'Có bộ trưởng nói, giảm 30 - 40% biên chế cũng chẳng hề hấn gì'

Chiều 4.11, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội. Đại biểu Hà Sỹ Đồng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, đề cập đến một cụm từ được nhắc đến rất nhiều, đó là "thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn".

ẢNH: GIA HÂN

70% ngân sách để chi trả lương, tinh giản biên chế đã đạt yêu cầu?

Ông Đồng nói, Quốc hội đã và đang bàn rất nhiều đề xuất từ Chính phủ nhằm tháo gỡ vướng mắc về thể chế, trong đó có 5 luật về đầu tư và 7 luật về tài chính, ngân sách.

Tại phiên thảo luận tổ vừa qua, ông Đồng là một trong những đại biểu cùng tổ với Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng. Ông được nghe bộ trưởng khẳng định rằng, các luật về đầu tư sẽ có nhiều điểm mới rất đột phá, giải phóng được sức sản xuất, khơi thông được các nguồn lực, nhất là những lĩnh vực mới.

"Tôi và chắc là nhiều đại biểu nữa đánh giá rất cao tinh thần này. Nhưng theo tôi, để gỡ được điểm nghẽn thể chế thì rất cần nhân lực, mà nhân lực thì thực sự cũng đang bị nghẽn", Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị đặt vấn đề.

Phân tích cụ thể về điểm nghẽn nhân lực, ông Đồng cho hay, câu chuyện sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, cải cách tiền lương đã được nhắc rất nhiều.

Báo cáo của Bộ Nội vụ tại kỳ họp cho thấy việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước về cơ bản đã hoàn thành mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, ông Đồng dẫn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm khi phát biểu tại tổ, phản ánh rằng việc này mới làm từ xã, huyện một số vụ, cục, tổng cục..., còn T.Ư chưa đụng được gì. Tổng Bí thư cũng nói ngân sách đang chi khoảng gần 70% để trả lương, chi thường xuyên… "Vậy thì tinh giản biên chế đã thực sự đạt yêu cầu chưa?", ông Đồng nêu.

Vẫn theo vị đại biểu đoàn Quảng Trị, nhiệm kỳ này có rất nhiều phát biểu, những tranh luận kéo dài về việc chữa bệnh cán bộ công chức sợ sai, sợ trách nhiệm. Thế nhưng, kết quả xếp loại chất lượng công chức trong năm 2023 chỉ có 6,57% là không hoàn thành nhiệm vụ, còn lại đều hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. "Vậy như thế đã là đánh giá đúng tình hình chưa?", ông Đồng tiếp tục nêu.

Lương thấp khiến "nhân tài như lá mùa thu"

Riêng về cải cách tiền lương, ông Hà Sỹ Đồng nói không thể phủ nhận nỗ lực tăng lương cơ sở 30% của năm nay, nhưng cho dù vậy thì một cán bộ, công chức mới được tuyển dụng dù xuất sắc đến đâu lương cũng mới chỉ đủ tiền thuê nhà ở mức bình dân và chi tiêu hết sức tằn tiện chứ chưa nói đến những nhu cầu chính đáng khác.

Điều này dẫn tới các địa phương xin cơ chế riêng để thu hút nhân tài, Quốc hội ủng hộ nhưng "nhân tài thì vẫn như lá mùa thu".

Nhắc lại ý kiến đã đề cập trước đó, rằng ở kỳ họp này Quốc hội đã và đang bàn rất nhiều đề xuất từ Chính phủ nhằm tháo gỡ vướng mắc về thể chế, nhưng ông Đồng "chưa thấy có đề xuất nào tháo gỡ điểm nghẽn về nguồn nhân lực".

Khẳng định khó khăn về nguồn nhân lực hiện nay là hết sức to lớn, vị đại biểu đề nghị nên đột phá từ chính khâu này thì mới có thể gỡ được những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của đất nước.

ẢNH: GIA HÂN

Giảm biên chế sẽ giảm sách nhiễu, tăng sự chuyên nghiệp

Cho ý kiến tranh luận, đại biểu Vũ Trọng Kim (đoàn Nam Định) bày tỏ sự ủng hộ về việc phải tháo gỡ điểm nghẽn về nhân lực, nhưng để làm được điều này thì "có bột mới gột nên hồ".

Dẫn câu chuyện tại Hàn Quốc, quốc gia này hỗ trợ tiền để khuyến khích nam, nữ, thanh niên đăng ký kết hôn, nhằm thúc đẩy phát triển chính sách về dân số, như vậy mới là "ra bột, ra hồ".

Quay trở lại Việt Nam, ông Kim cho rằng chúng ta cần có những chính sách về dân số, nhất là trước thách thức già hóa dân số như hiện nay. Đồng thời phải có nguồn nhân lực tốt, thì mới duy trì được đà tăng trưởng 6 - 7% trong thời gian tới; phải chuẩn bị kỹ để làm chủ nền công nghiệp hiện đại, thu nhập cao, vì "nó sẽ đến trong tương lai gần".

Về tinh giảm biên chế bộ máy hành chính của cấp huyện, xã, ông Kim nhận định "nếu chỉ như vậy thì chưa được", mà cần thực hiện cách mạng hóa về biên chế bộ máy của cả T.Ư và địa phương.

"Có đồng chí bộ trưởng nói với tôi rằng, nếu bộ đó giảm 30 - 40% biên chế thì cũng chẳng hề hấn gì", ông Kim kể, và khẳng định giảm biên chế sẽ có 2 tác dụng. Một là giảm được số người sách nhiễu, hai là tăng lương cho những cán bộ mẫn cán, từ đó cán bộ chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.