu Trang sau khi đoạt huy chương vàng cuộc thi. Minh Trường có giọng ca tuyệt đẹp, ngọt ấm, rung động, và lối diễn tao nhã, sang trọng, chuẩn mực. Vai rất hay của anh là Nguyễn Hữu Cảnh trong vở Người mở cõi, một tướng quân mưu trí lại giàu tình cảm vào khai phá đất phương Nam, đem lại sự vững mạnh cho vùng đất mới. Hoặc vai Nguyễn Trãi trung trực, bao dung (vở Đêm trước ngày hoàng đạo) đã khiến người xem rưng rưng vì vụ án Lệ Chi viên nhưng cũng cúi đầu khâm phục một ánh sao Khuê. Hay vai Trần Thặng (trong Kẻ sĩ Thăng Long) khiến khán giả phải khóc vì sự hy sinh của những trung thần để bảo vệ ngôi báu, bảo vệ san hà xã tắc. Minh Trường gây bất ngờ khi anh dám vào vai lão, nhưng Trần Thặng đã toát lên được cái đẹp của nhân vật, vượt qua ngoại hình, đặc biệt giọng ca khi đã "hóa trang" lại còn đẹp hơn cả vai trẻ. Không phải ai cũng biết "hóa trang giọng ca" xuất sắc như vậy.

H.K

Chuông vàng Ngọc Đợi cũng có những vai hay, mới đây là vai bà Lan trong Tuyệt tình ca, một vai từng do NSƯT Út Bạch Lan thủ diễn, quả là cái bóng quá lớn. Nhưng Ngọc Đợi đã tự tin lèo lái nhân vật, khán giả vỗ tay liên tiếp. Hoặc Nguyễn Văn Khởi vai ông cảnh sát Bằng (vở Bạch Hải Đường), Kim Luận vai Nương (vở Ngược gió), Nguyễn Thanh Toàn vai nhà chép sử Phạm Đăng Hưng (vở Vương quyền)… đều được khán giả ghi nhận.

Có thể nói, sự phát triển của các Chuông vàng vọng cổ có công lao của Nhà hát Trần Hữu Trang. Ông Phan Quốc Kiệt, Giám đốc nhà hát, nói: "Hầu như chúng tôi nhận hết những gương mặt trẻ đoạt giải về với nhà hát, tạo điều kiện bồi dưỡng cho họ thành thế hệ kế thừa của cải lương. Tất cả những vở dàn dựng mới đều có họ chiếm đa số. Đây là vốn quý của cải lương mà cuộc thi đã sàng lọc giùm, mình chỉ còn bước mài dũa nữa thôi, thì viên ngọc mau sáng". Quả thật, Nhà hát Trần Hữu Trang chính là sàn diễn nghiêm túc cho các bạn trẻ rèn luyện tay nghề. Bên cạnh đó còn có sân khấu Đại Việt, sân khấu Đài truyền hình TP.HCM cũng rất nghiêm túc dựng tuồng cho các bạn.

VẪN CÒN LĂN LÓC TRÊN MẢNH ĐẤT HẸP

Tuy nhiên, nói cho khách quan, những nỗ lực của các đơn vị ấy vẫn chưa đủ đáp ứng cho rất nhiều huy chương vàng, huy chương bạc. Bởi cải lương đang trong giai đoạn khó khăn, vở nào ra đời cũng chỉ diễn được vài suất, làm sao so được với ngày xưa mỗi vở diễn hàng trăm suất thì nghệ sĩ mới nhuần nhuyễn. Vì vậy, các gương mặt trẻ vẫn thiếu sự mài dũa tới nơi tới chốn. Và tính ra thì sân khấu cải lương hiện giờ quá ít, chỉ vài đơn vị, không đủ sản xuất tác phẩm cho lớp trẻ làm nghề.

Mặc dù vậy, họ vẫn sống được với nghề, thậm chí có nghệ sĩ mua nhà, mua xe hơi… nhưng là nhờ vào chạy show. Thời hiện đại, show cải lương vẫn nhiều, nào diễn sự kiện, game show, đại nhạc hội, đám tiệc… và những show này thường cát sê gấp hàng chục lần diễn nguyên tuồng vất vả. Lấy ngắn nuôi dài, lấy tiền đi show mà sống để nuôi những vai diễn nghiêm túc là một thực tế của cải lương hiện nay. Soạn giả Hoàng Song Việt, ông bầu của sân khấu Đại Việt, nói: "Tôi thương các bạn ở chỗ đó, đặc biệt Võ Minh Lâm. Khi có tuồng là các bạn dám bỏ show ngoài dù cát sê cao bao nhiêu. Ít ra trong trái tim các bạn vẫn còn có một "chuông vàng" thật sự của vọng cổ, cải lương, luôn nhắc nhở về chuyện làm nghề tử tế".