Lý do là dù khuyến khích nhưng áp lực nhu cầu sử dụng điện và chưa thực sự quyết liệt trong chuyển đổi khiến điện than vẫn chiếm ưu thế.
Nhưng Nghị quyết 55 về năng lượng của Bộ Chính trị vừa ban hành nêu rõ, sẽ phát triển điện than ở mức hợp lý, ưu tiên tổ máy công suất lớn và sẽ sớm nâng cấp công nghệ ở các nhà máy điện than hiện có và tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo.
Đặc biệt, nghị quyết cũng yêu cầu xóa bỏ độc quyền, minh bạch giá mua bán điện, có cơ chế khuyến khích thu hút vốn ngoài nhà nước đầu tư xây dựng vào hệ thống truyền tải điện quốc gia...
Đây là cơ sở hết sức quan trọng để phát triển năng lượng tái tạo trong thời gian tới. Về chủ trương, nghị quyết cho thấy sự quyết liệt của Bộ Chính trị về chuyển đổi sang năng lượng sạch, theo đó tăng dần tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 30% vào năm 2045.
Trước đây chúng ta cũng khuyến khích nhưng chưa đủ quyết liệt. Minh chứng rõ nhất là các chính sách đi kèm luôn chậm trễ, những vướng mắc không được kịp thời tháo gỡ... Thậm chí cuối năm 2019, điện mặt trời áp mái đã được chứng minh lợi ích rất lớn đã chững lại vì sau khi cơ chế giá ưu đãi hết hiệu lực nhưng giá mới không có ngay khiến nhà đầu tư tiến thoái lưỡng nan.
Nghị quyết 55 không chỉ cụ thể hóa mà còn thể hiện sự quyết liệt qua nhiều từ ngữ như “loại bỏ độc quyền, bao cấp, thiếu minh bạch”..., những vấn đề vẫn luôn được đặt ra khi nói đến ngành điện từ trước đến nay.
Tương tự, nghị quyết cũng yêu cầu thu hút vốn đầu tư xây dựng hệ thống truyền tải điện quốc gia. Có thể nói, đây là nút thắt lớn nhất trong thời gian trên thị trường điện tái tạo thời gian qua. Khuyến khích đầu tư nhưng thiếu đồng bộ khiến hàng loạt dự án điện mặt trời không thể phát hết công suất vì lưới điện quá tải.
Đáng nói là các nhà máy phải cắt giảm công suất trong khi chúng ta luôn đứng trước nguy cơ thiếu điện. Đến thời điểm này, không chỉ điện mặt trời mà điện gió cũng đứng trước nguy cơ giảm phát. Sự quyết liệt của Nghị quyết 55 chắc chắn sẽ khiến thị trường điện trong tương lai “đi 2 chân”, đồng bộ trong đầu tư lưới điện cùng các dự án năng lượng tái tạo để chấm dứt nghịch lý thiếu điện nhưng hàng loạt nhà máy điện giảm phát... hiện nay.
Quan trọng hơn, nếu thực hiện đúng, quyết liệt, Nghị quyết 55 sẽ giúp giảm các dự án điện than, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm trầm trọng nhưng trong quy hoạch điện VII vẫn chiếm tỷ lệ rất lớn. Thực tế, vấn đề giảm điện than, thậm chí nói không với điện than được đặt ra khá lâu nhưng các dự án mới vẫn được phê duyệt. Thế nhưng trong bối cảnh ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng, lãnh đạo nhiều tỉnh, thành đã kiên quyết từ chối dự án điện than.
Không hy sinh môi trường đổi lấy tăng trưởng, chỉ có như vậy mới thiết thực.
Bình luận (0)