Chuyến đi nửa vòng trái đất của tàu ngầm Kilo Nga 30 năm trước

(Tin Nóng) Cách đây 30 năm, một tàu ngầm lớp Kilo đời đầu của Hải quân Nga (khi đó là Liên Xô) đã có chuyến đi hơn nửa vòng trái đất từ Vladivostok ở Viễn Đông sang biển Baltic, có ghé Cam Ranh của Việt Nam.

Theo diễn đàn livejournal (Nga) ngày 18.9, vào năm 1985, tàu ngầm Vyborg lớp Kilo 877 đã có chuyến hải hành từ Vladivostok ở Viễn Đông đi sang vùng biển Baltic với quãng đường dài hơn 12.000 hải lý (19.300 km, bằng 56% chu vi trái đất). Lúc đó tàu có số hiệu B-277, là một trong những chiếc tàu ngầm điện - diesel lớp Kilo 877 đầu tiên được đóng tại Nhà máy Lenin Komsomol ở thành phố Komsomolsk trên sông Amur ở Viễn Đông Nga.

Tàu ngầm B-277 hạ thuỷ tháng 9.1982, biên chế vào hạm đội Thái Bình Dương tháng 4.1983, và năm 1985 được chuyển giao cho Hạm đội Baltic. Tàu đã làm cuộc hải hành dài 3 tháng, từ tháng 8 - 10.1985 băng qua biển Nhật Bản, biển Hoa Đông, xuống Biển Đông (ghé Cam Ranh, khi đó là căn cứ Liên Xô thuê của Việt Nam) rồi sang Ấn Độ Dương, qua kênh đào Suez vào Địa Trung Hải để ra Đại Tây Dương rồi lên phía bắc đến biển Baltic, với đích đến là Riga (cộng hoà xô viết Latvia). Tổng chiều dài quãng đường là hơn 19.300 km, tức hơn nửa vòng trái đất.

Đây là quãng đường dài nhất mà một tàu ngầm điện - diesel của Nga tự đi, không chỉ với lớp tàu Kilo. Mới đây tàu ngầm Kilo 636.3 là Novorossiysk cũng tự đi từ vùng biển Bắc đến Biển Đen nhưng độ dài tuyến đường chỉ bằng một nửa (5.170 hải lý, tức 8.300 km).

Trong thời gian đi từ Vladivostok sang Baltic, tàu ngầm B-227 tự chạy bằng động cơ của nó chứ không nhờ tàu kéo lai dắt, dù luôn có 1 tàu kéo cứu hộ đi theo. Tàu chạy nổi trên mặt nước với tốc độ trung bình 7 knot (13 km/giờ), trên đường đi có ghé một số cảng gồm Cam Ranh (Việt Nam), Socotra (Yemen), Tartus (Syria), Tripoli (Libya). Đích đến của tàu B-227 là căn cứ Ust-Dvinsk (Riga) sau 3 tháng.

Tuy nhiên cũng có thông tin cho hay tàu ngầm B-227 không phải tự chạy suốt quãng đường hơn 12.000 hải lý mà khi ở Sri Lanka, tàu bị trục trặc mạch điện nên phải để tàu kéo lai dắt một đoạn. Tính ra quãng đường tàu tự đi là 7.590 hải lý (12.200 km), vẫn là kỷ lục đối với 1 tàu ngầm lớp Kilo.

Vì sao tàu ngầm B-227 phải tự làm một chuyến hải hành dài như vậy? Được biết khi đến biển Baltic, sau đó tàu B-227 được sử dụng để huấn luyện đào tạo thuỷ thủ Ấn Độ (lúc đó Ấn Độ đặt Liên Xô đóng tàu ngầm Kilo loại xuất khẩu là 877EKM). Chuyến đi của tàu ngầm B-227 cũng là màn biểu diễn trước các khách hàng tiềm năng với loại tàu ngầm này là Algeria và Romania.

Đây cũng là màn tiếp thị cho tàu ngầm lớp Kilo trên thị trường vũ khí thế giới để cho thấy tàu ngầm Kilo của Liên Xô không chỉ hoạt động ở vùng biển gần mà còn có khả năng đi được ở cả đại dương xa. Nhờ màn biểu diễn này của tàu ngầm B-227 Vyborg mà đến nay số tàu ngầm Kilo xuất khẩu đã đạt con số 39 chiếc (tính luôn lớp tàu ngầm Kilo cải tiến Varshavyanka 636).

Tàu ngầm Kilo 877 (NATO gọi là Halibut) được gọi là tàu ngầm điện - diesel thế hệ thứ 3, do Viện thiết kế Rubin ở Leningrad (nay là St.Petersburg) thiết kế. Các tàu lớp 877 đầu tiên được đóng ở nhà máy tại thành phố Komsomolsk trên sông Amur, sau này việc đóng tàu 877 chuyển cho các nhà máy ở Leningrad và Gorky (cộng hoà Tatarstan).

Loại tàu này có 2 lớp vỏ như truyền thống của các tàu ngầm Liên Xô lúc đó, có 6 khoang, và phần trên của khoang đầu tiên là phòng ngư lôi. Tàu có lượng choán nước 2.300 tấn khi nổi và 3.040 tấn khi lặn, lặn sâu đến 240 m (thử nghiệm lặn sâu đến 350 m). Vũ khí của tàu ngầm Kilo 877 như Vyborg gồm 6 ống phóng ngư lôi loại 533 mm, tàu mang theo 18 quả ngư lôi hoặc 24 mìn biển. Tàu còn có tên lửa phòng không vác vai Strela để chống máy bay khi nổi lên.

Năm 2008, tàu B-227 đổi tên là Vyborg. Hiện tàu Vyborg phục vụ trong hạm đội Baltic sau khi được đại tu từ năm 2011 - 2014.

Sau này tàu ngầm lớp 877 được nâng cấp, gọi là lớp Varshavyanka 636 (NATO gọi là Kilo cải tiến). Các tàu ngầm Kilo của Hải quân Việt Nam thuộc loại 636.1, còn tàu ngầm đóng cho hạm đội Biển Đen là Kilo 636.3. Tàu lớp Varshavyanka 636 có radar, sonar mạnh hơn và vũ khí có thêm tên lửa hành trình diệt hạm Klub-S phóng từ ống phóng ngư lôi, có thể vừa diệt tàu chiến vừa tấn công cả mục tiêu trên đất liền.

Anh Sơn

>> Tàu ngầm Đà Nẵng quay về Kaliningrad sau 11 ngày thử nghiệm trên biển
>> Tàu ngầm Kilo của Nga đã vào Biển Đen
>> Cuộc sống của lính tàu ngầm Mỹ
>> Tàu ngầm Đà Nẵng đến Kaliningrad để tập luyện
>> Nga ngừng đóng tàu ngầm Kilo 636 sau năm 2017
>> Tàu ngầm hạt nhân Mỹ dưới lòng Bắc Cực